สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จเยือนกรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจด้านการวิจัยวิทยาศาสตร์ขั้วโลก ระหว่างไทยและจีน
สืบเนื่องจากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) รับสนองพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อสานงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ขั้วโลกของประเทศไทย โดยมีการลงนามในข้อตกลงความร่วมมือระหว่าง สวทช. และหน่วยงานขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ (Chinese Arctic and Antarctic Administration: CAA) สังกัดสำนักงานบริหารกิจการทางทะเล (State Oceanic Administration: SOA) เมื่อวันที่ 30 ก.ค. 2556
จากนั้น สวทช. ในฐานะฝ่ายเลขานุการโครงการวิจัยขั้วโลกตามพระราชดำริฯ ภายใต้มูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ประสานงานกับมหาวิทยาลัย ทำการคัดเลือกนักวิทยาศาสตร์ไทยเพื่อไปร่วมกับคณะสำรวจทวีปแอนตาร์กติกแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ที่ดำเนินการโดย CAA และทูลเกล้าฯ ถวายรายชื่อเพื่อขอพระราชทานพระราชวินิจฉัยจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีเป็นขั้นตอนสุดท้าย ซึ่งทรงมีพระราชวินิจฉัยให้นักวิทยาศาสตร์จาก 3 มหาวิทยาลัย คือ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา และ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ เดินทางไปศึกษาวิจัยร่วมกับคณะสำรวจทวีปแอนตาร์กติกของจีนทุกปีนับตั้งแต่ปี 2557 เป็นต้นมา
ปัจจุบันมีนักวิทยาศาสตร์ไทยได้เดินทางไปร่วมศึกษาวิจัยวิทยาศาสตร์ขั้วโลกกับคณะสำรวจของจีนแล้วจำนวน 5 คน และอยู่ระหว่างการประสานงานเพื่อส่งนักวิทยาศาสตร์ไทยอีก 2 คน ไปร่วมกับคณะสำรวจในปี 2560
ทั้งนี้ เพื่อสานต่อให้เกิดความร่วมมือศึกษาวิจัยเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ขั้วโลกระหว่างมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยของประเทศไทยกับสถาบันวิจัยของประเทศจีน สวทช. จึงได้หารือกับหน่วยงาน Polar Research Institute of China (PRIC) ซึ่งสังกัด SOA เช่นเดียวกัน โดย PRIC เป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบดำเนินการศึกษาวิจัยขั้วโลก (ส่วน CAA รับผิดชอบการสำรวจขั้วโลกและการดำเนินความร่วมมือระหว่างประเทศในส่วนที่เกี่ยวข้อง) ว่าควรมีการจัดทำบันทึกความเข้าใจร่วมกันเพื่อกำหนดกรอบแนวทางในการดำเนินความร่วมมือด้านการวิจัยขั้วโลก ระหว่าง PRIC และสถาบันการศึกษาและสถาบันวิจัยของไทย ซึ่งทาง PRIC เห็นชอบด้วย
จึงเป็นที่มาของการลงนามในบันทึกความเข้าใจด้านการวิจัยวิทยาศาสตร์ขั้วโลก (MOU on Polar Science Research (Under the MOU between CAA-NSTDA)) ระหว่าง มหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยของประเทศไทย จำนวน 4 แห่ง ซึ่งเคยส่งหรือสนใจจะส่งนักวิจัยไปร่วมคณะสำรวจขั้วโลกใต้กับ CAA ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) และสวทช. ในฐานะหน่วยงานประสานงาน กับสถาบันวิจัยขั้วโลกแห่งจีน (Polar Research Institute of China) โดยวัตถุประสงค์ของความร่วมมือคือ เพื่อพัฒนาความร่วมมือในการศึกษาวิจัยวิทยาศาสตร์ขั้วโลกตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้าน ชีววิทยาทางทะเล (Marine Biology) สมุทรศาสตร์ (Oceanography) ธรณีฟิสิกส์ (Geophysics) และธรณีเคมี (Geochemistry) โดยมีขอบเขตของความร่วมมือดังนี้
๑) แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และองค์ความรู้ ทางด้านวิทยาศาสตร์ขั้วโลก
๒) แลกเปลี่ยนนักวิจัยและนักศึกษา รวมถึงการให้คำแนะนำซึ่งกันและกัน
๓) ดำเนินกิจกรรมทางวิชาการร่วมกัน อาทิ การประชุมวิชาการ การจัดทำโครงการวิจัยร่วมกันเป็นต้น
๔) แลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับกิจกรรมการดำเนินงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
๕) สนับสนุนการทำกิจกรรมเพื่อการประสานความร่วมมืออันดี
ทั้งนี้ สวทช. ได้จัดส่งบันทึกความเข้าใจด้านการวิจัยวิทยาศาสตร์ขั้วโลก ไปยังสถาบันวิจัยหรือมหาวิทยาลัยของไทยที่เป็นผู้ร่วมลงนามทั้ง 4 หน่วยงานเพื่อพิจารณาลงนามก่อน จากนั้น สวทช.จะเป็นตัวแทนในการร่วมพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจกับ PRIC ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน ในวันที่ 6 เมษายน 2559 โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เสด็จเป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจในครั้งนี้
