(ซ้ายบน) ผนังวงแหวน (ขวาบน) อาคารหอดูดาวกับอาคารควบคุม (ซ้ายล่าง) ฐานตั้งกล้องโทรทรรศน์ 2.4 เมตร และ (ขวาล่าง) อาคารหอดูดาว
ลงพื้นที่สำรวจ “หอดูดาวแห่งชาติ” บนดอยอินทนนท์แล้วเสร็จ 78% รอประกอบโดม ส่วนตัวกล้อง 2.4 เมตรอยู่ระหว่างขนส่ง คาดมาถึงไทย ต.ค.นี้ แล้วจะเสร็จสมบูรณ์ ม.ค.55 พร้อมติดตั้งกล้องโทรทรรศน์ขนาดเล็ก 0.6 เมตร ควบคู่บนอาคารควบคุม
ทีมข่าววิทยาศาสตร์ ASTV-ผู้จัดการออนไลน์ พร้อมสื่อมวลชนจำนวนหนึ่งได้รับเชิญจากสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) เพื่อเยี่ยมชมการก่อสร้างหอดูดาวแห่งชาติ เฉลิมพระเกียรติ ซึ่งตั้งอยู่ ณ สถานีทวนสัญญาณ ทีโอที (กม.44.4) อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ อ.จอมทอง และสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 2,457 เมตร
นายสาธิต สุขสว่าง ผู้ควบคุมงานโครงการหอดูดาวแห่งชาติ สดร.เผยว่า การก่อสร้างหอดูดาวแล็วเสร็จไป 78% โดยขณะนี้ได้ก่อสร้างผนังวงแหวน (Ring Wall) และฐานตั้งกล้อง (Pier) แล้วเสร็จโดยมีความสูง 11.50 เมตร หลังจากนี้คือการติดตั้งโดมซึ่งมีชิ้นส่วนกว่า 3,000 ชิ้น โดย สดร.ได้ตรวจรับงานจากโรงงานที่ จ.สมุทรสาครแล้ว และทางโรงงานได้ถอดประกอบเพื่อนำมาติดตั้งใหม่ที่สถานก่อสร้างหอดูดาว
ส่วนกล้องโทรทรรศน์เส้นผ่านศูนย์กลาง 2.4 เมตรนั้น ทาง สดร.ได้ตรวจรับจากบริษัทผู้ผลิตที่สหรัฐฯ แล้ว และขณะนี้อยู่ระหว่างขนส่งทางเรือ ซึ่งคาดว่าจะมาถึงไทยในเดือน ต.ค. และทางเจ้าหน้าที่กำลังวางแผนการขนส่งกล้องดูดาวมูลค่ากว่า 200 ล้านบาทจากท่าเรือแหลมฉบัง จ.ชลบุรี โดยเบื้องต้นจะให้ตำรวจทางหลวงช่วยอำนวยความสะดวก และในการก่อสร้างนั้นนายสาธิตคาดว่าจะเสร็จสมบูรณ์ในเดือน ธ.ค.54-ม.ค.55 ส่วนการใช้งานจริงจะเริ่มได้ราวกลางปี 2555
นายสาธิตกล่าวว่าการถ่ายภาพดาราศาสตร์ต้องการความคมชัดจึงต้องออกแบบอาคารให้ส่วนที่รองรับกล้องโทรทรรศน์มีความแข็งแรงและไม่สั่นสะเทือน จึงต้องตอกเสาเข็มลงไปลึกถึง 21 เมตร โดยในส่วนของฐานตั้งกล้องใช้เสาเข็มเส้นผ่านศูนย์กลาง 60 เซนติเมตรทั้งหมด 13 ต้น และส่วนของผนังวงแหวนใช้เสาเข็มขนาดเดียวกัน 9 ต้น
“การก่อสร้างทุกส่วนจะคาดเคลื่อนและผิดเพี้ยนได้ไม่เกิน 5 มิลลิเมตร ซึ่งเราตรวจสอบตลอด โดยใช้กล้องวัดระดับและตรวจซ้ำด้วยกล้องเลเซอร์อีกครั้ง หลังจากก่อสร้างแล้วเสร็จหอดูดาวจะมีความสูงทั้งหมด 18.55 เมตร นอกจากกล้องขนาดใหญ่แล้ว ที่อาคารควบคุมยังได้ก่อสร้างฐานติดตั้งกล้องโทรทรรศน์ขนาด 0.6 เมตร เพื่อใช้ในงานวิจัยดาราศาสตร์ที่ไม่ต้องการความละเอียดมากนัก” นายสาธิตกล่าว
สำหรับคนงานที่ก่อสร้างหอดูดาวเป็นชาวเขาในพื้นที่ ซึ่งทำงานแบบไปกลับเพราะทางอุทยานไม่อนุญาตให้มีการค้างคืนได้หรือสร้างที่พักสำหรับคนงานได้ เนื่องจากจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่วนน้ำที่ใช้ในการก่อสร้างนั้นทางอุทยานเป็นผู้จัดหามาให้ และหลังการก่อสร้างเสร็จสิ้นนายสาธิตกล่าวว่าต้องทำรายงานผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้วย
คลิปแนะนำกล้องโทรทรรศน์ 2.4 เมตร ซึ่งจะติดตั้งที่หอดูดาวแห่งชาติ