“ธีระชัย” ฝากนายกฯ “เศรษฐา” ที่จะควบเก้าอี้ รมว.คลัง คิดไว้แต่เนิ่นๆ ไทยจะเตรียมรับมืออย่างไรกับ 7 เรื่องเศรษฐกิจสมัยใหม่ที่ต้องเชื่อมโยงกับต่างประเทศ
เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2566 นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ในฐานะประธานกรรมการด้านวิชาการ พรรคพลังประชารัฐ โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊ก Thirachai Phuvanatnaranubala - - ธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล
หัวข้อ “โจทย์เพิ่มสำหรับรัฐมนตรีคลังใหม่” แสดงความเห็นเพิ่มเติมเกี่ยวกับโจทย์งานการคลังด้านวิชาการต่างประเทศสำหรับรัฐบาลหน้า ดังนี้
1 เรื่องเศรษฐกิจดิจิทัล
เศรษฐกิจดิจิทัลจะเป็นเวทีแข่งขันสำคัญในโลกอนาคต ดังเห็นได้ว่า สหรัฐฯได้บรรจุหัวข้อนี้ไว้ในกรอบเจรจา Indo-Pacific Economic Framework ที่ประกาศโดยประธานาธิบดีไบเดนเมื่อวันที่ 23 พ.ค. 2023 โดยมีประเทศไทยอยู่ในรายชื่อประเทศร่วมก่อตั้งด้วย
เอกสารทำเนียบขาวระบุเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า We will work with our partners to seize opportunities and address concerns in the digital economy, in order to ensure small and medium sized enterprises can benefit from the region’s rapidly growing e-commerce sector, while addressing issues is such as online privacy and discriminatory and unethical use of Artificial Intelligence.
โดยปกติ การที่ประเทศใหญ่บรรจุหัวข้อใดเข้าไปในโครงการ ก็เพื่อต้องการเจรจาให้มีการกำหนดกฎกติกาที่เพิ่มประโยชน์แก่ตนและ/หรือลดประโยชน์ให้แก่คู่แข่ง
ส่วนยุโรปเมื่อวันที่ 14 เม.ย. 2022 ได้ทำข้อตกลงเศรษฐกิจดิจิทัลกับเกาหลี และได้หารือกติกาการค้าในหัวข้อนี้กับประเทศอื่น
โดยหารือครั้งล่าสุดกับญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 27 มิ.ย. 2022 หารือครั้งล่าสุดกับสิงคโปร์เมื่อวันที่ 20 ก.ค. 2022 และได้ให้องค์กรความสัมพันธ์ยุโรป-แอฟริกาเผยแพร่ discussion paper เมื่อเดือน พ.ย. 2022 เพื่อหาทางยกบทบาทด้านนี้ของยุโรปในแอฟริกา
ประเทศไทยควรมีแนวทางรับมือการเจรจาอย่างไร?
2 เรื่อง CBDC
Atlantic Council CBDC Tracker รายงานว่า ขณะนี้มีประเทศที่ศึกษาจะให้ธนาคารชาติของตนเองออกเงินดิจิทัล (CBDC) 130 ประเทศ ครอบคลุม 98% ของจีดีพีโลกโดยมี 64 ประเทศที่คืบหน้าสูง และ 11 ประเทศนำออกใช้แล้ว
องค์กรระหว่างประเทศ IMF และ Bank of International Settlement เล็งเห็นถึงความสำคัญของเรื่องนี้ และต่างได้เผยแพร่ข้อเสนอให้องค์กรของตนเป็นศูนย์กลางในการหักบัญชี CBDC ของโลก
ซึ่งสำหรับประเทศกำลังพัฒนาจะมีทั้งข้อดีและข้อเสีย เพราะจะมีผลเท่ากับเป็นการยอมให้ระบบนี้ตกไปอยู่ในการควบคุมของประเทศตะวันตก
ประเทศไทยศึกษาข้อดีข้อเสียหรือยัง?
3 เรื่อง BRICS
ประเทศในกลุ่ม BRICS จะต้องการให้มีระบบชำระเงินและระบบหักบัญชีที่แยกอิสระจากดอลลาร์ ทั้งในแง่ดำเนินการผ่านระบบ CBDC ของสองประเทศคู่ค้า และในแง่ดำเนินการผ่านสกุล BRICS ที่มีแผนจะสร้างขึ้นใหม่
ซึ่งข่าวระบุว่า จะไม่ใช่สกุลเงินของประเทศหนึ่งประเทศใด แต่อาจจะเป็น digital token ที่อิงทองคำ
ประเทศไทยควรจะเข้าไปร่วมในกระบวนการเหล่านี้หรือไม่?
4 เรื่องหยวนดิจิทัล
ถ้าชาวจีนใช้เงินหยวนดิจิทัลในชีวิตประจำวันมากขึ้น ประเทศใดที่สามารถอำนวยความสะดวกให้ชาวจีนมาท่องเที่ยวโดยใช้เงินหยวนดิจิทัลในประเทศได้เลย อุตสาหกรรมท่องเที่ยวในประเทศนั้นจะอยู่ในฐานะได้เปรียบ
และประเทศใดที่สามารถทำให้ชาวจีนที่ import ซื้อของออนไลน์จากประเทศนั้น โดยผู้ซื้อสะดวกชำระเป็นเงินหยวนดิจิทัล ผู้ค้าปลีกรายย่อยที่ export ก็จะอยู่ในฐานะได้เปรียบเช่นกัน
ประเทศไทยควรมีนโยบายเงินหยวนดิจิทัลอย่างไร?
5 เรื่อง capital flow
การชะลอตัวของเศรษฐกิจตะวันตกอาจจะส่งผลให้ตลาดเงินตลาดทุนผันผวนรุนแรงทั่วโลก อันจะกระทบ capital flow ในประเทศขนาดเล็ก
ประเทศไทยควรเตรียมการบริหารนโยบายอัตราแลกเปลี่ยนอย่างไร?
6 เรื่อง international Baht
ในการประชุมกลุ่ม BRICS ครั้งนี้ได้มีมติที่จะให้ New Development Bank ซึ่งเป็นธนาคารของกลุ่มทำการออกหุ้นกู้ในสกุลเงินของสมาชิก
เพื่อจะผลักดันการพัฒนาตลาดพันธบัตรรัฐบาลที่ออกในสกุลเหล่านี้ให้เป็น international currency แบบค่อยเป็นค่อยไป
เพื่อให้ประเทศในกลุ่มสามารถลดความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนที่เดิมต้องกู้แต่ในสกุลดอลลาร์ ต่อไปจะเปลี่ยนไปเป็นกู้ในสกุลของตนเองแทน
ประเทศไทยควรจะมีแนวคิดเรื่องนี้หรือไม่?
7 เรื่อง deglobalization
แนวโน้มโลกาภิวัตน์แผ่วลงประกอบกับสงครามเย็นระหว่างสหรัฐและจีน
ได้แสดงผลแล้วที่ประเทศจีน
ปริมาณค้าขายจีนกับสหรัฐฯได้ลดลงไปต่ำกว่าสหรัฐฯกับเม็กซิโกแล้ว และเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้อัตราขยายตัวส่งออกสินค้าของจีนในปีนี้ลดลง
โดยในอนาคตต่อไปแนวโน้มนี้อาจจะส่งผลกระทบต่อการลงทุนโดยตรงเข้าไปในประเทศจีนและอาเซียนด้วย
ประเทศไทยควรตั้งรับกระแสนี้อย่างไร?
ผมขอแนะนำให้ท่านนายกรัฐมนตรีคนใหม่ซึ่งมีข่าวว่าจะควบตำแหน่งรัฐมนตรีคลังด้วยนั้น เตรียมคิดเรื่องเหล่านี้ไว้แต่เนิ่นๆ
