“หมอประเวศ” แนะ 3 แนวทาง สร้างความมั่นคงให้แรงงาน ทั้งตั้งองค์กรแรงงาน-จัดสรรที่ดิน-เปลี่ยน สปส.เป็นองค์กรอิสระ คาด มีมติภายใน 3-4 เดือน เพื่อเสนอรัฐบาลต่อไป
ศ.นพ.ประเวศ วะสี ประธานคณะกรรมการสมัชชาปฏิรูปประเทศไทย กล่าวปาฐกถาในงาน “วันต้อนรับวันแรงงาน” ที่อาคารศูนย์ประชุมธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ศูนย์รังสิต จัดโดยโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งขบวนการแรงงาน เพื่อการคุ้มครองสุขภาพและและสวัสดิการแรงงาน ร่วมกับ เครือข่ายกลุ่มสังคมเพื่อนและชมรมผู้ประกันตน สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เนื่องในวันแรงงาน วันที่ 1 พฤษภาคม ว่า วันแรงงานเกิดขึ้นเพื่อระลึกถึงคุณค่าและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้ใช้แรงงาน สังคมของเราถูกมายาคติครอบงำ คิดว่า คนยากจน คนเล็กคนน้อยไ ม่มีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ทั้งที่ทุกคนเกิดมาโดยธรรมชาติ มีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน
ศ.นพ.ประเวศ กล่าว่า ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 8 รัฐบาลกำหนดให้คนเป็นตัวตั้งของการพัฒนา ถ้าเป็นตามนี้แรงงานต้องมีค่ามากกว่าเครื่องจักรและแรงเงิน แต่ในความจริงหาเป็นเช่นนั้นไม่ สังคมไทยยังไม่เคารพศักดิ์ศรีคุณค่าของคนทุกคนอย่างเท่าเทียม โดยเฉพาะคนเล็กคนน้อย การเคารพศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ ถือเป็นศีลธรรมของสังคม ที่ตั้งอยู่บนฐานของประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชนและความยุติธรรม หากปราศจากสิ่งเหล่านี้ สังคมไม่สามารถเจริญรุดหน้าได้ ประเทศไทยมีผู้ใช้แรงงานเกือบ 40 ล้านคน หากรวมกับเกษตรกรด้วยแล้ว ถือเป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ เป็นฐานของประเทศ หากฐานของประเทศเข้มแข็ง ประเทศก็มั่นคง แต่หากฐานไม่แข็งแรง ประเทศก็อ่อนแอ
“ประเทศไทยขาดความเป็นธรรมทุกมิติ ทั้งด้านเศรษฐกิจ มีช่องว่างระหว่างคนจนกับคนรวยมาก ขาดความยุติธรรม ทำให้ประเทศขาดความสันติ ผู้คนแตกแยกไม่รักกัน การปฏิรูปประเทศไทยที่กำลังขับเคลื่อนอยู่ขณะนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำ จำเป็นต้องปฏิรูประบบและโครงสร้างที่ไม่เป็นธรรม ซึ่งมีความยาก สลับซับซ้อนเกินกว่าที่สถาบันใดหรือใครคนหนึ่งทำได้ ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลในอดีต ในปัจจุบัน หรือนาคตก็ทำไม่ได้ มีแต่ประชาชนเท่านั้นที่ทำได้ เพราะฉะนั้นประชาชนต้องเป็นผู้ปฏิรูปประเทศไทย คณะกรรมการปฏิรูปทั้ง 2 คณะ เป็นเพียงเครื่องมือที่สนับสนุนให้ประชาชนเป็นผู้ปฏิรูปประเทศ” ประธานคณะกรรมการสมัชชาปฏิรูปฯกล่าว
ศ.นพ.ประเวศ กล่าวต่อว่า หากผู้ใชแรงงานและเกษตรกรมีความเข้มแข็ง ประเทศก็จะดีขึ้น ซึ่งการจะทำให้ประเทศเข้มแข็งมี 3 วิธีการ คือ
1.จัดตั้งองค์กรของผู้ใช้แรงงาน เพื่อให้มีการรวมตัวร่วมคิดร่วมทำ โดยทุกคนมีส่วนร่วม เริ่มจากกลุ่มเล็กๆ 10-20 คน เชื่อมโยงกันเป็นองค์กรใหญ่ ทำหน้าที่จัดการในเรื่องต่างๆ ของผู้ใช้แรงงาน เช่น เรื่องสวัสดิการ จัดตั้งกองทุนออมทรัพย์ ไปจนถึงจัดตั้งธนาคารขนาดใหญ่ที่เป็นของผู้ใช้แรงงานเอง เพื่อช่วยแรงงานทั้งในเรื่องสวัสดิการ อาชีพ การศึกษา และอื่นๆ โดยเรียกร้องให้รัฐบาลมีนโยบายให้มหาวิทยาลัยกว่า 100 แห่งทั่วประเทศเป็นผู้สนับสนุนด้านการเรียนรู้ของผู้ใช้แรงงาน
2. จัดสรรที่ดินทำกินให้กับผู้ใช้แรงงาน เพราะการเรียกร้องขึ้นค่าแรงแม้เป็นสิ่งจำเป็น แต่เพิ่มอย่างไรก็ไม่เพียงพอ เนื่องจากราคาสินค้าได้เพิ่มราคาขึ้นด้วย แต่หากผู้ใช้แรงงานมีที่ดินทำกิน มีที่อยู่อาศัย มีความมั่นคงทางอาหาร ก็จะมีความมั่นคงในชีวิตมากขึ้น ดังนั้น รัฐบาลควรจัดสรรที่ดินให้กับผู้ใช้แรงงาน โดยนำที่ดินรกร้างว่างเปล่า ทั้งของราชการ พลเรือน ของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ ที่ขาดจำนองของเกษตรกรมาจัดสรรให้กับผู้ใช้แรงงาน โดยรัฐบาลควรตั้งกองทุนขึ้น เพื่อจัดซื้อที่ดินให้กับผู้ใช้แรงงาน ขณะที่ภาคธุรกิจสามารถมีส่วนร่วมได้ด้วยการร่วมกันลงขันจัดหาซื้อที่ดินให้ผู้ใช้แรงงาน เช่นเดียว กับคนรวยในสหรัฐอเมริกาที่ช่วยลงขันกัน ซื้อที่ดินให้กับคนจน
3.เปิดให้ประชาชน ผู้ใช้แรงงาน ผู้ทรงคุณวุฒิ มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการและตรวจสอบการดำเนินการของกองทุนประกันสังคมที่ขณะนี้มีเงินอยู่ในกองทุนประมาณ 8 แสนล้านบาท ซึ่งยังไม่ครอบคลุมจำนวนผู้ใช้แรงงานทั้งหมด แต่หากครอบคลุมแรงงานทั้งหมดจะทำให้กองทุนมีเงินเพิ่มขึ้นสูงถึง 2 ล้านล้านบาท ซึ่งจะเป็นกองทุนที่ใหญ่มาก จึงควรให้มีการบริหารจัดการ เป็นอิสระจากรัฐ เพราะหน่วยงานของรัฐบริหารงานไม่มีประสิทธิภาพ มีการแทรกแซงได้ง่าย แต่ควรให้เป็นกองทุนอิสระ มีตัวแทนของผู้ใช้แรงงาน ผู้ทรงคุณวุฒิ เข้ามามีส่วนร่วมบริหารกองทุน สามารถตรวจสอบได้ หากกองทุนประกันสังคมมีการบริหารจัดการที่ดี จะเป็นเครื่องมือที่ใหญ่และสำคัญมากที่จะช่วยสร้างความมั่นคงในชีวิตให้กับผู้ใช้แรงงาน
ศ.นพ.ประเวศ กล่าวทิ้งท้ายว่า หากข้อเสนอทั้ง 3 ข้อเกิดขึ้น จะมีความหมายต่อผู้ใช้แรงงานมาก ซึ่งคณะกรรมการปฏิรูปฯ ได้จัดตั้งเครือข่ายผู้ใช้แรงงานเพื่อการปฏิรูป มี ดร.ณรงค์ เพ็ชรประเสริฐ กรรมการสมัชชาปฏิรูป เป็นประธาน ซึ่งจะจัดการประชุมสมัชชาเฉพาะประเด็นเรื่องการปฏิรูปประเทศและปฏิรูปแรงงาน คาดว่าภายใน 3-4 เดือนนี้ จะได้มติจากที่ประชุม เพื่อเสนอเป็นนโยบายต่อรัฐบาล นำไปปฏิบัติให้เกิดเป็นรูปธรรมต่อไป
