อึ้ง! พบ “ไตรภูมิ” สมัยอยุธยาอยู่ที่ฝรั่งเศส ล้างความเชื่อยุคอยุธยาไม่มีไตรภูมิ

เผยพบ “ไตรภูมิ” สมัยอยุธยาอยู่ที่ฝรั่งเศส นักอักษรศาสตร์ ระบุเป็นเอกสารสำคัญระดับชาติ มีลักษณะการเขียนแบบอักษรไทยย่อ นิยมเขียนในสมัยอยุธยา คล้ายสนธิสัญญา ไทย-ฝรั่งเศส สมัยสมเด็จพระนารายณ์ ถือเป็นการเปิดประวัติศาตร์หน้าใหม่ในวงการวรรณคดีไทย ล้างความเชื่อ ยุคอยุธยา ไม่มีไตรภูมิ

วันนี้ (9 ก.ย.) นายบุญเตือน ศรีวรพจน์ นักอักษรศาสตร์ชำนาญการพิเศษ หัวหน้ากลุ่มภาษาและวรรณกรรม สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (สวป.) กรมศิลปากร เปิดเผยระหว่างพาสื่อมวลชนเยี่ยมชม สวป.ว่า สวป.ได้ค้นพบเอกสารสำคัญระดับชาติชิ้นใหม่ คือ หนังสือไตรภูมิ โดยสันนิษฐานว่า จะเป็นไตรภูมิในสมัยกรุงศรีอยุธยา ทั้งนี้ หอสมุดแห่งชาติกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ได้ทำการเก็บรักษาไว้ ศ.ดร.ปรีดี พิศภูมิวิถี อาจารย์ประจำคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ได้ดำเนินการคัดลอกมาจากหอสมุดแห่งชาติกรุงปารีส เพื่อนำมาให้สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ รวมทั้งผู้เชี่ยวชาญได้ดำเนินการตรวจสอบแล้ว

จากนั้น นายบุญเตือน ชี้แจงว่า หนังสือไตรภูมิเอกสารจากหอสมุดแห่งชาติกรุงปารีส นับว่าเป็นเอกสารชิ้นสำคัญ เพราะไม่เคยถูกค้นพบในประเทศไทย ซึ่งเนื้อหาบางส่วนต่างไปจากไตรภูมิฉบับอื่นๆ อย่างไรก็ตาม ได้ให้ผู้เชี่ยวชาญด้านอักขรวิธีต่างๆ มาตรวจสอบแล้ว บ่งชี้ว่า หน้าต้นบอกชื่อหนังสือ ว่า ไตร่ยภูมพระมาไลย ต้นฉบับน่าจะมีอายุเก่าถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา เนื่องเพราะลักษณะตัวอักษรที่บันทึกในหน้าแรกเป็นแบบที่เรียกว่า อักษรไทยย่อ นิยมใช้กันในสมัยอยุธยาตอนปลาย ที่ปรากฏในหลักฐานหนังสือต่างๆ หลายฉบับ เช่น สนธิสัญญาไทย-ฝรั่งเศส พ.ศ.2231 ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช สำหรับเนื้อหาของไตรภูมิเล่มนี้แบ่งเนื้อหาหลักออกเป็น 2 ส่วน คือ 1.เรื่องไตรภูมิ 2.เรื่องพระมาไลย

สำหรับหนังสือไตรภูมิ เอกสารจากหอสมุดแห่งชาติ กรุงปารีส จะมีเนื้อหาสำคัญเกี่ยวกับคติศาสนาพราหมณ์และพระพุทธศาสนา ดังนี้ อธิบายเรื่องไตรภูมิ คติไตรภูมิ-ไตรภพใน “คัมภีร์พุทธเพทพระเวทมนตร์” พระบรเมสวรสร้างจักรวาล เขาพระสุเมรุและเขาสัตบริภัณฑ์ กำเนิดมนุษย์ กำเนิดลังกาทวีป กำเนิดพระอาทิตย์ พระจันทร์ พระพุทธเจ้า 5 พระองค์ ศาสนาพระศรีอาริยไมตรี อานิสงส์ศีล 5 มหาพราหมเทพราชสร้างเทรวดาต่างๆ ไฟประลัยกัลป ทวีปทั้ง 4 ฉกามาพจรภูมิ นรกภูมิ และสำเนาเอกสารต้นฉบับ ส่วนที่มาของหนังสือไตรภูมิปรากฏครั้งแรก คือ ไตรภูมิกถา และไตรภูมิพระร่วง ซึ่งสมเด็จพระมหาธรรมราชาลิไทยทรงเรียบเรียงขึ้นในสมัยสุโขทัย พ.ศ.1888 นอกจากนี้ ยังมี ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา หรือไตรภูมิฉบับหลวง ที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดฯให้ชำระเมื่อ พ.ศ.2345 ขณะที่ไตรภูมิสมัยอยุธยานั้น เพิ่งปรากฏฉบับนี้เป็นฉบับแรก

“ไตรภูมิเล่มนี้ ไม่เคยค้นพบในประเทศไทยมาก่อน นักวิชาการหลายคนมีความเห็นตรงกันว่า น่าจะเป็นสมัยกรุงศรีอยุธยา ฉะนั้น การค้นพบครั้งนี้จึงเป็นการเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความคิดของนักวิชาการด้านไตรภูมิ จะเสนอให้คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติขึ้นทำเนียบใหม่ว่าในสมัยกรุงศรีอยุธยามีไตรภูมิด้วย ถือเป็นการเปิดประวัติศาสตร์หน้าใหม่” นายบุญเตือน กล่าวว่า สำนักวรรณกรรมและประวติศาสตร์ จึงได้นำสำเนาเอกสารฉบับดังกล่าวมาเรียบเรียงใหม่เพื่อให้อ่านง่ายขึ้น พร้อมกันนี้ยังนำสำเนาต้นฉบับมาให้จัดทำเป็นหนังสือ ไตรภูมิ เอกสารจากหอสมุดแห่งชาติกรุงปารีส จำนวน 1,000 เล่ม เพื่อมอบให้สถาบันการศึกษา หอสมุดทั่วประเทศได้ใช้ศึกษาต่อไป แล้วจะดำเนินการทำเป็นอีบุ๊คเพื่อให้ผู้สนใจดาวโหลดด้วย