เป็นเวลาร่วม 10 ปีแล้วที่มีเวทีเพื่อเชิดชูนักวิทยาศาสตร์หญิงไทยโดยเฉพาะ อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากการเล็งเห็นว่าในวงการวิทยาศาสตร์นั้นมีผู้หญิงเป็นแรงขับเคลื่อนอยู่จำนวนไม่น้อย แต่เธอเหล่านั้นกลับไม่ได้รับการยกย่องเท่าที่ควร และในโอกาสครบรอบ 1 ทศวรรษของการมอบรางวัล “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์” ได้มีการเพิ่มรางวัลในสาขา “เคมี” ซึ่งคาดว่าจะได้รับความสนใจมากขึ้น
“ใครสนับสนุนวิทยาศาสตร์ผมก็ยินดีทั้งนั้น” ความเห็นของ ดร.กอปร กฤตยากีรณ ประธานคณะกรรมการกิตติมศักดิ์ โครงการทุนวิจัย ลอรีอัล ประเทศไทยกล่าว โดยอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมระบุว่า ภูมิใจที่มีส่วนร่วมในโครงการทุนวิจัยดังกล่าว และประทับใจที่บริษัทเครื่องสำอางซึ่งมีผลิตภัณฑ์สัมผัสกับผู้ใช้โดยตรง แต่ก็มีงานวิจัยเพื่อปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้ปลอดภัยต่อผู้ใช้อันถือเป็นความรับผิดชอบสูงสุดต่อสังคม
โครงการวิจัย “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์” ประเทศไทยนั้นได้สนับสนุนนักวิจัยสตรีไทยเป็นเวลา 10 ปีแล้วผู้ได้รับรางวัลทั้งหมด 35 คนแล้ว โดย นางสดับพิณ คำนวณทิพย์ ผู้อำนวยการฝ่ายสื่อสารองค์กรและองค์กรสัมพันธ์ ลอรีอัล ประเทศไทย กล่าวถึงความเป็นมาของโครงการมอบทุนวิจัยโดยย้อนไปตั้งแต่เมื่อก่อตั้งบริษัทว่า ลอรีอัลก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2452โดย ยูชีน ชูแลร์ นักเคมีชาวฝรั่งเศส ซึ่งอาศัยห้องครัวเป็นส่วนปฏิบัติการผลิตสีย้อมผม
“ผู้ก่อตั้งบริษัทของเราเป็นนักเคมี ดังนั้น วิทยาศาสตร์จึงเป็นหัวใจของเรา และเรายังเป็นหนึ่งในบริษัทผู้บุกเบกการผลิตเยื่อผิวหนังสังเคราะห์แทนการใช้สัตว์ทดลอง ที่ผ่านมาเราใช้เนื้อเยื่อสังเคราะห์จากยุโรป แต่เมื่อ 3 ปีที่แล้วเราสามารถผลิตเยื่อผิวหนังสังเคราะห์สำหรับชาวเอเชียได้แล้ว” นางสดับพิณกล่าว
ผ่านมากว่าร้อยปีทางลอรีอัลมีนักวิจัยกว่า 3,400 คนจาก 61 เชื้อชาติทำงานอยู่ในศูนย์พัฒนาผลิตภัณฑ์ลอรีอัล 16 แห่งทั่วโลก และให้ทุนเพื่อการวิจัยและพัฒนาปีละ 26,650 ล้านบาท และมีสิทธิบัตรออกมาเฉลี่ยปีละ 612 สิทธิบัตร แต่ในจำนวนนักวิจัยหลายพันคนนั้นเป็นนักวิจัยผู้หญิงมากกว่า 55% ทำให้ มร.ลินเซย์ โอเว่น โจนส์ ประธานบริษัท ลอรีอัล ริเริ่มโครงการสนับสนุนนักวิจัยผู้หญิงซึ่งเป็นแรงผลักดันนวัตกรรมให้แก่โลก
ดังนั้น ในปี 2542 ลอรีอัลจึงร่วมมือกับองค์กรยูเนสโก (UNESCO) จัดตั้งโครงการทุนวิจัยเพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ (For Women in Science) และในปี 2545 ลอรีอัล ประเทศไทย จึงริเริ่มโครงการระดับประเทศในไทยขึ้น ในชื่อโครงการทุนวิจัย ลอรีอัล ประเทศไทย “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์” โดยมอบทุนใน 2 สาขา คือ วิทยาศาสตร์ชีวภาพ และ วัสดุศาสตร์ และในโอกาสครบรอบ 10 ปี ได้เพิ่มสาขาเคมีอีก 1 สาขา รวมทั้งเพิ่มมูลค่าทุนจาก 200,000 บาท เป็น 250,000 บาท
นางสดับพิณกล่าวว่า ทุนวิจัยในโครงการนี้เป็นทุนให้เปล่า ไม่มีข้อผูกมัด และเป็นเพียงส่วนหนึ่งในการสนับสนุนงานวิจัยที่ต้องใช้ระยะเวลานานกว่าจะเห็นผล และงานวิจัยส่วนมากจะใช้เวลายาวนานนับสิบปีและต่อยอดได้เรื่อยๆ ซึ่งจากการติดตามจึงพอจะทราบว่านักวิจัยบางท่านได้นำทุนวิจัยไปใช้ในการเพิ่มศักยภาพของคณะทำงาน ทั้งนี้ ไม่มีงานวิจัยใดเลยที่เกี่ยวกับเครื่องสำอาง หรือเป็นงานวิจัยที่เกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจของลอรีอัล
สำหรับคณะกรรมการตัดสินรางวัลได้รับเกียรติจากผู้ทรงคุณวุฒิในวงการวิทยาศาสตร์ทั้งหมด 8 ท่าน อาทิ ศ.ดร.ไพรัช ธัชยพงษ์ รองปะธานกิตติมศักดิ์และอดีตปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ศ.ดร.ยงยุทธ ยุทธวงศ์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ศ.ดร.รมว.ชิษณุสรร สวัสดิวัฒน์ อดีตนายกสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย ศ.ดร.วันเพ็ญ ชัยคำภา ศาสตรจารย์ภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช เป็นต้น และ ศ.ดร.จำรัส ลิ้มตระกูล ศาสตราจารย์ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ และผู้อำนวยการศูนย์นาโนเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้เข้าร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสินรางวัลคนล่าสุดจากการเพิ่มรางวัลสาขาเคมี
ในมุมของ ศ.ดร.จำรัสกล่าวว่า เราเห็นได้ว่าผู้บริหารหรือผู้มีตำแหน่งสูงๆ ด้านวิทยาศาสตร์นั้นยังเป็นผู้หญิงอยู่น้อย แต่ในคณะวิทยาศาสตร์ของมหาวิทยาลัยต่างๆ มีนักศึกษาเป็นผู้หญิงมากกว่า 50% ซึ่งผู้หญิงยังได้รับโอกาสอยู่น้อย จึงน่าจะมีรางวัลสำหรับผู้หญิงมาตั้งนานแล้ว พร้อมทั้งให้ความเห็นว่าการที่ผู้หญิงเติบโตสู่ตำแหน่งบริหารได้น้อย ส่วนหนึ่งเพราะผู้หญิงนั้นมีภาระหนักด้านงานบ้านที่ต้องรับผิดชอบควบคู่ไปด้วย
อย่างไรก็ดี ภาพโอกาสความก้าวหน้าของผู้หญิงในปัจจุบันนั้น ทาง ดร.กอปรกล่าวว่าเป็นภาพย้อนของอดีตเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ซึ่งในยุคก่อนนั้นผู้หญิงยังได้รับโอกาสทางการศึกษาและอื่นๆ อยู่น้อย และกว่าจะเติบโตเป็นผู้บริหารต้องใช้เวลานาน หากแต่เชื่อว่าต่อไปในอีก 10-20 ปี จะเห็นผู้หญิงก้าวหน้าในอาชีพทางด้านวิทยาศาสตร์มากขึ้น จากปัจจุบันที่มีผู้หญิงเรียนวิทยาศาสตร์กันมาก ขณะเดียวกันประเทศไทยก็เป็นประเทศอันดับต้นๆ ที่โอกาสในการทำงานระหว่างผู้หญิงและผู้ชายเท่าเทียมกัน
สำหรับเกณฑ์ในการรับสมัครนักวิจัยสตรีไทยเข้ารับรางวัลเพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์นี้เปิดโอกาสให้แก่นักวิจัยหญิงทีมีอายุระหว่าง 25-40 ปีและมีผลงานวิจัยอิสระที่อยู่ระหว่างการดำเนินการในสาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ สาขาวัสดุศาสตร์ และสาขาเคมี ซึ่งคณธกรรมการจะพิจารณามอบทุนทั้งสิ้นไม่เกิน 5 ทุน และผู้สมัครยังได้รับสิทธิคัดเลือกเสนอชื่อเพื่อชิงทุนวิจัย “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์” ต่อไป
******
นักวิจัยสตรีไทยผู้สนใจสมัครทุน “เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์” ขอใบสมัครได้ที่ beauty@th.loreal.com หรือ โทร.0-2684-3000 และส่งใบสมัครได้ตั้งแต่วันนี้ - 31 พ.ค.55 (ประกาศผลรางวัลในเดือน ส.ค.55)
