เปิดคุณสมบัติ “แม่อุ้มบุญ” เล็งปรับ กม.ให้รับจ้างได้ ผ่านการขึ้นทะเบียน แก้ลักลอบทำเถื่อน

สบส.เล็งเสนอแก้ กม.อุ้มบุญ ให้สาวไทยรับจ้างตั้งครรภ์ได้ ใช้หลักเกณฑ์เดิมต้องเคยมีบุตรมาแล้ว อายุ 20-40 ปี แต่เปิดช่องให้มาขึ้นทะเบียนกับ สบส. สถานพยาบาล แก้ลักลอบทำเถื่อน

เมื่อวันที่ 16 ก.พ. นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) กล่าวถึงการแก้ พ.ร.บ.คุ้มครองเด็กที่เกิดโดยอาศัยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ (กฎหมายอุ้มบุญ) ซึ่งมีแนวคิดให้สาวไทยรับจ้างตั้งครรภ์แทนได้ ว่า กฎหมายปัจจุบันมีการกำหนดหลักเกณฑ์ผู้ที่จะรับอุ้มบุญแทน เบื้องต้นคือ เป็นหญิงที่เคยมีลูกมาก่อน แต่ต้องไม่มีลูกเกินกี่คน อายุขั้นต่ำและอายุสูงสุดที่ให้ตั้งครรภ์ได้ เพราะหากมีลูกมากจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้หญิงได้ รวมถึงมีการกำหนดเรื่องเป็นเครือญาติ แต่ก็เปิดช่องว่าหากไม่มีญาติที่ช่วยตั้งครรภ์แทนได้ก็ให้มีการนำผู้ที่ไม่ใช่ญาติมารับตั้งครรภ์ได้ ดังนั้น จึงไม่ได้มีการปรับแก้อะไรในหลักเกณฑ์ ยกเว้นที่เสนอคือกรณีปรับให้สามารถรับจ้างได้เท่านั้น ซึ่งจะทำให้เกิดระบบเป็นทางการ คนที่จะมาเป็นแม่อุ้มบุญต้องมาขึ้นทะเบียนก่อนและมีรายได้ แทนที่จะไปลักลอบรับจ้างอุ้มบุญผิดกฎหมาย

เมื่อถามว่า สาวโสดเข้าเกณฑ์ทำได้หรือไม่ นพ.ธเรศ กล่าวว่า หลักเกณฑ์เดิมมีอยู่แล้วว่าไม่ได้อนุญาตให้สาวโสดทำ เพราะการตั้งครรภ์ต้องมีประสบการณ์ในการดูแลการตั้งครรภ์ ซึ่งต้องใช้เวลานานถึง 9 เดือน หากไม่มีประสบการณ์ ตอนแรกเข้ามาอาจจะตั้งใจทำ แต่พอใช้เวลาอาจจะถอดใจภายหลังได้ นอกจากนี้ ยังมีการกระตุ้นเรื่องไข่ มีการฉีดฮอร์โมนเข้าไป หากเป็นสาวโสดก็จะไม่มีกลไกตรงนี้มาก่อนก็อาจจะมีปัญหา

เมื่อถามว่า การขึ้นทะเบียนรับจ้างอุ้มบุญต้องขึ้นตรงกับ สบส. หรือเปิดให้ทำผ่านเอเยนซีได้หรือไม่ นพ.ธเรศ กล่าวว่า เราจะเสนอหลักการก่อน หากอนุกรรมการแก้ไขกฎหมายเห็นด้วยก็ไปร่างแนวทาง แต่ส่วนตัวเห็นว่าหากสมมติเห็นด้วยแล้วมาทำการขึ้นทะเบียนก็สามารถขึ้นทะเบียนกับ สบส.ก็ได้ หรือสถานพยาบาลก็ได้ หรือขึ้นทะเบียนไว้ตรงกลางก็ได้ ไม่เป็นไร ขอให้รู้ว่ามีตัวตน มีคุณสมบัติ จะได้ไม่ถูกหลอกหรือแอบทำแบบผิดกฎหมาย เหมือนในอดีตก่อนจะมีกฎหมายเกิดขึ้น ที่มีการแอบทำแล้วพบว่าทารกที่เกิดจากการอุ้มบุญมีภาวะดาวน์ซินโดรมทำให้ผู้ว่าจ้างหนีไป คนอุ้มบุญก็ไม่กล้าแจ้งความเพราะตัวเองทำผิดกฎหมาย

“ตามกฎหมายเราให้คนที่รับอุ้มบุญต้องเป็นเครือญาติ แต่ก็มีข้อยกเว้นให้กับคนที่อาจจะไม่มีญาติ แต่อยากมีลูกสามารถให้คนอื่นรับอุ้มบุญให้ได้ กรณีที่บอกว่าคนอื่นนี่แหละก็เป็นการรับจ้างอุ้มบุญ แต่ไม่ได้พูดว่ารับจ้างเท่านั้นเอง ดังนั้น เรากำลังทำให้เรื่องนี้ขึ้นมาอยู่บนดิน ไม่ถูกกดขี่” นพ.ธเรศ กล่าวและว่า นอกจากนี้ กฎหมายยังจะมีการแก้ไขเพิ่มอัตราเจ้าพนักงาน และแก้ไขให้ชาวต่างชาติสามารถเข้ามาทำอุ้มบุญในไทย รวมถึงการเปิดให้ฝากไข่ สเปิร์ม ตัวอ่อน ได้

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ตามกฎหมายปัจจุบันมีข้อกำหนด ว่า การดำเนินการตั้งครรภ์แทน ผู้ให้บริการจะต้องขออนุญาตจากคณะกรรมการคุ้มครองเด็กที่เกิดโดยอาศัยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ โดยยื่นเอกสารที่สำนักสถานพยาบาลและการประกอบโรคศิลปะ สบส. หรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด โดยหญิงที่รับตั้งครรภ์แทนต้องเป็นสายเลือดเดียวกันกับคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งและเคยมีบุตรมาแล้ว โดยคลอดทารกตามธรรมชาติไม่เกิน 3 ครั้ง หากผ่าคลอดต้องไม่เกิน 1 ครั้ง และมีอายุระหว่าง 20-40 ปี ทั้งนี้ หญิงรับตั้งครรภ์แทนรับอุ้มได้ไม่เกิน 2 ครั้ง คู่สมรสที่ใช้วิธีการอุ้มบุญต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเองทั้งหมด และห้ามเลือกเพศทารก