ในปี 2051 เมื่อ Michelangelo อายุ 33 ปี สันตะปาปา Julius ที่ 2 ได้ทรงมีพระราชดำริให้ Michelangelo วาดภาพปูนเปียก (fresco) ประดับเพดานของหอสวดมนต์ Sistine ในวังติกัน Michelangelo จึงเดินทางกลับโรม และได้ทูลสันตะปาปาว่าตนไม่ถนัดวาดภาพปูนเปียก เพราะถนัดงานประติมากรรมมากกว่า แต่สันตะปาปาไม่ทรงฟัง เพราะพระองค์ทรงถูก Bramente ผู้เป็นคู่แข่งของ Michelangelo ยุยง ดังนั้น Michelangelo แม้ไม่เต็มใจรับงาน แต่ก็ต้องวาดภาพปูนเปียกประดับเพดานของหอสวดมนต์ Sistine ซึ่งเพดานนี้ อยู่สูงจากพื้น 23 เมตร และเพดานรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้านี้ก็มิได้แบนราบ แต่โค้งโดยมีความกว้าง 15 เมตร และยาว 40 เมตร
ตามปกติในการวาดภาพปูนเปียกจิตรกรจะต้องระบายสีลงบนปูน ขณะปูนยังเปียกอยู่โดยจะปล่อยให้ปูนแห้งไม่ได้ เพราะปูนเวลาเปียก สีจะถูกดูดซึมเข้าในเนื้อปูน ภาพจึงอยู่คงทนถาวร และเพื่อให้งานเสร็จทันเวลา 4 ปี Michelangelo จึงทุ่มเทเวลา สติปัญญา และความสามารถทำงานทั้งกลางวันและกลางคืน จนต้องอดหลับอดนอน และกังวลกลัวว่าจะตกจากร้านสูง เพราะต้องปีนขึ้นไปนอนวาดงานทั้งหมดบนเพดาน
และเมื่อ Michelangelo ทูลขอเงินค่าจ้างล่วงหน้าเพื่อนำไปให้ญาติ สันตะปาปาทรงไม่พอพระทัย และทรงใช้ไม้เท้าตี Michelangelo พร้อมกับทรงบ่นว่า งานก็ยังไม่เสร็จ แต่คิดไปเที่ยวแล้ว Michelangelo จึงให้คำมั่นสัญญา ว่าจะวาดภาพปูนเปียกประดับเพดานให้เสร็จทันเวลา แล้ว Michelangelo ก็ได้วาดภาพเสร็จ เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2055 และโลกก็ได้เห็นภาพปูนเปียกขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งนอกจากจะงดงามแล้วยังแสดงความยิ่งใหญ่ในความเพียรพยายามของ Michelangelo ด้วย โดย Michelangelo ได้แบ่งพื้นที่เพดานออกเป็น 9 ช่อง แสดงเหตุการณ์ตั้งแต่พระเจ้าสร้างโลก การสร้าง Adam และ Eve โดยให้ Adam อยู่ในสภาพเปลือยที่เหนื่อยล้า ในท่ากึ่งนั่ง กึ่งนอน และได้ยื่นแขนซ้ายออกไปข้างหน้าให้นิ้วชี้เกือบสัมผัสพระหัตถ์ของพระเจ้า นอกจากนี้ก็มีภาพน้ำท่วมโลกและภาพ Adam กับ Eve ยามถูกพระเจ้าขับออกจากสวน Eden ฯลฯ จุดเด่นของภาพคือมีคนจำนวนมาก ในอิริยาบถที่แตกต่างกันและทุกคนเปลือย
หลังจากที่ Michelangelo วาดภาพ fresco เสร็จได้ 4 เดือน สันตะปาปา Julius ที่ 2 ก็สิ้นพระชนม์สันตะปาปาองค์ต่อมาจึงมีบัญชาให้ Michelangelo วาดภาพ The Last Judgement บนฝาผนังหลังแท่นบูชาในหอสวดมนต์ Sistine ด้วย ฝาผนังนี้มีขนาดกว้าง 15 เมตรและสูง 16 เมตร Michelangelo วัย 61 ปี จึงวาดภาพ การตัดสินครั้งสุดท้ายจนเสร็จ โดยให้พระเยซูประทับอยู่ที่ตรงกลาง มีทูตสวรรค์ 7 องค์เป่าแตรให้คนที่ตายไปแล้วมาฟังคำพิพากษา คนที่ถูกตัดสินว่าเป็นคนดีก็จะถูกทูตสวรรค์ประคองขึ้นสวรรค์ ส่วนคนที่ทำชั่วก็ถูกสาปให้ตกนรก โดยมีภูตและยมบาลมานำตัวไป ภาพวาดนี้มีนักบุญต่าง ๆ เช่น นักบุญ Lawrence, Bartholomew และ Andrew Michelangelo วาดภาพ The Last Judgement เสร็จสมบูรณ์เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2084
ในช่วงเวลา 17 ปีสุดท้ายของชีวิต Michelangelo กลัวตายมากและมักรู้สึกเหงา เพราะเป็นคนไม่มีครอบครัวจะมีก็แต่เพื่อนสนิท ชื่อ Tommaso de Cavalieri ที่มีอายุน้อยกว่าถึง 30 ปี และเวลาใครถามว่าเหตุใดจึงไม่แต่งงาน Michelangelo ก็ตอบว่า งานศิลปะที่ตนยึดเป็นอาชีพนี้ต้องการเวลาในการรังสรรค์มาก ดังนั้นใครที่จะมาเป็นภรรยาตนก็จะรู้สึกถูกทอดทิ้ง จะอย่างไรก็ตาม Michelangelo ก็มีลูกหลายคน เพราะถือว่าผลงานทุกชิ้นที่ตนเนรมิตคือลูกนั่นเอง
Michelangelo เสียชีวิตเมื่อวันจันทร์ที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2107 ในวัย 89 ปี โดยได้ทิ้งมรดกเป็นเงิน 8,000 ducat ภาพวาด 10 ภาพ และประติมากรรม 3 ชิ้น แต่เมื่อชาวโรมต้องการฝังศพของ Michelangelo ที่โรม Lionardo หลานของ Michelangelo ไม่เห็นด้วย จึงได้ขโมยศพของลุงไปฝังที่บริเวณใกล้แม่น้ำ Arno ในเมือง Florence เพราะถือว่า Florence เป็นเมืองเกิดของ Michelangelo แต่โรมเป็นเมืองทำงานที่ทำให้ Michelangelo ประสบความสำเร็จเท่านั้นเอง
หากพิจารณาบรรดาภาพร่างรูปคนด้วยดินสอบนกระดาษของ Michelangelo ที่ยังหลงเหลือนี้ เราจะเห็นว่าส่วนใหญ่เป็นภาพเปลือยที่แสดงอารมณ์รุนแรง นอกจากนี้เราจะเห็นวิธีคิด วิธีจัดท่าทางที่แสดงการเคลื่อนไหวในอิริยาบถต่างๆ ท่าโพสของนายแบบเพื่อให้ Michelangelo ได้วาดร่างก่อนจะวาดจริง ลายเส้นเหล่านี้แสดง แสง เงา และความมีเอกภาพของรูปในสามมิติ ทั้งนี้เพราะ Michelangelo เป็นประติมากร
ดังนั้นภาพร่างทุกภาพจึงดูมีสามมิติ และถ้าเราเรียงลำดับการวาดภาพร่างตามปี พ.ศ. เราก็จะเห็นวิถีชีวิตของผู้เขียนภาพร่างว่า ขึ้นๆ หรือลง ๆ เพียงใดและเห็นความละเอียดของภาพร่างว่า Michelangelo มีความมุ่งมั่นและตั้งใจเพียงใด ภาพเหล่านี้ จะทำให้โลกชื่นชมและยกย่องศิลปินผู้ทำงานคนเดียวประดุจนักพรตจนทุกวันนี้ และทุกคนรู้สึกโชคดีที่ภาพร่าง บางภาพมิได้ตกเป็นเถ้าถ่าน จากการถูก Michelangelo เอาไฟเผาครับ
สุทัศน์ ยกส้าน เมธีวิจัยอาวุโส สกว.
