การเล่นของเด็กเป็นอีกหนึ่งวิธีในการเรียนรู้และพัฒนาตัวเองของเด็กตามธรรมชาติ ซึ่งจะนำไปสู่การเรียนรู้และส่งเสริมพัฒนาการตามวัย ผู้ปกครองควรจัดเวลาและสถานที่ให้เหมาะสม เพื่อให้เด็กได้มีการออกกำลังกายเคลื่อนไหว เช่น คืบคลาน การเกาะเดิน หรือการวิ่งในที่โล่งกว้าง บรรยากาศถ่ายเท และคำนึงถึงความปลอดภัย เป็นต้น
ทั้งนี้ การออกกำลังกายจะช่วยส่งเสริมให้เด็กแต่ละวัยเกิดการเรียนรู้ มีความสนุกสนาน ได้สำรวจค้นพบสิ่งใหม่ๆ ได้แสดงออกลอกเลียนแบบท่าทางต่างๆ ผู้ปกครองควรจัดกิจกรรมที่น่าสนใจให้แก่เด็กให้สามารถเล่นและออกกำลังกายไปด้วยในขณะเดียวกัน หากเด็กร่าเริงแจ่มใสสนุกเพลิดเพลิน แสดงว่า การเล่นและออกกำลังกายของเด็กอยู่ในระดับพอดี จะให้เด็กคล่องแคล่ว กระฉับกระเฉง กล้ามเนื้อแข็งแรง ฝึกความคิดสร้างสรรค์ และเรียนรู้แก้ไขปัญหาได้ดี
อย่างไรก็ตาม เด็กควรอยู่ในสายตาของผู้ใหญ่ และระมัดระวังการเล่นที่ก่อให้เกิดอันตราย หรือการเลียนแบบที่อาจทำให้เด็กใช้ความรุนแรง เช่น การเล่นโลดโผนรุนแรง การเลียนแบบที่ไม่ดี เช่น เล่นอาวุธ หรือเล่นในสถานที่ไม่ปลอดภัย เช่น ที่สูง ถนน ใกล้น้ำ เป็นต้น
หลังจากการเล่นและออกกำลังกายแล้ว ควรมีเวลาพักผ่อนอย่างเหมาะสมและเพียงพอ ซึ่งการนอนหลับเป้นช่วงเวลาที่ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เพราะในเวลาที่เด็กๆ หลับสนิม ต่อมใต้สมองจะหลั่งฮอร์โมนชื่อ Growth Hormone ออกมา ช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโตสูงขึ้น
อย่างไรก็ตาม นอกจากการออกไปเล่นและออกกำลังกายบริเวณภายนอกบ้านแล้ว การเล่นของเล่นต่างๆ ยังเป็นอีกส่วนหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการให้เด็กในแต่ละวัยได้ แต่การเลือกซื้อของเล่นให้ลูกนั้นจะต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ หลายสิ่ง ดังนั้น ก่อนที่พ่อแม่ผู้ปกครองจะเลือกซื้อของเล่นสักชิ้นให้ลูกควรที่จะต้องนึกถึงหลัก 6 ข้อนี้ไว้ คือ
1.เลือกของเล่นที่ปลอดภัย คงทน ไม่มีมุมหรือเหลี่ยมคม ใช้สีที่ไม่เป็นพิษ มีความแข็งแรงคงทน ทำความสะอาดง่าย มีน้ำหนักที่เหมาะกับมือเด็ก
2.เหมาะสมกับวัย สีสันสดใส มีประโยชน์รอบด้าน และเด็กสามารถเรียนรู้ได้หลากหลาย
3.หลีกเลี่ยงของเล่นที่มีขนาดเล็กให้กับเด็กอายุต่ำกว่า 3 ขวบ เนื่องจากเป็นวัยที่ชอบหยิบของเล่นเข้าปาก
4.หลีกเลี่ยงของเล่นที่ส่งเสริมความก้าวร้าวรุนแรง เช่น ของเล่นที่เป็นอาวุธ
5.มีมาตรฐานความปลอดภัย โดยได้รับความปลอดภัยจากสถาบันที่ได้มาตรฐาน เช่น มอก.
และ 6.ของเล่นไม่จำเป็นต้องเลือกซื้อราคาแพง ของเล่นที่พ่อแม่ทำเองจากวัสดุที่มีในบ้าน หรือการพูดคุยหยอกล้อ การเล่านิทาน ร้องเพลง ทายปัญหา จะเป็นการเล่นที่ส่งเสริมพัฒนาการเด็กได้อย่างดี และมีคุณค่ามากสำหรับลูก
ทั้งนี้ การออกกำลังกายจะช่วยส่งเสริมให้เด็กแต่ละวัยเกิดการเรียนรู้ มีความสนุกสนาน ได้สำรวจค้นพบสิ่งใหม่ๆ ได้แสดงออกลอกเลียนแบบท่าทางต่างๆ ผู้ปกครองควรจัดกิจกรรมที่น่าสนใจให้แก่เด็กให้สามารถเล่นและออกกำลังกายไปด้วยในขณะเดียวกัน หากเด็กร่าเริงแจ่มใสสนุกเพลิดเพลิน แสดงว่า การเล่นและออกกำลังกายของเด็กอยู่ในระดับพอดี จะให้เด็กคล่องแคล่ว กระฉับกระเฉง กล้ามเนื้อแข็งแรง ฝึกความคิดสร้างสรรค์ และเรียนรู้แก้ไขปัญหาได้ดี
อย่างไรก็ตาม เด็กควรอยู่ในสายตาของผู้ใหญ่ และระมัดระวังการเล่นที่ก่อให้เกิดอันตราย หรือการเลียนแบบที่อาจทำให้เด็กใช้ความรุนแรง เช่น การเล่นโลดโผนรุนแรง การเลียนแบบที่ไม่ดี เช่น เล่นอาวุธ หรือเล่นในสถานที่ไม่ปลอดภัย เช่น ที่สูง ถนน ใกล้น้ำ เป็นต้น
หลังจากการเล่นและออกกำลังกายแล้ว ควรมีเวลาพักผ่อนอย่างเหมาะสมและเพียงพอ ซึ่งการนอนหลับเป้นช่วงเวลาที่ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เพราะในเวลาที่เด็กๆ หลับสนิม ต่อมใต้สมองจะหลั่งฮอร์โมนชื่อ Growth Hormone ออกมา ช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโตสูงขึ้น
อย่างไรก็ตาม นอกจากการออกไปเล่นและออกกำลังกายบริเวณภายนอกบ้านแล้ว การเล่นของเล่นต่างๆ ยังเป็นอีกส่วนหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการให้เด็กในแต่ละวัยได้ แต่การเลือกซื้อของเล่นให้ลูกนั้นจะต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ หลายสิ่ง ดังนั้น ก่อนที่พ่อแม่ผู้ปกครองจะเลือกซื้อของเล่นสักชิ้นให้ลูกควรที่จะต้องนึกถึงหลัก 6 ข้อนี้ไว้ คือ
1.เลือกของเล่นที่ปลอดภัย คงทน ไม่มีมุมหรือเหลี่ยมคม ใช้สีที่ไม่เป็นพิษ มีความแข็งแรงคงทน ทำความสะอาดง่าย มีน้ำหนักที่เหมาะกับมือเด็ก
2.เหมาะสมกับวัย สีสันสดใส มีประโยชน์รอบด้าน และเด็กสามารถเรียนรู้ได้หลากหลาย
3.หลีกเลี่ยงของเล่นที่มีขนาดเล็กให้กับเด็กอายุต่ำกว่า 3 ขวบ เนื่องจากเป็นวัยที่ชอบหยิบของเล่นเข้าปาก
4.หลีกเลี่ยงของเล่นที่ส่งเสริมความก้าวร้าวรุนแรง เช่น ของเล่นที่เป็นอาวุธ
5.มีมาตรฐานความปลอดภัย โดยได้รับความปลอดภัยจากสถาบันที่ได้มาตรฐาน เช่น มอก.
และ 6.ของเล่นไม่จำเป็นต้องเลือกซื้อราคาแพง ของเล่นที่พ่อแม่ทำเองจากวัสดุที่มีในบ้าน หรือการพูดคุยหยอกล้อ การเล่านิทาน ร้องเพลง ทายปัญหา จะเป็นการเล่นที่ส่งเสริมพัฒนาการเด็กได้อย่างดี และมีคุณค่ามากสำหรับลูก
