กรณีข่าวลูกเรือชาวมอญ เสียชีวิตจากการรับประทานเนื้อและไข่ปลาปักเป้า อย. เตือนผู้บริโภคอย่าได้นำมารับประทาน เพราะหากเป็นปลาปักเป้าสายพันธุ์ที่มีพิษ อาจได้รับอันตรายถึงชีวิต ย้ำ! อย.ยังคงประกาศห้ามนำเข้าหรือจำหน่ายปลาปักเป้า ผู้ฝ่าฝืนมีโทษหนัก แนะวิธีสังเกตหากปลาปักเป้าที่มีการแล่สำเร็จรูปขาย ลักษณะเนื้อจะนูนคล้ายสันในไก่ ไม่ควรเสี่ยงซื้อมาปรุงอาหาร
นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เปิดเผยถึงกรณีข่าวลูกเรือชาวมอญ 8 รายกินเนื้อและไข่ปลาปักเป้าทำให้มีอาการหมดสติ บางรายหายใจไม่ออก มีอาการชา ตามร่างกาย และเสียชีวิต 2 รายที่ จ.ชลบุรี ว่า สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มีความห่วงใยเป็นอย่างยิ่งและได้ให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดดูแลอย่างใกล้ชิด พร้อมเตือนอันตรายอย่าได้นำปลาปักเป้า ไม่ว่าเป็นส่วนใดมารับประทานโดยเด็ดขาด ทั้งนี้ อย.ยังคงกำหนดให้ปลาปักเป้าทุกชนิดและอาหารที่มีเนื้อปลาปักเป้าเป็นส่วนผสมเป็นอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่ายตามประกาศ กระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 264) พ.ศ. 2545 หากฝ่าฝืนมีโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือน ถึง 2 ปี และปรับ ตั้งแต่ 5,000-20,000 บาท
เลขาธิการกล่าวต่อไปว่า อย.มีมาตรการกำกับดูแลและตรวจสอบปลาปักเป้าอย่างต่อเนื่อง ซึ่งยังคงพบมีการลักลอบจำหน่ายอยู่เนืองๆ โดยล่าสุดได้รับการร้องเรียนจากผู้บริโภคว่ามีการจำหน่าย เนื้อปลาปักเป้าบริเวณตลาดมหาชัย และบริเวณตำบลท่าฉลอม จังหวัดสมุทรสาคร โดยมีลักษณะเป็น ปลาเส้นสีใส และมีงาโรยด้านบน ร้านค้าติดป้ายแสดงว่าเป็นปลาหวาน เกรงว่าจะเป็นอันตราย อย.จึงร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสมุทรสาคร และกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค (บก.ปคบ.) ตรวจสอบ โรงแล่ปลาปักเป้า (ล้ง) และโรงงานแปรรูป ในเขตตำบลท่าฉลอม จังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งจากการตรวจสอบโรงแล่ปลาปักเป้า (ล้ง) พบปลาปักเป้า ชนิดเป็นตัวและแล่แล้ว และพบผลิตภัณฑ์ปลาเส้นโรยงาที่ผลิตจากเนื้อปลาปักเป้า จึงได้เก็บตัวอย่างดังกล่าวส่งตรวจวิเคราะห์หาชนิดสายพันธุ์ปลา และปริมาณสารพิษเตโตรโดทอกซิน (Tetrodotoxin) รวมถึงเอกลักษณ์ปลาปักเป้า (DNA)
นอกจากนี้ ได้ตรวจสอบโรงงานแปรรูป จำนวน 3 แห่ง ได้แก่ 1. โรงลูกชิ้น 8 เอ พบการผลิตลูกชิ้นปลาตรา AFM ฉลากระบุ อย.ของผู้อื่น คือ 74-2-03547-2-0003 เมื่อตรวจสอบเลข อย. พบว่าเป็นของลูกชิ้นปลาตราเจ้าสมุทร เกรดเอ ผลิตโดยโรงงานลูกชิ้นธารทิพย์ จึงถือว่าเป็นการผลิตอาหารเพื่อลวง อาจเข้าข่ายเป็นการผลิตอาหารปลอม 2. โรงงานลูกชิ้นปลายิ้ม ตรวจพบมีการใช้วัตถุดิบลักษณะคล้ายเนื้อปลาปักเป้า และพบผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปเพื่อจำหน่ายที่แสดงฉลากไม่ถูกต้อง 3. ร้านลูกชิ้น ล. มนัส ตรวจพบมีการใช้วัตถุดิบลักษณะคล้ายเนื้อปลาปักเป้า และพบผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปเพื่อจำหน่ายที่แสดงฉลากไม่ถูกต้อง และพบมีการใช้วัตถุเจือปนอาหารโดยไม่ได้รับอนุญาต เช่น โซเดียมเบนโซเอท ฟอสเฟต และสี ในผลิตภัณฑ์ลูกชิ้น อีกทั้งตรวจสถานที่ผลิตพบว่าไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์กรรมวิธีที่ดีในการผลิต หรือจีเอ็มพี โดยทั้ง 3 แห่งนี้ เจ้าหน้าที่ได้เก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์เพื่อตรวจวิเคราะห์ต่อไป และจะดำเนินคดี กับผู้กระทำผิดทุกราย
ทั้งนี้ ปลาปักเป้า มี 2 ชนิด ได้แก่ ปลาปักเป้าน้ำจืด และปลาปักเป้าทะเล ซึ่งชนิดของพิษต่างกัน คือ ปลาปักเป้าน้ำจืดมีพิษ Paralytic ShellfishPoisoning (PSP) เป็นพิษที่รุนแรงกว่าสารพิษ Tetrodotoxin ที่พบในปลาปักเป้าทะเล พิษของปลาปักเป้าจะพบในส่วนของอวัยวะภายใน หากผู้บริโภคได้รับ จะมีอาการชาที่ลิ้น ปลายนิ้วมือ คลื่นไส้อาเจียน ในขั้นแรกจนถึงขั้นรุนแรง อาจเป็นอัมพาต และเสียชีวิตได้ จึงไม่ควรรับประทานปลาปักเป้าทั้งน้ำจืดและน้ำเค็ม ทั้งนี้ในประเทศไทยยังไม่มีองค์ความรู้ในเรื่อง การจำแนกสายพันธุ์ และไม่มีการอบรมวิธีการแล่อย่างถูกวิธี ดังนั้น เพื่อการบริโภคอย่างปลอดภัย หากผู้บริโภคต้องการซื้อเนื้อปลา ให้เลือกซื้อเนื้อปลาที่คุ้นเคย มีวิธีสังเกตง่าย ๆ เบื้องต้น หากเป็นเนื้อปลาแล่ที่เป็นปลาปักเป้า ลักษณะเนื้อจะนูนคล้ายสันในไก่ ไม่ควรเสี่ยงซื้อมาบริโภค กรณีเป็นผลิตภัณฑ์เนื้อปลา เช่น ลูกชิ้น ปลาเส้น ให้พิจารณาว่าอยู่ในภาชนะบรรจุที่มีฉลากระบุแหล่งผลิตที่ชัดเจน มีเครื่องหมาย อย. เลขาธิการกล่าวในที่สุด
