“ท่านผู้หญิงปรียา” ริเริ่มทำ “สารมาตรฐาน” ตรวจคุณภาพยาไทย ซิวรางวัลนักวิทย์แพทย์

“ท่านผู้หญิงปรียา” คว้ารางวัล “นักวิทยาศาสตร์การแพทย์เกียรติยศ” คนแรก ในฐานะผู้ริเริ่มทำสารมาตรฐานตรวจสอบยาประเทศไทย ทั้งยาใน รพ. รัฐ และที่จำหน่ายในท้องตลาด ช่วยลดการนำเข้าสารมาตรฐานราคาแพงจากต่างประเทศ ระบุผลตรวจสอบถึงปัจจุบันตกมาตรฐานแล้ว 10%

นพ.สถาพร วงษ์เจริญ ประธานมูลนิธิกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า มูลนิธิฯได้ตั้งรางวัลนักวิทยาศาสตร์การแพทย์เกียรติยศ ปี 2558 ซึ่งถือเป็นปีแรก เพื่อเชิดชูเกียรติบุคคลในวงการวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยผู้ที่ได้รับรางวัลนักวิทยาศาสตร์การแพทย์เกียรติยศ ประจำปี 2558 เป็นคนแรกคือ ภญ.ท่านผู้หญิง ปรียา เกษมสันต์ ณ อยุธยา ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มโครงการจัดทำสารมาตรฐานในการตรวจวิเคราะห์ยา เพื่อทดแทนการนำเข้าสารมาตรฐานราคาแพงจากต่างประเทศ โดยสารมาตรฐานนี้เป็นปัจจัยสำคัญในการควบคุมคุณภาพยาที่ใช้ในประเทศไทย ซึ่งจะบอกได้ว่ายามีคุณภาพมาตรฐานหรือไม่ มีตัวยาสำคัญอะไร ปริมาณเท่าใด โดยนำมาเปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน ซึ่งเป็นสารที่มีความบริสุทธิ์สูง มีราคาแพง และต้องสั่งซื้อจากต่างประเทศ

“ภญ.ท่านผู้หญิง ปรียา เมื่อสมัยดำรงตำแหน่ง ผอ.กองวิเคราะห์ยา กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เมื่อ 30 ปีที่แล้ว ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ และพยายามแก้ปัญหามาตลอด โดยปี 2523 ได้ริเริ่มการจัดทำสารมาตรฐานอาเซียนเพื่อทดแทนการนำเข้า โดยได้รับการสนับสนุนจากองค์การอนามัยโลก และคณะกรรมการความร่วมมือระหว่างประเทศอาเซียน ทำให้สมาชิกประเทศอาเซียนได้ร่วมกันผลิตสารมาตรฐานเพื่อใช้ประโยชน์ภายในภูมิภาค จนปัจจุบันมีการผลิตสารมาตรฐานใช้ร่วมกันถึง 215 ชนิด วัสดุอ้างอิงอาเซียน 1 ชนิด” นพ.สถาพร กล่าว

นพ.สถาพร กล่าวว่า ในปี 2545 ได้นำสารมาตรฐานเหล่านี้มาใช้ในการตรวจวิเคราะห์ยาเพื่อประเมินสถานการณ์คุณภาพและมาตรฐานของผลิตภัณฑ์ยาที่ใช้ในโรงพยาบาลรัฐทั่วประเทศในโครงการประกันคุณภาพยา โดยประสานโรงพยาบาลรัฐทั่วประเทศสุ่มตัวอย่างยาที่จัดซื้อเพื่อใช้กับผู้ป่วย และสุ่มเก็บตัวอย่างยาที่จำหน่ายในท้องตลาด หากพบยาที่ไม่ได้มาตรฐานก็จะส่งผลการวิเคราะห์ให้สำนักงานคณะกรรมการอาหาร (อย.) และยาดำเนินการตามกฎหมาย

นพ.สถาพร กล่าวว่า ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงปี 2557 ได้ตรวจวิเคราะห์ยาแล้ว 14,140 ตัวอย่าง จาก 4,674 ทะเบียนยา ครอบคลุมยาในบัญชียาหลักแห่งชาติร้อยละ 87 พบว่า มียาที่ไม่ได้มาตรฐานร้อยละ 10.3 เกิดจากตัวยาสำคัญไม่ได้มาตรฐานร้อยละ 3.7 การละลายตัวไม่ได้มาตรฐานร้อยละ 4 ส่วนยาที่วิเคราะห์แล้วผ่านมาตรฐานได้รวบรวมเป็นหนังสือ “รายชื่อผลิตภัณฑ์ยาคุณภาพและผู้ผลิต” เผยแพร่สู่สาธารณะเป็นรายปี เพื่อประโยชน์ในการจัดซื้อยาของสถานพยาบาลทั่วประเทศ ซึ่งจากการดำเนินงานดังกล่าว ถือว่ามีผลต่อสุขภาพประชาชนชาวไทยอย่างมาก ทำให้ ภญ.ท่านผู้หญิง ปรียา ได้รับการคัดเลือกให้ได้รับรางวัลเป็นคนแรก

ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่