ไม่ผิดโผเมื่อ “ปีเตอร์ ฮิกกส์” คว้ารางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2013 ร่วมกับ “แฟรงซัวส์ แองแกรต์” นักฟิสิกส์ทฤษฎีอีกคนจากเบลเยียม สำหรับผลงานด้านทฤษฎีที่อธิบายถึงกำเนิดมวลของอนุภาคมูลฐาน ที่เพิ่งมีการยืนยันจากการค้นอนุภาคมูลฐานตามทฤษฎี
คณะกรรมการรางวัลโนเบลมอบรางวัลสาขาฟิสิกส์ ประจำปี 2013 แก่ แฟรงซัวส์ แองแกรต์ (Francois Englert) จากยูนิแวร์ซิเต้ ลิเบรอะ เดอ บรูแซลส์ (Université Libre de Bruxelles) เบลเยียม ปีเตอร์ ฮิกกส์ (Peter Higgs) จากมหาวิทยาลัยเอดินบะระ (Edinburgh University) สหราชอาณาจักร สำหรับผลงานด้านทฤษฎีฮิกก์สโบซอน (Higgs boson) หรืออนุภาคพระเจ้า (God particle) ซึ่งอธิบายว่าทำไมจึงมีมวลอยู่
“ทั้งคู่ได้รับการเชิดชูเกียรติสำหรับการค้นพบทางทฤษฎีของกลไกที่มีส่วนทำให้เราเข้าใจถึงกำเนิดมวลของอนุภาคมูลฐาน (subatomic particle) ซึ่งเพิ่งได้รับการยืนยันจากการค้นพบอนุภาคพื้นฐานตามทฤษฎีเมื่อเร็วๆ นี้” คณะกรรมการรางวัลระบุ
จากรายงานของรอยเตอร์ระบุว่า หลังจากทั้งคู่ใช้เวลาศึกษาเรื่องดังกล่าวเป็นเวลาครึ่งศตวรรษ โครงสร้างพื้นฐานของธรรมชาติที่พวกเขาศึกษาเพิ่งได้รับการตรวจวัดเจอเมื่อปี 2012 ภายในเครื่องเร่งอนุภาคใต้ดินขนาดใหญ่ของเซิร์น (CERN) ใกล้ๆ กับกรุงเจนีวา สวิตเซอร์แลนด์ และการค้นพบดังกล่าวได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับวงการฟิสิกส์
แองแกรต์และฮิกกส์จะแบ่งเงินรางวัล 8 ล้านโครนหรือกว่า 37 ล้านบาทอย่างเท่าๆ กัน สำหรับงานทางด้านทฤษฎีที่ได้รับการยืนยันจากการทดลองของเซิร์น ซึ่งการจะหาอนุภาคที่หาได้ยากอย่างอนุภาคฮิกก์สนั้น นักวิทยาศาสตร์ประจำเครื่องเร่งอนุภาคแอลเอชซี (Large Hadron Collider: LHC) ของเซิร์นต้องพิจารณาข้อมูลมหาศาลที่ได้จากเศษซากขอบการชนกันของโปรตอนหลายล้านล้านอะตอม
“ทฤษฎีที่ได้รับรางวัลนี้เป็นหัวใจสำคัญของแบบจำลองพื้นฐาน (Standard Model) ของฟิสิกส์อนุภาค ที่อธิบายว่าโลกถูกสร้างขึ้นมาอย่างไร และจากแบบจำลองพื้นฐาน ทุกสรรพสิ่ง ตั้งแต่ดอกไม้ ผู้คน ไปจนถึงดวงดาวและดาวเคราะห์ ล้วนประกอบไปด้วยโครงสร้างพื้นฐานไม่กี่อย่าง นั่นคือ อนุภาคสสาร” ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (The Royal Swedish Academy of Sciences) กล่าวระหว่างแถลงข่าว
รายงานของรอยเตอร์ระบุว่า อนุภาคฮิกกส์โบซอนเป็นตัวต่อชิ้นสุดท้ายของแบบจำลองพื้นฐาน ที่อธิบายถึงการก่อกำเนิดอันเป็นรากฐานของเอกภพ ผู้แสดงความเห็นบางคนซึ่งไม่ใช่นักวิทยาศาสตร์เรียกอนุภาคดังกล่าวว่า “อนุภาคพระเจ้า” (God particle) จากบทบาทของอนุภาคที่เปลี่ยนระเบิดบิกแบง (Big Bang) สู่จักรวาลที่มีการจัดระเบียบ
ตามเจตนารมย์ของ อัลเฟรด โนเบล (Alfred Nobel) เศรษฐีชาวสวีเดนผู้ก่อตั้งรางวัลโนเบลกำหนดให้มีผู้ได้รับในแต่ละสาขาไม่เกิน 3 คน ซึ่งเมื่อปี 1964 มีนักวิทยาศาสตร์ 6 คนที่ตีพิมพ์รายงานเกี่ยวกับอนุภาคดังกล่าว และนักวิทยาศาสตร์อีกนับพันคนที่ทำงานอยู่ที่เครื่องเร่งอนุภาคแอลเอชซีเพื่อยืนยันการมีอยู่ของอนุภาคฮิกก์ส
สำหรับแองแกรต์ซึ่งปัจจุบันอายุ 80 ปีแล้วได้ทำงานร่วมกับ โรเบิร์ต เบราต์ (Robert Brout) ซึ่งเสียชีวิตไปเมื่อปี 2011 และตีพิมพ์ผลงานเกี่ยวกับอนุภาคดังกล่าวเป็นครั้งแรก และจากนั้นอีกเพียง 2 สัปดาห์ ฮิกกส์ ซึ่งปัจจุบันอายุ 84 ปีแล้ว เป็นคนแรกที่อธิบายถึงการมีอยู่ของอนุภาคดังกล่าวได้อย่างแน่ชัด และ คาร์ล ฮาเกน (Carl Hagen) กับ เจอรัลด์ กูรัลนิก (Gerald Guralnik) 2 นักวิจัยชาวอเมริกัน และ ทอม กิบเบิล (Tom Kibble) นำเสนอเรื่องคล้ายๆ กันในเวลาต่อมาไม่นาน
เมื่อผนวกผลงานของพวกเขาจะแสดงให้เห็นว่าอนุภาคพื้นฐานภายในอะตอมนั้น ได้รับมวลจากการเกิดอันตรกริยากับสนามที่มองไม่เห็นที่มีแพร่กระจายไปทั่วอวกาศ และยิ่งมีอันตรกริยามากเท่าไหร่ ยิ่งหนักมากขึ้นเท่านั้น ซึ่งอนุภาคที่สัมพันธ์กับสนามดังกล่าวก็คือ อนุภาคฮิกก์สโบซอน
ทั้งนี้ ตามกำหนดต้องประกาศผลรางวัลเวลา 16.45 น. ของวันที่ 8 ต.ค. แต่การประกาศได้ล่าช้าออกไปร่วมชั่วโมง ซึ่งสื่อมวลชนได้สอบถามถึงเหตุผลของการประกาศล่าช้า แต่คณะกรรมการรางวัลโนเบลได้ปฏิเสธที่จะให้เหตุผลดังกล่าว โดยหลังประกาศได้มีการติดต่อสัมภาษณ์แองแกร์ตทางโทรศัพท์ แต่คณะกรรมการไม่สามารถติดต่อฮิกกส์ได้
อย่างไรก็ดี ทางมหาวิทยาลัยเอดินบะระได้เผยแพร่คำสัมภาษณ์ฮิกกส์ผู้เป็นตัวเก็งรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์มาหลายปี แก่หลายสำนักข่าว ซึ่งรวมถึงบีบีซีนิวส์และเอเอฟพี โดยเขาได้ให้สัมภาษณ์ว่า เขารู้สึกตื้นตันที่จะรับรางวัลนี้ และขอบคุณไปยังราชบัณฑิตยสภาแห่งสวีเดน อีกทั้งยังอยากจะขอบคุณทุกคนที่มีส่วนในการค้นพบอนุภาคใหม่นี้ และขอบคุณครอบครัวและเพื่อนร่วมงานของเขาสำหรับกำลังสนับสนุน และหวังว่าการรับรองวิทยาศาสตร์พื้นฐานครั้งนี้ จะช่วยเพิ่มความตระหนักต่อคุณค่าของงานวิจัยที่ไม่มีผลประโยชน์ทางการค้ามาเกี่ยวข้อง
อ่านเพิ่มเติม
- ประกาศผลโนเบล 2013
- เชิดชู “ปีเตอร์ ฮิกกส์” ผู้วางทฤษฎีอนุภาคพระเจ้า
- ลงลึกถึงอนุภาคเล็กสุดสู่กำเนิดจักรวาลกับนักฟิสิกส์ “เซิร์น”
- นักฟิสิกส์ค่อนข้างมั่นใจเจอ “ฮิกกส์” แล้ว
- มหิดลย้ำความเข้าใจ “ฮิกกส์” (ว่าที่) อนุภาคใหม่
- ปลายปีนี้จะบอกได้ (ว่าที่) “ฮิกกส์” ที่เจอคือตัวไหน
- เราอาจจะเจอ “ฮิกก์ส”
- “เซิร์น” ยังไม่เจอ "ฮิกก์ส" แต่พบอนุภาคใหม่ครั้งแรก
- ตั้งรางวัล “ฮิกกส์ไพรซ์” เป็นเกียรติผู้คิดทฤษฎีอนุภาคพระเจ้า
- ยังไม่ 100% แต่มั่นใจว่าใช่ “ฮิกกส์” อนุภาคพระเจ้า
- เรียกร้องเปลี่ยนชื่อ “อนุภาคพระเจ้า” เชิดชูทุกคนผู้ร่วมสร้างทฤษฎี
