เอ็นจีโอจี้เปิดผลสอบ สสส.กลบข่าวลือบั่นทอนขวัญคนรับทุน

เอ็นจีโอ จี้ คตร.- สตง. เปิดผลสอบ สสส. กลบกระแสข่าวลือบั่นทอนขวัญกำลังใจคนรับทุน พร้อมขอ รมว.สธ. เปิดรายชื่อ คกก. กำหนดทิศทางทำงาน สสส. ร้องประชาสังคม - เอกชน ควรมีส่วนร่วมด้วย ด้าน “หมอประกิต” ชี้ เรื่องสุขภาพกว้าง งาน สสส. ทำเพื่อสุขภาพองค์รวม

จากกรณีคณะกรรมการติดตามและตรวจสอบการใช้งบประมาณภาครัฐ (คตร.) สรุปผลการตรวจสอบการใช้งบของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และทำหนังสือถึงกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) และหน่วยงานต่าง ๆ ให้ร่วมตั้งคณะกรรมการในการกำหนดทิศทาง สสส. ในอนาคต เพื่อกำหนดทิศทางการทำงานของ สสส. ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของ พ.ร.บ. กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ พ.ศ. 2544 ซึ่ง นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รมว.สาธารณสุข ได้แต่งตั้ง นพ.เสรี ตู้จินดา ประธานที่ปรึกษา รมว.สาธารณสุข (สธ.) เป็นประธานคณะกรรมการนั้น

นพ.เสรี กล่าวว่า ยังไม่เห็นหนังสือแต่งตั้งอย่างเป็นทางการ จึงยังบอกรายละเอียดไม่ได้ ทราบเพียงแต่ รมว.สธ. ได้แต่งตั้งให้เป็นประธานคณะกรรมการ โดยจะมีภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมาร่วมเป็นกรรมการ คงต้องขอดูรายละเอียดในหนังสือแต่งตั้งก่อน จึงจะทำการเรียกประชุมพิจารณาต่อไป ทั้งนี้ ขอย้ำว่า คณะกรรมการชุดนี้ไม่ได้ตรวจสอบ สสส. เพราะเป็นเรื่องของรัฐบาล และ คตร. เพียงแต่ทำหน้าที่เข้าไปดูทิศทางการทำงาน สิ่งใดที่ไม่ถูกต้องก็จะปรับให้ดีขึ้น และเสนอแนะแนวทางเท่านั้น ส่วน สสส. จะปฏิบัติตามคำแนะนำหรือไม่นั้น ต้องถาม คตร. เพราะมีหน้าที่วิเคราะห์และกำหนดทิศทาง เมื่อแล้วเสร็จตามกำหนด 3 เดือน จึงเสนอ รมว.สธ. เพื่อส่งต่อ คตร. ต่อไป

นพ.แท้จริง ศิริพานิช เลขาธิการมูลนิธิเมาไม่ขับ กล่าวว่า เห็นด้วยหากมีคณะกรรมการกำหนดทิศทาง สสส. เพื่อปรับปรุงงานให้ดียิ่งขึ้น แต่ขอให้ รมว.สธ. เปิดเผยรายชื่อกรรมการทั้งหมดว่ามาจากภาคส่วนใดและเป็นใคร ที่สำคัญ ไม่ควรมีเฉพาะข้าราชการ แต่ควรมีภาคประชาสังคม และเอกชนด้วย เพราะจะทำให้ได้มุมมองที่หลากหลาย นอกจากนี้ ขอเรียกร้องให้ คตร. และสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) เปิดเผยผลการตรวจสอบ สสส. เพื่อให้เกิดความชัดเจน เพราะขณะนี้มีแต่ข่าวว่า ผลการตรวจสอบเสร็จแล้ว จนมีข่าวลือไปต่าง ๆ ซึ่งบั่นทอนขวัญและกำลังใจคนทำงาน และเพื่อให้ สสส. มีสิทธิชี้แจง

นพ.แท้จริง กล่าวว่า การที่มีข่าวลักษณะนี้ออกมา ทำให้อดคิดไม่ได้ว่า เพราะ สสส. ทำงานส่งเสริมสุขภาพดีมากเกินไปหรือไม่ จนไปเหยียบตาปลาของใครบางคน แต่บางคนอาจคิดว่า การมีข่าวลักษณะนี้เป็นเพราะการจัดสรรงบของ สสส. มากเกินไป หรือให้งบแต่หน่วยงานเดิม ๆ ซึ่งหากคิดเช่นนั้นก็ตรวจสอบและเปิดเผยข้อมูล ทุกอย่างมีข้อเท็จจริงอยู่แล้ว

ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ กล่าวว่า มีคนวิพากษ์วิจารณ์ว่า ภารกิจงานของ สสส. ไม่ตรงกับเจตนารมณ์ของกองทุนนั้น คำจำกัดความของสุขภาพเป็นเรื่องกว้าง มีทั้งปัจจัยหลัก คือ พฤติกรรมเสี่ยง เหล้า บุหรี่ อุบัติเหตุ อาหาร ปัจจัยรอง คือ พฤติกรรมเสี่ยงที่สุดท้ายก็กระทบกับสุขภาพ ฉะนั้น การทำงานทั้งหมดก็เพื่อหนุนเสริมให้เกิดสุขภาพองค์รวมที่ดี ทั้งนี้ สสส. พยายามสนับสนุนเพื่อแก้ปัญหาหลายอย่าง หากคณะกรรมการกำหนดทิศทาง สสส. พบว่า สัดส่วนของงบประมาณปัจจัยเสี่ยงหลักน้อยเกินไปก็ต้องปรับปรุง ซึ่งตนยอมรับว่างบปัจจัยเสี่ยงหลักขณะนี้น้อยกว่าที่ควรเป็น

“การทำงานเรื่องส่งเสริมสุขภาพ ความร่วมมือของทุกภาคส่วนเป็นสิ่งสำคัญ จึงจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ต้องเข้าใจว่าต่อให้เอางบทั้งหมดทำแต่ปัจจัยเสี่ยงหลัก ก็ทำให้อัตราการบริโภคยาสูบ การดื่มแอลกอฮอล์ อุบัติเหตุ ลดลงอย่างรวดเร็วไม่ได้ แม้จะให้ สสส. เอาเงินไปเพิ่มให้จังหวัดทันที ถ้าจังหวัดไม่อยากทำงาน งานก็ออกมาไม่มีประสิทธิภาพอยู่ดี อย่างเรื่องยาสูบ สิ่งที่มีอิทธิพลมากที่สุดที่ทำให้การบริโภคของประชาชนลดลง คือ การขึ้นภาษี ซึ่งปัจจุบันขึ้นภาษีล่าช้ามา 3 ปีแล้ว ก็ทำให้การลดผู้สูบชะลอตัว ซึ่งจำเป็นต้องเป็นมีการสนับสนุนข้อมูลจากภาคีเพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนนโยบายจากภาครัฐ และในความเห็นส่วนตัวมองว่า สสส. ต้องเพิ่มการสนับสนุนเรื่องยาสูบให้มากขึ้น” ศ.นพ.ประกิต กล่าว

ศ.นพ.ประกิต กล่าวว่า สำหรับประเด็นการตรวจสอบ สสส. ถือว่าเข้มงวดมาก สตง. มีการตรวจสอบอย่างละเอียด รวมไปถึงองค์กรที่รับทุนด้วย ส่วนการตัดสินใจอยู่ในรูปแบบของบอร์ด ที่ผ่านมา ก็พบว่ามีภาคการเมืองเข้ามาของบประมาณที่ไม่เกี่ยวข้องบ่อย ๆ ซึ่งก็ไม่สามารถอนุมัติได้ ทั้งนี้ การใช้กองทุนส่งเสริมสุขภาพ แบบ สสส. ถือเป็นรูปแบบที่ประเทศต่าง ๆ หันมาทำงานในลักษณะนี้ เพราะแม้จะยุบเงิน สสส. ไปใช้เพื่อรักษาในกองทุนบัตรทอง เงินก็จะหายไปเฉย ๆ ไม่ได้เกิดประโยชน์เพิ่มขึ้น ต่างกับการที่มีกองทุนโดยเฉพาะเพื่อสนับสนุนให้เกิดการป้องกันโรค

ภก.สงกรานต์ ภาคโชคดี ผอ.สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า กล่าวถึงกระแสข่าวระงับงบประมาณ สสส. ว่า ไม่ได้กังวล แต่หากมีการระงับจริงถือว่าทำให้เกิดการเสียโอกาส เนื่องจาก สสส. มีการทำงานร่วมกับหลายภาคส่วนและชุมชนต่าง ๆ ทั่วประเทศ ซึ่งชุมชนเหล่านี้บางชุมชนไม่เคยได้รับงบจากหน่วยงานใดมาก่อน แต่ สสส. ก็มีการให้งบสนับสนุน ซึ่งที่ผ่านมาผลงานของ สสส. ในภาพรวม พบว่ามีการร่วมทำและส่งเสริมทุกอย่างของประเทศ ทั้งการวิจัยบางอย่างที่ภาครัฐไม่มี สสส. ก็ยังให้งบในการทำศึกษาวิจัย จนทำให้หลายหน่วยงานได้นำผลการศึกษาวิจัยไปใช้ในการต่อยอด ให้เกิดประโยชน์ต่าง ๆ มากมาย

ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่