กรมอนามัย เผยผู้ต้องขังกว่า 80% มีปัญหาสุขภาพช่องปาก พบ "ฟันผุ - ปริทันต์" สูง เร่งจัดแนวทางดูแลตามโครงการพระราชดำริ ราชทัณฑ์ปันสุขฯ 4 แนวทาง ยกระดับคุณภาพชีวิตผู้ต้องขัง
วันนี้ (2 ม.ค.) นพ.ดนัย ธีวันดา รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวถึงโครงการพระราชดำริ “ราชทัณฑ์ ปันสุข ทำความดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์” ว่า ผู้ต้องขัง เป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่ไม่ได้รับการดูแลและเข้าถึงบริการสุขภาพตามสิทธิพื้นฐาน จากสถิติผู้ต้องขังราชทัณฑ์ทั่วประเทศของกรมราชทัณฑ์ วันที่ 19 ส.ค. 2562 พบว่า จำนวนผู้ต้องขังมีมากถึง 362,000 คน ผู้ต้องขังมากกว่าร้อยละ 80 มีปัญหาสุขภาพฟันและช่องปาก โดยโรคฟันผุและโรคปริทันต์มีอุบัติการณ์ระดับที่สูง สาเหตุเกิดได้หลายสาเหตุ ทั้งพฤติกรรมการดูแลฟันของผู้ต้องขัง สภาพแวดล้อมภายในของเรือนจำ ความแออัดและทรัพยากรที่มีจำกัด รวมถึงการเข้าถึงบริการสาธารณสุขได้ยาก
นพ.ดนัย กล่าวว่า สำหรับแนวทางและมาตรการในการจัดบริการสุขภาพช่องปากผู้ต้องขัง เพื่อรองรับโครงการพระราชดำรดังกล่าว คือ 1.สนับสนุนองค์ความรู้และสื่อการเรียนการสอนทันตสุขภาพให้แก่ผู้ต้องขังและเจ้าหน้าที่เรือนจำ 2.พัฒนาอาสาสมัครสาธารณสุขในเรือนจำ (อสรจ.) เป็นผู้ช่วยเหลือเพื่อนผู้ต้องขังในการดูแลสุขภาพช่องปาก 3.พัฒนารูปแบบและนวัตกรรมในการดูแลสุขภาพช่องปากที่เหมาะสมกับผู้ต้องขังและบริบทของเรือนจำ และ 4.เพิ่มการจัดบริการ ส่งเสริม รักษา ป้องกัน และฟื้นฟู สุขภาพช่องปาก เพื่อให้ผู้ต้องขังสามารถเข้าถึงบริการพื้นฐานตามความจำเป็นในชุดสิทธิประโยชน์ทางทันตกรรมในหน่วยบริการสถานพยาบาลเรือนจำ โดยตั้งเป้าหมายผู้ต้องขังสามารถได้รับบริการมากกว่า 12,000 คน ในระยะเวลา 1 ปี
ทพญ.ปิยะดา ประเสริฐสม ผู้อำนวยการสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กล่าวว่า การดูแลสุขภาพช่องปากสำหรับผู้ต้องขัง ควรยึดหลัก 2-2-2 คือ แปรงฟันวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ เน้นช่วงก่อนนอนแปรงฟันนานอย่างน้อย 2 นาที ให้สะอาดทั่วทั้งปาก ทุกซี่ ทุกด้าน และไม่กินหลังแปรงฟัน 2 ชั่วโมง เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำความสะอาดได้มากกว่า และเน้นให้ผู้ต้องขัง "รู้ เลือก เลี่ยง" คือ มีความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปาก เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายและฟัน หลีกเลี่ยงปัจจัยและพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปาก นอกจากนี้ การสร้างหรือพัฒนารูปแบบการจัดบริการส่งเสริมทันตสุขภาพผู้ต้องขังผู้สูงอายุและก่อนวัยสูงอายุ จึงเป็นภารกิจที่สำคัญที่ต้องอาศัยความร่วมมือ จากภาคีเครือข่ายเพื่อให้ผู้ต้องขังทุกคนสามารถเข้าถึงบริการรักษา ส่งเสริม ฟื้นฟู สุขภาพช่องปากได้ตามสิทธิขั้นพื้นฐานและเท่าเทียมตามหลักมนุษยธรรม และเป็นผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ
