"มัมมี่เจ้าหญิง" ผู้ป่วยรายแรกที่ได้รับวินิจฉัยโรคหลอดเลือดหัวใจ

ด้วยวิทยาการที่ก้าวหน้า ทำให้แพทย์สามารถย้อนเวลากลับไปวินิจฉัยโรคหลอดเลือดหัวใจ ให้แก่ร่างไร้วิญญาณของมัมมี่เจ้าหญิงอียิปต์อายุว่า 3,500 ปี นับเป็นมนุษย์รายแรกที่มีการระบุอาการของโรคสุดฮิตในยุคปัจจุบัน แบบที่ไม่ต้องทำให้ร่างผู้ได้รับการตรวจวินิจฉัยได้รับการเจ็บปวดเสียหาย

เจ้าหญิงแห่งไอยคุปต์ผู้มีพระชนม์ชีพอยู่ระหว่างปี 1580-1550 ก่อนคริสตศักราช นับเป็นบุคคลแรกในประวัติศาสตร์แห่งมนุษยชาติที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจตีบ

ข้อมูลนี้ได้จากการวินิจฉัยผ่านการสแกนคอมพิวเตอร์ ที่นำโดยเกรกอรี โทมัส (Gregory Thomas) ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาหทัยวิทยาด้วยนิวเคลียร์ (Nuclear Cardiology Education) มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียในเออร์วิน (University of California at Irvine) สหรัฐอเมริกา

"เราไม่แน่ใจว่า พระองค์สิ้นพระชมม์ด้วยสาเหตุใด แต่พวกเราสามารถตรวจสอบโรคภัยที่ท่านมี" คำอธิบายของโทมัส ระหว่างการนำเสนอผลงานชิ้นนี้ผ่านเอเอฟพี

นักวิจัยได้ค้นหาข้อมูลจากร่างมัมมี่ของเจ้าหญิงอาห์มอส-เมอร์เยต์-อามอน (Princess Ahmose-Meryet-Amon) ด้วยการใช้การถ่ายภาพรังสีส่วนตัดโดยอาศัยคอมพิวเตอร์ หรือ ซีทีสแกน (computerised tomography scanner : CT) ซึ่งเป็นเทคนิคที่ไม่ทำให้ศพมัมมี่เสียหาย แต่ยังได้ข้อมูลรายละเอียดร่างกายแบบตัดขวาง

คำแถลงจากสมาคมโรคหัวใจยุโรป (European Society of Cardiology : ESC) เปิดเผยว่า เจ้าหญิงพระองค์นี้สิ้นพระชนม์เมื่อประมาณ 40 พรรษา ซึ่งเชื่อว่าเหตุเสียชีวิตเกิดจากอาการท่อเลือดแดงและหลอดเลือดแดงแข็ง เพราะพบว่าหลอดเลือดแดงเลี้ยงหัวใจ 2 ใน 3 เส้นนั้นแข็งตัว

"ถ้าในยุคสมัยนี้ องค์หญิงจะต้องผ่าตัดทำบายพาส" โทมัสหัวหน้าทีมวิเคราะห์โรคร้ายของมัมมี่เจ้าหญิงอธิบาย

ผลการศึกษาครั้งนี้ ได้รับการนำเสนอระหว่างการประชุมประจำปีด้านการถ่ายภาพระบบหัวใจหลอดเลือดเพื่อการวินิจฉัยที่ไม่เจ็บปวด (non-invasive cardiovascular imaging) ระหว่างวันที่ 15-18 พ.ค.2011 ที่นครอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งบรรดาแพทย์จะนำเสนอความก้าวหน้า และอุปกรณ์ในการวินิจฉัยโรคทางด้านหัวใจ

ทั้งนี้มัมมี่เจ้าหญิงอามอนเป็นหนึ่งใน 52 ร่าง ที่เข้าโครงการสแกน "ฮอรัส" (Horus) ซึ่งโทมัส กล่าวว่า แรกทีเดียวนั้นเขาติดอยู่ว่า จะพบร่องรอยท่อหลอดเลือดแดงที่แข็งตัวของเจ้าหญิงมัมมี่ร่างนี้สักแค่ไหน

เจ้าของร่างมัมมี่ที่โทมัสใช้ศึกษานี้ พระองค์เคยมีชีวิตอยู่ในทีบส์ (Thebes) ซึ่งปัจจุบันคือลักซอร์ (Luxor) ในประเทศอียิปต์ เป็นพระธิดาของตาโอที่ 2 (Seqenenre Tao II) ฟาโรห์องค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์ที่ 17 ของไอยคุปต์

ภาวะเส้นเลือดแดงอุดตันที่เสมือนเป็นคำสาปแห่งความตายในสมัยโบราณ ปัจจุบันก็คือโรคร้ายที่กล้ำกลายมนุษย์เราประเภทหนึ่ง สาเหตุของการเกิดโรคเส้นเลือดอุดตันนั้น เหตุหลักก็เพราะการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง ซึ่งการควบคุมอาหารตามแนวคิดสมัยใหม่ คือการรับประทานผักและผลไม้จำนวนมาก รวมถึงการจำกัดการบริโภคเนื้อสัตว์ และการสูบบุหรี่

"เป็นไปได้ว่า เจ้าหญิงอาจจะเสวยเนื้อ เนย และชีสมากจนเกินไป รวมถึงอาหารดิบผ่านวิธีการถนอมด้วยการแช่เกลือ" โทมัสสันนิษฐานเหตุที่ทำให้เกิดหลอดเลือดอุดตันในเจ้าหญิงอียิปต์ แต่เขาก็ยังคำนึงถึงปัจจัยอื่นๆ อีก เช่น เจ้าหญิงอาจทรงไวต่อปราสิตและติดเชื้อ หรือมีพันธุกรรมโรคหัวใจ ก็เป็นได้

อย่างไรก็ดี ครึ่งหนึ่งของร่างมัมมี่ที่ใช้ศึกษาในโครงการฮอรัสนั้น มีแคลเซียมหรือหินปูนเกาะอยู่ในเส้นเลือดแดง ซึ่งแสดงให้เห็นถึงอาการโรคท่อเลือดแดงและหลอดเลือดแดงแข็ง ซึ่งมัมมี่ตัวอย่างส่วนใหญ่เสียชีวิตด้วยอายุประมาณ 45 ปี

"สิ่งที่พวกเราค้นพบ ทำให้เกิดคำถามต่อการรับรู้ของโรคท่อเลือดแดงและหลอดเลือดแดงแข็ง ที่เป็นโรคร้ายในปัจจุบัน" โทมัสกล่าว