ไข้หวัดใหญ่ H3N2 Victoria ระบาดหนักสหรัฐฯ สธ.คาด เข้าไทยช่วงกลางปี 56 ย้ำ ไม่ต้องตื่นตระหนก เหตุเชื้อไม่รุนแรง เป็นสายพันธุ์เดิมที่พบในไทยทุกปี ต่างเพียงสายพันธุ์ย่อยตามวงรอบเชื้อ เผย สำรองวัคซีนแล้ว 1 ล้านโดส พร้อมยาโอเซลทามิเวียร์ 4 แสนเม็ด
วันนี้ (14 ม.ค.) นพ.ประดิษฐ สินธวณรงค์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงกรณีการระบาดครั้งใหญ่ของไข้หวัดใหญ่ ชนิด เอ สายพันธุ์ เอช3เอ็น2 (H3N2) ในหลายรัฐของประเทศสหรัฐอเมริกา ว่า จากข้อมูลจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา (ซีดีซี) รายงานตั้งแต่วันที่ 30 ก.ย.2555 - 5 ม.ค.2556 พบว่า ผลจากการตรวจเลือดผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ชนิดนี้ในประเทศสหรัฐอเมริกา จำนวน 28,747 ราย มีผู้เสียชีวิตเป็นเด็ก 20 ราย โดยเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่พบร้อยละ 49.8 เป็นสายพันธุ์ H3N2 ซึ่งเป็นเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เดิม ไม่ใช่สายพันธุ์ใหม่ หรือมีการกลายพันธุ์แต่อย่างใด และเป็นสายพันธุ์ที่มีอยู่ในวัคซีนป้องกันโรคอยู่แล้ว ถือเป็นการระบาดตามฤดูกาลที่เพิ่มสูงขึ้นซึ่งในปีนี้เริ่มต้นค่อนข้างเร็ว โดยไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ H3N2 ที่พบในสหรัฐอเมริกาเป็นสายพันธุ์ย่อยวิคตอเรีย (A/Victoria/361/2011-like) ส่วนที่ระบาดในประเทศไทย เป็นไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ H3N2 สายพันธุ์ย่อยเพิร์ธ (A/Perth/16/2009)
“กรณีนี้เป็นการระบาดตามฤดูกาลสามารถพบได้ในทุกปี ไม่ได้เป็นการระบาดรุนแรงเพียงแต่ในปีนี้มีการเพิ่มมากขึ้นกว่าปีที่ผ่านๆ มา ซึ่งทางสหรัฐฯเองมีวัคซีนป้องกันอยู่ และไม่ได้มีการขยายความรุนแรงมาถึงประเทศไทยมากนัก จึงยังไม่จำเป็นต้องประกาศกีดกันการเดินทางจากสหรัฐอเมริกาเข้าไทย เนื่องจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ยังไม่มีคำเตือน หรือจำกัดการเดินทางไปต่างประเทศ แต่ขอให้หลีกเลี่ยงการเดินทางไปอยู่ในสถานที่แออัดเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ ส่วนผู้ที่กลับจากต่างประเทศหากป่วยเป็นไข้ 2 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้นขอให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาโดยละเอียด” รมว.สาธารณสุข กล่าว
นพ.ประดิษฐ กล่าวอีกว่า สธ.ได้ดำเนินการมาตรการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ให้กับกลุ่มเสี่ยง 3 ล้านโดส เพราะกลุ่มเสี่ยงเมื่อป่วยเป็นโรคนี้จะมีอาการรุนแรงกว่ากลุ่มอื่น เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ผู้สูงอายุ เป็นต้น โดยเป็นวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลใน 1 เข็ม สามารถป้องกันได้ 3 สายพันธุ์ คือ บี, H3N2 และ H1N1 ทั้งนี้ หากประเทศไทยจะพบผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่จากสายพันธุ์ย่อยเดียวกับสหรัฐอเมริกา เมื่อมองตามฤดูการระบาดแล้ว กว่าจะแพร่จากซีกโลกเหนือเข้ามาไทย น่าจะเป็นกลางปี 2556 ซึ่งประเทศไทยได้มีการสำรองวัคซีนไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ย่อยเดียวกับในสหรัฐอเมริกาไว้แล้ว 1 แสนโดส รวมถึงมียาโอเซลทามิเวียร์ที่จะใช้ในการรักษาประมาณ 4 แสนเม็ด ทั้งนี้ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์นี้ไม่ได้รุนแรง และไม่จำเป็นต้องแห่ไปฉีดวัคซีน
นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย รองอธิบดีกรมควบคุมโรค (คร.) กล่าวว่า ไข้หวัดใหญ่จะมีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ที่ระบาดทุกปีตามวงรอบของเชื้อ แต่ไม่ได้หมายความว่า มีการกลายพันธุ์ ทำให้ต้องมีการให้วัคซีนสอดคล้องกับสายพันธุ์ที่จะมีการระบาดในแต่ละปี ซึ่งวัคซีนที่ฉีดแต่ละครั้งจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรค 1 ปี และจะต้องเว้นระยะเวลา 6 เดือนจึงจะฉีดวัคซีนได้ใหม่ โดยในปี 2555 ประเทศไทยใช้วัคซีนป้องกัน 3 สายพันธุ์ ประกอบด้วย ชนิดบี, H1N1 และ H3N2 ซึ่งเปลี่ยนจากสายพันธุ์ย่อย Perth เป็น Victoria ที่เป็นสายพันธุ์เดียวกับที่ระบาดอยู่ในสหรัฐอเมริกา
นพ.สุวรรณชัย กล่าวอีกว่า เบื้องต้นจะฉีดในเดือนกรกฎาคม-กันยายน 2556 ซึ่งเป็นช่วงฤดูฝนที่ประเทศไทยมีการระบาดของไข้หวัดใหญ่จำนวนมาก จะฉีดให้กับกลุ่มเสี่ยง 2 กลุ่มใหญ่ คือ ผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปีและผู้ที่มีโรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคที่ทำให้ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง เช่น โรคทางเดินหายใจและโรคหัวใจ เป็นต้น ส่วนกลุ่มเด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ โรคอ้วน ยังไม่มีความจำเป็นแต่จะพิจารณาเป็นรายบุคคล อาจมีการเตรียมไว้ประมาณ 2-3 ล้านโดส
“การฉีดวัคซีนเป็นเพียงการเตรียมความพร้อมอย่างหนึ่ง แต่ไม่จำเป็นต้องแห่ไปฉีดวัคซีนทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการฉีดวัคซีนที่มีราคาแพง เป็นการสิ้นเปลือง ทางที่ดีควรป้องกันตนเอง ด้วยการกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ ไม่ไปในที่แออัดและสวมหน้ากากอนามัยเมื่อป่วย” นพ.สุวรรณชัย กล่าว
นพ.สุวรรณชัย กล่าวด้วยว่า มาตรการเตรียมความพร้อมของไทยมี 3 ด้านหลัก ได้แก่ 1.เฝ้าระวังผ่านเครือข่ายนานาชาติที่มีการเชื่อมโยงข้อมูลร่วมกัน 2.ผ่านเครือข่ายศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐอเมริกา (ซีดีซี) ที่ประเทศไทยมีการเฝ้าระวังเรื่องสายพันธุ์ร่วมกัน และ 3.ด่านควบคุมโรค มีการติดตามอาการจากภายนอกเป็นหลัก แต่ไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องตรวจจับความร้อน เนื่องจากบางครั้งผู้ที่ติดเชื้ออยู่ในระยะฟักตัว ยังไม่แสดงอาการ
ด้าน ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กล่าวว่า การระบาดครั้งนี้เกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิด เอ สายพันธุ์ H3N2 เป็นไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลที่มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ไปเล็กน้อยตามฤดูกาล ทำให้มีการเสียชีวิตในผู้ป่วยเด็ก ในอัตราเดียวกันกับไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล วัคซีนในปีก่อนๆ คือ พ.ศ.2555 หรือฤดูกาล 2012 ไม่สามารถป้องกันได้ จึงเกิดการระบาดใหญ่ อย่างไรก็ตาม วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ใช้ในฤดูกาลหน้าหนาวของประเทศซีกโลกเหนือในฤดูกาล 2012-2013 สามารถป้องกันได้ การฉีดวัคซีนต้องมีการครอบคลุมประชากรมากกว่าร้อยละ 50 จึงจะป้องกันการระบาดใหญ่ได้ ส่วนประเทศไทยไข้หวัดใหญ่ ได้มีการระบาดใหญ่ไปแล้วในช่วงฤดูฝนที่ผ่านมา เป็นสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ชนิด B และชนิด A H3N2 ซึ่งเป็นสายพันธุ์เดียวกับการระบาดในประเทศสหรัฐอเมริกา
ศ.นพ.ยง กล่าวอีกว่า การศึกษาโดยศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ในขณะนี้ที่เข้าสู่ฤดูหนาว ไข้หวัดใหญ่ที่ระบาดในประเทศไทย เกือบทั้งหมดเป็นสายพันธุ์ A H3N2 ตัวเดียวกันกับการระบาดในสหรัฐอเมริกา แต่การระบาดในฤดูหนาวของประเทศไทย จะไม่รุนแรงและน้อยกว่าการระบาดในฤดูฝน เพราะประเทศไทยอากาศไม่ได้หนาวจริงแบบประเทศหนาว พบได้ประมาณร้อยละ 10-20 ของผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ ขณะที่การระบาดใหญ่ฤดูฝน จะพบถึงร้อยละ 40 ของผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ อย่างไรก็ตาม การระบาดในฤดูฝนของปี 2556 ก็น่าจะมีการระบาดใหญ่เกิดขึ้นได้ โดยน่าจะเป็นเฉพาะสายพันธุ์ที่มีการระบาดในประเทศสหรัฐอเมริกา การป้องกันนอกจากกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือแล้ว การให้วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ในช่วงก่อนเข้าสู่ฤดูฝน จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะช่วยลดการระบาดใหญ่ในประเทศไทยลงได้
วันนี้ (14 ม.ค.) นพ.ประดิษฐ สินธวณรงค์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงกรณีการระบาดครั้งใหญ่ของไข้หวัดใหญ่ ชนิด เอ สายพันธุ์ เอช3เอ็น2 (H3N2) ในหลายรัฐของประเทศสหรัฐอเมริกา ว่า จากข้อมูลจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา (ซีดีซี) รายงานตั้งแต่วันที่ 30 ก.ย.2555 - 5 ม.ค.2556 พบว่า ผลจากการตรวจเลือดผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ชนิดนี้ในประเทศสหรัฐอเมริกา จำนวน 28,747 ราย มีผู้เสียชีวิตเป็นเด็ก 20 ราย โดยเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่พบร้อยละ 49.8 เป็นสายพันธุ์ H3N2 ซึ่งเป็นเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เดิม ไม่ใช่สายพันธุ์ใหม่ หรือมีการกลายพันธุ์แต่อย่างใด และเป็นสายพันธุ์ที่มีอยู่ในวัคซีนป้องกันโรคอยู่แล้ว ถือเป็นการระบาดตามฤดูกาลที่เพิ่มสูงขึ้นซึ่งในปีนี้เริ่มต้นค่อนข้างเร็ว โดยไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ H3N2 ที่พบในสหรัฐอเมริกาเป็นสายพันธุ์ย่อยวิคตอเรีย (A/Victoria/361/2011-like) ส่วนที่ระบาดในประเทศไทย เป็นไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ H3N2 สายพันธุ์ย่อยเพิร์ธ (A/Perth/16/2009)
“กรณีนี้เป็นการระบาดตามฤดูกาลสามารถพบได้ในทุกปี ไม่ได้เป็นการระบาดรุนแรงเพียงแต่ในปีนี้มีการเพิ่มมากขึ้นกว่าปีที่ผ่านๆ มา ซึ่งทางสหรัฐฯเองมีวัคซีนป้องกันอยู่ และไม่ได้มีการขยายความรุนแรงมาถึงประเทศไทยมากนัก จึงยังไม่จำเป็นต้องประกาศกีดกันการเดินทางจากสหรัฐอเมริกาเข้าไทย เนื่องจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ยังไม่มีคำเตือน หรือจำกัดการเดินทางไปต่างประเทศ แต่ขอให้หลีกเลี่ยงการเดินทางไปอยู่ในสถานที่แออัดเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ ส่วนผู้ที่กลับจากต่างประเทศหากป่วยเป็นไข้ 2 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้นขอให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาโดยละเอียด” รมว.สาธารณสุข กล่าว
นพ.ประดิษฐ กล่าวอีกว่า สธ.ได้ดำเนินการมาตรการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ให้กับกลุ่มเสี่ยง 3 ล้านโดส เพราะกลุ่มเสี่ยงเมื่อป่วยเป็นโรคนี้จะมีอาการรุนแรงกว่ากลุ่มอื่น เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ผู้สูงอายุ เป็นต้น โดยเป็นวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลใน 1 เข็ม สามารถป้องกันได้ 3 สายพันธุ์ คือ บี, H3N2 และ H1N1 ทั้งนี้ หากประเทศไทยจะพบผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่จากสายพันธุ์ย่อยเดียวกับสหรัฐอเมริกา เมื่อมองตามฤดูการระบาดแล้ว กว่าจะแพร่จากซีกโลกเหนือเข้ามาไทย น่าจะเป็นกลางปี 2556 ซึ่งประเทศไทยได้มีการสำรองวัคซีนไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ย่อยเดียวกับในสหรัฐอเมริกาไว้แล้ว 1 แสนโดส รวมถึงมียาโอเซลทามิเวียร์ที่จะใช้ในการรักษาประมาณ 4 แสนเม็ด ทั้งนี้ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์นี้ไม่ได้รุนแรง และไม่จำเป็นต้องแห่ไปฉีดวัคซีน
นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย รองอธิบดีกรมควบคุมโรค (คร.) กล่าวว่า ไข้หวัดใหญ่จะมีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ที่ระบาดทุกปีตามวงรอบของเชื้อ แต่ไม่ได้หมายความว่า มีการกลายพันธุ์ ทำให้ต้องมีการให้วัคซีนสอดคล้องกับสายพันธุ์ที่จะมีการระบาดในแต่ละปี ซึ่งวัคซีนที่ฉีดแต่ละครั้งจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรค 1 ปี และจะต้องเว้นระยะเวลา 6 เดือนจึงจะฉีดวัคซีนได้ใหม่ โดยในปี 2555 ประเทศไทยใช้วัคซีนป้องกัน 3 สายพันธุ์ ประกอบด้วย ชนิดบี, H1N1 และ H3N2 ซึ่งเปลี่ยนจากสายพันธุ์ย่อย Perth เป็น Victoria ที่เป็นสายพันธุ์เดียวกับที่ระบาดอยู่ในสหรัฐอเมริกา
นพ.สุวรรณชัย กล่าวอีกว่า เบื้องต้นจะฉีดในเดือนกรกฎาคม-กันยายน 2556 ซึ่งเป็นช่วงฤดูฝนที่ประเทศไทยมีการระบาดของไข้หวัดใหญ่จำนวนมาก จะฉีดให้กับกลุ่มเสี่ยง 2 กลุ่มใหญ่ คือ ผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปีและผู้ที่มีโรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคที่ทำให้ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง เช่น โรคทางเดินหายใจและโรคหัวใจ เป็นต้น ส่วนกลุ่มเด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ โรคอ้วน ยังไม่มีความจำเป็นแต่จะพิจารณาเป็นรายบุคคล อาจมีการเตรียมไว้ประมาณ 2-3 ล้านโดส
“การฉีดวัคซีนเป็นเพียงการเตรียมความพร้อมอย่างหนึ่ง แต่ไม่จำเป็นต้องแห่ไปฉีดวัคซีนทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการฉีดวัคซีนที่มีราคาแพง เป็นการสิ้นเปลือง ทางที่ดีควรป้องกันตนเอง ด้วยการกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ ไม่ไปในที่แออัดและสวมหน้ากากอนามัยเมื่อป่วย” นพ.สุวรรณชัย กล่าว
นพ.สุวรรณชัย กล่าวด้วยว่า มาตรการเตรียมความพร้อมของไทยมี 3 ด้านหลัก ได้แก่ 1.เฝ้าระวังผ่านเครือข่ายนานาชาติที่มีการเชื่อมโยงข้อมูลร่วมกัน 2.ผ่านเครือข่ายศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐอเมริกา (ซีดีซี) ที่ประเทศไทยมีการเฝ้าระวังเรื่องสายพันธุ์ร่วมกัน และ 3.ด่านควบคุมโรค มีการติดตามอาการจากภายนอกเป็นหลัก แต่ไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องตรวจจับความร้อน เนื่องจากบางครั้งผู้ที่ติดเชื้ออยู่ในระยะฟักตัว ยังไม่แสดงอาการ
ด้าน ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กล่าวว่า การระบาดครั้งนี้เกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิด เอ สายพันธุ์ H3N2 เป็นไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลที่มีการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ไปเล็กน้อยตามฤดูกาล ทำให้มีการเสียชีวิตในผู้ป่วยเด็ก ในอัตราเดียวกันกับไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล วัคซีนในปีก่อนๆ คือ พ.ศ.2555 หรือฤดูกาล 2012 ไม่สามารถป้องกันได้ จึงเกิดการระบาดใหญ่ อย่างไรก็ตาม วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ใช้ในฤดูกาลหน้าหนาวของประเทศซีกโลกเหนือในฤดูกาล 2012-2013 สามารถป้องกันได้ การฉีดวัคซีนต้องมีการครอบคลุมประชากรมากกว่าร้อยละ 50 จึงจะป้องกันการระบาดใหญ่ได้ ส่วนประเทศไทยไข้หวัดใหญ่ ได้มีการระบาดใหญ่ไปแล้วในช่วงฤดูฝนที่ผ่านมา เป็นสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ชนิด B และชนิด A H3N2 ซึ่งเป็นสายพันธุ์เดียวกับการระบาดในประเทศสหรัฐอเมริกา
ศ.นพ.ยง กล่าวอีกว่า การศึกษาโดยศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ในขณะนี้ที่เข้าสู่ฤดูหนาว ไข้หวัดใหญ่ที่ระบาดในประเทศไทย เกือบทั้งหมดเป็นสายพันธุ์ A H3N2 ตัวเดียวกันกับการระบาดในสหรัฐอเมริกา แต่การระบาดในฤดูหนาวของประเทศไทย จะไม่รุนแรงและน้อยกว่าการระบาดในฤดูฝน เพราะประเทศไทยอากาศไม่ได้หนาวจริงแบบประเทศหนาว พบได้ประมาณร้อยละ 10-20 ของผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ ขณะที่การระบาดใหญ่ฤดูฝน จะพบถึงร้อยละ 40 ของผู้ป่วยที่มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ อย่างไรก็ตาม การระบาดในฤดูฝนของปี 2556 ก็น่าจะมีการระบาดใหญ่เกิดขึ้นได้ โดยน่าจะเป็นเฉพาะสายพันธุ์ที่มีการระบาดในประเทศสหรัฐอเมริกา การป้องกันนอกจากกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือแล้ว การให้วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ในช่วงก่อนเข้าสู่ฤดูฝน จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะช่วยลดการระบาดใหญ่ในประเทศไทยลงได้
