ศจย.-สสส.เตือนภัย โจ๋ชายแดนใต้ ฮิตสูบบุหรี่เถื่อน เหตุหาซื้อได้ง่าย 75% สามารถซื้อได้ในร้านขายของชำในหมู่บ้าน แถมราคาถูก ชี้ต้องเร่งหามาตรการควบคุมบุหรี่ ผิดกฎหมาย
ดร.พญ.รัศมี สังข์ทอง อาจารย์หน่วยระบาดวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เปิดเผยผลสำรวจ “พฤติกรรมและปัจจัยสัมพันธ์ต่อการบริโภคบุหรี่ผิดกฎหมายในจังหวัดติดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย” ในปี 2554 โดยได้รับการสนับสนุนจากศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) เพื่อสะท้อนสภาพปัญหาบุหรี่ผิดกฎหมายบริเวณจังหวัดติดชายแดนภาคใต้ ซึ่งในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา พบว่า บุหรี่ผิดกฎหมายได้รับความนิยมจากผู้สูบบุหรี่ในชุมชน โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน สามารถหาซื้อได้ทั่วไป แม้เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผิดกฎหมาย โดยร้านขายของชำในชุมชนเป็นแหล่งในการหาซื้อสูงถึง 75% นอกจากนี้ ยังพบการซื้อต่อจากเพื่อน หรือญาติ และมีการส่งต่อข้อมูลการซื้อขายในกลุ่มผู้สูบบุหรี่ด้วยกัน หรือระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย จึงทำให้การบริโภคบุหรี่ผิดกฎหมายเป็นเรื่องไม่ยุ่งยาก
นายจิตตเวช เกตุชู นักวิจัยในโครงการ กล่าวว่า สาเหตุที่มีการบริโภคบุหรี่ผิดกฎหมายมาก เนื่องจากบุหรี่ผิดกฎหมายมีราคาต่ำกว่าบุหรี่โรงงาน (บุหรี่ที่ผลิต หรือนำเข้าที่จ่ายภาษีอย่างถูกต้อง ซึ่งในจังหวัดติดชายแดนภาคใต้ บุหรี่ผิดกฎหมายมีราคาเพียงซองละ 18-45 บาท ขณะที่บุหรี่โรงงานมีราคาสูงกว่า ขณะที่บุหรี่มวนเองเป็นผลิตภัณฑ์ยาสูบที่มีราคาถูกที่สุด ประมาณห่อละ 7 บาท แต่ด้วยความสะดวกในการพกพา การไม่เสียเวลามวนยา และการมีภาพลักษณ์ที่ดีกว่าในสังคม มีส่วนทำให้บุหรี่ผิดกฎหมายได้รับความนิยมมากกว่าบุหรี่มวนเอง อย่างไรก็ตาม ปัจจัยเรื่องราคามีอิทธิพลต่อการสูบบุหรี่ผิดกฎหมายมากกว่าปัจจัยอื่นๆ ซึ่งงานวิจัยสามารถรวบรวมตัวอย่างซองบุหรี่ผิดกฎหมายจากผู้เข้าร่วมโครงการวิจัยได้ถึง 20 ยี่ห้อ มีทั้งบุหรี่ชูรส บุหรี่กานพลู และบุหรี่ทั่วไป ซึ่งซองบุหรี่ผิดกฎหมายมีสีสันหลากหลาย มีทั้งแบบมีและไม่มีภาพหรือคำเตือนด้านสุขภาพ ตัวอย่างซองบุหรี่ผิดกฎหมายที่พบในชายแดนภาคใต้ ส่วนใหญ่ผลิตในประเทศมาเลเซีย 57% รองลงมาคือประเทศอินโดนีเซีย 34%
ดร.ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) มหาวิทยาลัยมหิดล สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ปัญหาบุหรี่ผิดกฎหมายเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องหามาตรการที่เหมาะสมมาควบคุม เพราะจะส่งผลให้บุหรี่ในตลาดประเทศไทยมีราคาต่ำ เป็นอุปสรรคที่สำคัญในการดำเนินงานควบคุมการบริโภคยาสูบโดยเฉพาะ ส่งผลทำให้มาตรการด้านภาษีที่จะใช้ปัจจัยด้านราคา ช่วยลดผู้บริโภคหน้าใหม่ไม่ได้ผล
