อาชีวะ ส่งหนังสือถึง ผอ.สมศ.ขอชะลอประเมิน วท.ที่เหลืออีก 78 แห่ง เหตุพบการประเมินมีปัญหาหลากหลาย ทั้งเรื่อง คกก.ผู้ประเมินที่มีหลากหลาย ตัวบ่งชี้บางตัวที่กำหนดให้มีข้อมูลย้อนหลัง 3 ปีแต่สถานศึกษาไม่เคยเก็บไว้ “ศศิธารา” ชวน สมศ.ร่วมทำเกณฑ์ประเมินใหม่และพร้อมให้ประเมินซ้ำ วท.30 แห่งที่ผ่านมาประเมินแล้วเพื่อยืนยันความแม่นยำของเกณฑ์ใหม่
น.ส.ศศิธารา พิชัยชาญณรงค์ เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (เลขาธิการ กอศ.) เปิดเผยว่า ขณะนี้สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) ได้เข้าประเมินคุณภาพภายนอกของวิทยาลัยในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) แล้ว 30 แห่ง เหลืออีก 78 แห่ง ที่ยังไม่ได้ประเมิน แต่เนื่องจากพบปัญหาจากการประเมินหลายอย่าง เช่น องค์ประกอบคณะกรรมการประเมินมีคณะกรรมการหลายกลุ่มที่ไม่เข้าใจถ่องแท้ใน เรื่องการจัดการเรียนการสอนสายอาชีพบางกลุ่มมาจากสถานศึกษาเอกชน ซึ่งอาจมีความซับซ้อนในเรื่องนโยบายการรับนักศึกษา ทำให้เกิดความขัดแย้งในการใช้ดุลพินิจเพื่อตัดสินการประเมิน หรือการตีความเกณฑ์การประเมินแตกต่างกัน จึงมีทั้งเอื้อประโยชน์ให้กับสถานศึกษาและในทางตรงกันข้าม
ในเรื่องของหลักเกณฑ์ประเมินนั้น สมศ.กำหนดตัวบ่งชี้การประเมิน 18 ตัวบ่งชี้ ที่แม้ว่าในการทำประชาพิจารณ์จะมีการเสนอให้แก้ไขก็ตาม แต่สุดท้ายก็ไม่ได้แก้ตามที่เสนอทั้งหมด อีกทั้งตัวบ่งชี้บางตัวที่เพิ่งจะนำมาใช้การประเมินในรอบนี้แต่ขอเก็บข้อมูล 3 ปีย้อนหลัง ซึ่งสถานศึกษาไม่ได้เก็บข้อมูลไว้ เช่น เกณฑ์การประเมินที่ระบุว่า ผู้สำเร็จการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.)ต้องมีงานทำหรือประกอบอาชีพภายใน 1 ปี แต่สถานศึกษาไม่ได้เตรียมการไว้ก่อน เพราะเมื่อนักศึกษาจบไปแล้วไม่สามารถติดตามและหาหลักฐานมารายงานในการประเมินได้ นอกจากนี้ ยังมีตัวบ่งชี้ที่อยู่นอกเหนืออำนาจของ สอศ.ได้เแก่ ตัวบ่งชี้ที่ระบุว่าจำนวนครูและบุคลากรที่มีผลต่อคุณภาพของการจัดการศึกษา ต้องสัมพันธ์กัน แต่ระบบบริหารข้าราชการครู ไม่ได้อยู่ภายใต้การบริหารจัดการของสถานศึกษาแต่ละแห่ง ส่งผลให้เมื่อผู้แทนมาประเมินได้ค่าการประเมินที่คลาดเคลื่อน
น.ส.ศศิธารา กล่าวต่อว่า จากเหตุนี้ สอศ.ได้ทำหนังสือถึง ผอ.สมศ.ขอให้ชะลอการประเมินภายนอกสถานศึกษาที่เหลืออีก 78 แห่งออกไปก่อนและยังได้สั่งการให้วิทยาลัยดังกล่าวให้แจ้งคณะกรรมการประเมินเพื่อชะลอการประเมินด้วย นอกจากนี้ สอศ.จะเชิญผู้แทนจาก สมศ.มาหารือร่วมกันอีกครั้งเพื่อหาแนวทางและเกณฑ์การประเมินที่สามารถใช้วัดได้อย่างเที่ยงตรง เพราะ สอศ.ต้องการ ยกระดับมาตรฐานคุณภาพของสถานศึกษาให้ได้มาตรฐานมากยิ่งขึ้นและในปีการศึกษา 2555 สอศ.จะปรับเกณฑ์ประเมินภายในให้สอดคล้องกับการประเมินภายนอกด้วย
อย่างไรก็ตาม ผลการประเมินภายนอกสถานศึกษาที่ สมศ.ประเมินไปแล้วทั้ง 30แห่งนั้น ผ่านการประเมินและได้คะแนนที่ดี แต่การขอชะลอที่เหลือออกไปก่อนนั้น เพราะสอศ.ต้องการให้มีการปรับเกณฑ์ประเมินภายนอกให้สามารถใช้วัดประเมินได้อย่างเที่ยงตรงเท่านั้น และมีความเข้าใจที่ตรงกันทั้งผู้ประเมินและผู้รับประเมิน ให้มีการบริหารจัดการที่เป็นระบบยิ่งขึ้น อีกทั้ง สอศ.ตั้งใจว่าเมื่อปรับแก้ไขเรียบร้อยก็ยินดีที่จะให้ สมศ.ย้อนกลับไปประเมินทั้ง 30 แห่งที่ผ่านประเมินแล้วซ้ำ เพื่อให้เกิดความแม่นยำในการใช้เกณฑ์ใหม่
ศ.ดร.ชาญณรงค์ พรรุ่งโรจน์ ผอ.สมศ.กล่าวว่า ขณะนี้ตนยังไม่ได้รับทราบเรื่องดังกล่าวจากทางอาชีวศึกษา แต่ทันทีที่ทราบข่าวผ่านสื่อก็รู้สึกเสียใจ เพราะที่ผ่านมา สมศ.ได้ทำงานร่วมกับอาชีวศึกษาทุกระดับตั้งแต่ระดับผู้บริหารถึงระดับปฏิบัติ จนมั่นใจว่ามีความเข้าใจในเกณฑ์การประเมินและรายละเอียดต่างๆ เป็นอย่างดี สำหรับรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับเกณฑ์การประเมินรอบ3 สมศ.ยืนยันว่าไม่ได้ต่างจากการประเมินรอบที่ผ่านมามากนัก แต่อาจต้องยากขึ้นกว่าเดิมเพื่อให้เห็นถึงการพัฒนา อย่างไรก็ตาม สมศ.ได้กำหนดจะพิจารณาเกณฑ์ประเมินต่างๆ อีกครั้ง หลังผ่านการประเมินสถานศึกษาในเดือน มิ.ย.-ส.ค.2554 เพื่อตรวจสอบตัวชี้วัดต่างๆ ว่า ยากหรือง่ายเกินไปหรือไม่ ส่วนกรณีที่อาชีวศึกษาจะขอไม่ประเมินรอบ 3 นั้น สมศ.คงต้องนำเข้าหารือในบอร์ด สมศ.นอกจากนี้อาจต้องมีการตีความว่าจะเป็นการฝ่าฝืนข้อกำหนดในกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2553 ด้วยหรือไม่
น.ส.ศศิธารา พิชัยชาญณรงค์ เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (เลขาธิการ กอศ.) เปิดเผยว่า ขณะนี้สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) ได้เข้าประเมินคุณภาพภายนอกของวิทยาลัยในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) แล้ว 30 แห่ง เหลืออีก 78 แห่ง ที่ยังไม่ได้ประเมิน แต่เนื่องจากพบปัญหาจากการประเมินหลายอย่าง เช่น องค์ประกอบคณะกรรมการประเมินมีคณะกรรมการหลายกลุ่มที่ไม่เข้าใจถ่องแท้ใน เรื่องการจัดการเรียนการสอนสายอาชีพบางกลุ่มมาจากสถานศึกษาเอกชน ซึ่งอาจมีความซับซ้อนในเรื่องนโยบายการรับนักศึกษา ทำให้เกิดความขัดแย้งในการใช้ดุลพินิจเพื่อตัดสินการประเมิน หรือการตีความเกณฑ์การประเมินแตกต่างกัน จึงมีทั้งเอื้อประโยชน์ให้กับสถานศึกษาและในทางตรงกันข้าม
ในเรื่องของหลักเกณฑ์ประเมินนั้น สมศ.กำหนดตัวบ่งชี้การประเมิน 18 ตัวบ่งชี้ ที่แม้ว่าในการทำประชาพิจารณ์จะมีการเสนอให้แก้ไขก็ตาม แต่สุดท้ายก็ไม่ได้แก้ตามที่เสนอทั้งหมด อีกทั้งตัวบ่งชี้บางตัวที่เพิ่งจะนำมาใช้การประเมินในรอบนี้แต่ขอเก็บข้อมูล 3 ปีย้อนหลัง ซึ่งสถานศึกษาไม่ได้เก็บข้อมูลไว้ เช่น เกณฑ์การประเมินที่ระบุว่า ผู้สำเร็จการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.)ต้องมีงานทำหรือประกอบอาชีพภายใน 1 ปี แต่สถานศึกษาไม่ได้เตรียมการไว้ก่อน เพราะเมื่อนักศึกษาจบไปแล้วไม่สามารถติดตามและหาหลักฐานมารายงานในการประเมินได้ นอกจากนี้ ยังมีตัวบ่งชี้ที่อยู่นอกเหนืออำนาจของ สอศ.ได้เแก่ ตัวบ่งชี้ที่ระบุว่าจำนวนครูและบุคลากรที่มีผลต่อคุณภาพของการจัดการศึกษา ต้องสัมพันธ์กัน แต่ระบบบริหารข้าราชการครู ไม่ได้อยู่ภายใต้การบริหารจัดการของสถานศึกษาแต่ละแห่ง ส่งผลให้เมื่อผู้แทนมาประเมินได้ค่าการประเมินที่คลาดเคลื่อน
น.ส.ศศิธารา กล่าวต่อว่า จากเหตุนี้ สอศ.ได้ทำหนังสือถึง ผอ.สมศ.ขอให้ชะลอการประเมินภายนอกสถานศึกษาที่เหลืออีก 78 แห่งออกไปก่อนและยังได้สั่งการให้วิทยาลัยดังกล่าวให้แจ้งคณะกรรมการประเมินเพื่อชะลอการประเมินด้วย นอกจากนี้ สอศ.จะเชิญผู้แทนจาก สมศ.มาหารือร่วมกันอีกครั้งเพื่อหาแนวทางและเกณฑ์การประเมินที่สามารถใช้วัดได้อย่างเที่ยงตรง เพราะ สอศ.ต้องการ ยกระดับมาตรฐานคุณภาพของสถานศึกษาให้ได้มาตรฐานมากยิ่งขึ้นและในปีการศึกษา 2555 สอศ.จะปรับเกณฑ์ประเมินภายในให้สอดคล้องกับการประเมินภายนอกด้วย
อย่างไรก็ตาม ผลการประเมินภายนอกสถานศึกษาที่ สมศ.ประเมินไปแล้วทั้ง 30แห่งนั้น ผ่านการประเมินและได้คะแนนที่ดี แต่การขอชะลอที่เหลือออกไปก่อนนั้น เพราะสอศ.ต้องการให้มีการปรับเกณฑ์ประเมินภายนอกให้สามารถใช้วัดประเมินได้อย่างเที่ยงตรงเท่านั้น และมีความเข้าใจที่ตรงกันทั้งผู้ประเมินและผู้รับประเมิน ให้มีการบริหารจัดการที่เป็นระบบยิ่งขึ้น อีกทั้ง สอศ.ตั้งใจว่าเมื่อปรับแก้ไขเรียบร้อยก็ยินดีที่จะให้ สมศ.ย้อนกลับไปประเมินทั้ง 30 แห่งที่ผ่านประเมินแล้วซ้ำ เพื่อให้เกิดความแม่นยำในการใช้เกณฑ์ใหม่
ศ.ดร.ชาญณรงค์ พรรุ่งโรจน์ ผอ.สมศ.กล่าวว่า ขณะนี้ตนยังไม่ได้รับทราบเรื่องดังกล่าวจากทางอาชีวศึกษา แต่ทันทีที่ทราบข่าวผ่านสื่อก็รู้สึกเสียใจ เพราะที่ผ่านมา สมศ.ได้ทำงานร่วมกับอาชีวศึกษาทุกระดับตั้งแต่ระดับผู้บริหารถึงระดับปฏิบัติ จนมั่นใจว่ามีความเข้าใจในเกณฑ์การประเมินและรายละเอียดต่างๆ เป็นอย่างดี สำหรับรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับเกณฑ์การประเมินรอบ3 สมศ.ยืนยันว่าไม่ได้ต่างจากการประเมินรอบที่ผ่านมามากนัก แต่อาจต้องยากขึ้นกว่าเดิมเพื่อให้เห็นถึงการพัฒนา อย่างไรก็ตาม สมศ.ได้กำหนดจะพิจารณาเกณฑ์ประเมินต่างๆ อีกครั้ง หลังผ่านการประเมินสถานศึกษาในเดือน มิ.ย.-ส.ค.2554 เพื่อตรวจสอบตัวชี้วัดต่างๆ ว่า ยากหรือง่ายเกินไปหรือไม่ ส่วนกรณีที่อาชีวศึกษาจะขอไม่ประเมินรอบ 3 นั้น สมศ.คงต้องนำเข้าหารือในบอร์ด สมศ.นอกจากนี้อาจต้องมีการตีความว่าจะเป็นการฝ่าฝืนข้อกำหนดในกฎกระทรวงว่าด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2553 ด้วยหรือไม่
