วว.จับมือมาลีวิจัยเพาะเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินาจากน้ำทิ้งโรงงาน

วว.-วว.และมาลีสามพรานร่วมวิจัย พัฒนาการเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินาด้วยกระบวนการผลิตร่วมที่ใช้น้ำทิ้งและก๊าซจากโรงงานผลิตน้ำผลไม้ในระดับสาธิต พร้อมคัดเลือกและวิเคราะห์สาหร่ายสไปรูลินาที่สามารถเติบโตได้ดี ผนึกกำลังสร้างมูลค่าเพิ่มให้ของเหลือทิ้งจากภาคอุตสาหกรรม ช่วยลดภาวะโลกร้อนอย่างยั่งยืน

นายยงวุฒิ เสาวพฤกษ์ ผู้ว่าการสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) กล่าวว่า วว.ได้ร่วมกับบริษัท มาลีสามพราน จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นบริษัทชั้นนำในกลุ่มผู้ผลิตอาหารและเครื่องดื่มของประเทศไทย ในโครงการวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินาระดับสาธิต ด้วยกระบวนการผลิตร่วม (co-process) โดยนำน้ำทิ้งและก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากโรงงานผลิตน้ำผลไม้

ในโครงการดังกล่าว วว.จะทำการออกแบบระบบเพาะเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินา ด้วยกระบวนการผลิตร่วม ทำการคัดเลือกสายพันธุ์สาหร่ายสไปรูลินาที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีด้วยกระบวนการผลิตร่วม ทำการวิเคราะห์คุณภาพของสาหร่ายสไปรูลินา รวมทั้งถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินาให้แก่เจ้าหน้าที่ของบริษัท โดยมีระยะเวลาความร่วมมือ 1 ปี

“วว. เป็นหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสาหร่ายทั้งด้านการเพาะเลี้ยง และด้านการออกแบบระบบต่างๆ มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับทั้งระดับชาติและนานาชาติมาเป็นเวลากว่า 27 ปี อีกทั้งยังเป็นหน่วยงานกลางที่รวบรวมและให้บริการด้านจุลินทรีย์ในประเทศไทย ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 9002 ความร่วมมือครั้งนี้เป็นการนำความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสาหร่ายของ วว. ผนวกความต้องการของบริษัทที่ต้องการนำของเหลือทิ้งมาใช้ประโยชน์ โดยนำมาเพาะเลี้ยงสาหร่ายสไปรูลินา หวังว่าการผลิตสไปรูลินาอาจจะมีส่วนในการสนับสนุนธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มแก่บริษัทในอนาคตได้” ผู้ว่าการ วว.กล่าว

สำหรับสไปรูลินา เป็นสาหร่ายที่มีประโยชน์สูงแก่ร่างกาย เนื่องจากมีโปรตีนสูง มีกรดอะมิโนจำเป็น (essential amino acid) มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายพันธะ (polyunsaturated fatty acid) ที่จำเป็นแก่ร่างกาย รวมทั้งสารต้านอนุมูลอิสระในกลุ่มของรงควัตถุหลายชนิด เช่น คลอโรฟิลล์ และไฟโคไซยานิน เป็นต้น

ด้าน ดร.อาภารัตน์ มหาขันธ์ ผู้เชี่ยวชาญวิจัย วว.ในฐานะหัวหน้าโครงการอธิบายเพิ่มเติมว่า ขอบเขตการดำเนินงานในโครงการฯ จะทำการออกแบบระบบเพาะเลี้ยงสาหร่ายแบบโฟโตไยโอรีแอคเตอร์ (photobioreactor: PBR) ขนาดปริมาตรรวม 1,000 ลิตร และแบบอ่างลู่ (race-way pond) ขนาดปริมาตร 5,000 ลิตร ที่เหมาะสมต่อการเพาะเลี้ยงสาหร่าย สไปรูลินาสายพันธุ์คัดเลือก รวมทั้งคัดเลือกสาหร่ายสไปรูลินาสายพันธุ์ที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีจากคลังสาหร่าย วว. มาเพาะเลี้ยงด้วยกระบวนการผลิตร่วมโดยใช้น้ำทิ้งจากโรงงาน

นอกจากนี้ วว.ยังจะได้พัฒนาสูตรอาหารที่เหมาะสมต่อการเพาะเลี้ยงสาหร่ายสายพันธุ์คัดเลือกด้วยกระบวนการผลิตร่วม ซึ่งทั้งหมดจะดำเนินการกลางแจ้ง เพื่อให้ได้สายพันธุ์ที่มีความสามารถสูงในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม และวิเคราะห์คุณภาพของสาหร่ายสไปรูลินา เพื่อให้ทราบถึงแนวทางการใช้ประโยชน์

สิ่งที่จะวิเคราะห์ ได้แก่ วิเคราะห์คุณค่าทางอาหารว่ามีคาร์โบไฮเดรต ไขมัน และองค์ประกอบของกรดไขมัน โปรตีน และองค์ประกอบของกรดอะมิโน วิตามิน เกลือแร่ ความชื้น และเถ้าเท่าใด วิเคราะห์การปนเปื้อนโดยจุลินทรีย์และโลหะหนัก (ปรอท ตะกั่ว สารหนู และแคดเมียม) รวมถึงวิเคราะห์ปริมาณคาร์บอน ปริมาณรงควัตถุ ได้แก่ คลอโรฟิลล์ (chloro-phyll) ไฟโคไซยานิน (phycocyanin) และไฟโคอิริทริน (phycoerythrin)

นอกจากนี้ วว.จะฝึกอบรมระหว่างปฏิบัติการจริงเพื่อถ่ายทอดเทคนิคต่างๆ ที่สำคัญในการเพาะเลี้ยงสาหร่ายให้แก่เจ้าหน้าที่ของบริษัท ได้แก่ การเตรียมอาหาร การถ่ายเชื้อ การเตรียมหัวเชื้อ การตรวจสอบคุณภาพหัวเชื้อ การควบคุมระบบการเพาะเลี้ยง และการเพาะเลี้ยง การเก็บเกี่ยว และการทำแห้งชีวมวล

สำหรับการใช้กระบวนการผลิตร่วม เป็นแนวคิดที่พัฒนาขึ้นเพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์จากของเสีย โดยนำมาเพาะเลี้ยงสาหร่าย เพื่อช่วยลดต้นทุนกระบวนการผลิตจากค่าน้ำและสารอาหาร และเพิ่มมูลค่าจากกระบวนการในขณะเดียวกัน นับเป็นอีกหนึ่งโครงการของ วว.ภายใต้แนวคิด OZONE Concept ซึ่งเป็นรูปแบบการบริหารของ วว.ในการมุ่งเน้นงานวิจัยและบริการที่ช่วยปกป้อง รักษาสมดุลระบบนิเวศอย่างยั่งยืน