มท.ชี้ช่อง “ท้องถิ่น” ประเมินเก็บภาษีที่ดินสิ่งปลูกสร้างเพราะ “เหตุพ้นวิสัย” ในที่ดินถูกปิดล้อม

มหาดไทย ชี้ช่อง “ท้องถิ่นทั่วประเทศ” จัดเก็บภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเพราะ “เหตุพ้นวิสัย” ในพื้นที่ “ถูกปิดล้อม” ยกเคส อบต.บางพลีใหญ่ สมุทรปราการ ขอหารือ หลังเจ้าของที่ดิน อ้างพื้นที่เคยเป็นบ่อปลาไม่มีเจตนาปล่อยรกร้าง แต่ราชการอนุญาตสร้างโรงงานอื่น “ปิดล้อมที่ดิน” ไม่สามารถลงทุน ประกอบการอื่นต่อไปได้ ย้ำกรณีนี้ไม่มีเหตุธรรมชาติ หรือเหตุพ้นวิสัย ให้ต้องยกเว้น

วันนี้ (22 เม.ย. 64) มีรายงานจากกระทรวงมหาดไทย เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 21 เม.ย.ที่ผ่านมา นายฉัตรชัย พรหมเลิศ ปลัดกระทรวงมหาดไทย มีหนังสือด่วนที่สุดถึงผู้ว่าราชการจังหวัด ทั่วประเทศ แจ้งผลการหารือข้อกฎหมายการยกเว้นภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเพราะ “เหตุพ้นวิสัย” เพื่อให้คำแนะนำกับคณะกรรมการภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างประจำจังหวัด และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ทั่วประเทศ ถือปฏิบัติ

หนังสือดังกล่าว อ้างข้อหารือของจังหวัดสมุทรปราการ แจ้งว่า องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) บางพลีใหญ่ อ.บางพลี ได้หารือ ข้อกฎหมายการยกเว้นภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเพราะเหตุพ้นวิสัย เนื่องจากพนักงานประเมินได้ตรวจสอบ และประเมินภาษีที่ดินจำนวน 2 แปลง

พบว่า มีลักษณะสภาพเป็นที่รกร้างว่างเปล่า โดยผู้เสียภาษีได้ยื่นคำร้องคัดค้านการประเมินภาษี เนื่องจากไม่สามารถทำประโยชน์ในที่ดินดังกล่าวได้ เพราะเหตุพ้นวิสัยตามข้อ 1(1) ของกฎกระทรวงกำหนดที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ พ.ศ. 2562

“โดยให้เหตุผลว่า ที่ดินแปลงดังกล่าวอยู่ในพื้นที่สีเขียว มีสภาพเป็นบ่อเลี้ยงปลา ซึ่งประกอบกิจการให้เช่าเลี้ยงปลามาโดยตลอด แต่ต่อมาทางราชการได้อนุญาตหรือยินยอมให้มีการปลูกสร้างโรงงาน “จนปิดล้อมที่ดิน” ไม่สามารถนำนํ้าขึ้นมาจากคลองเพื่อประกอบการต่อไปได้ ประกอบกับไม่มีเจตนาปล่อยให้ที่ดินรกร้าง แต่เพราะไม่สามารถหาเงินมาเพื่อลงทุนในการประกอบการอย่างอื่นได้”

ต่อมา คณะกรรมการภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างประจำจังหวัดสมุทรปราการ ในการประชุมครั้งที่ 1/2564 เมื่อ 16 ก.พ. 2564 พิจารณาแล้วมีมติว่า ในกรณีดังกล่าวไม่ถือเป็นเหตุพ้นวิสัยตามข้อ 1(1) ของกฎกระทรวงกำหนดที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ทิ้งไว้ ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ พ.ศ. 2562

โดยพนักงานประเมินภาษี ได้ทำการประเมินภาษี เป็นไปตามที่กฎหมาย กฎกระทรวง ระเบียบ และหนังสือสั่งการแนวทางปฏิบัติแล้ว

สำหรับ ที่ดินตามข้อหารือมีลักษณะติดถนน รพช. ด้านหน้า มีการนำขยะมาทิ้ง ด้านข้างและด้านหลังเป็นโรงงานอุตสาหกรรม อยู่บริเวณใกล้เคียงกับการประกอบอาชีพ เลี้ยงปลา ซึ่งผู้เสียภาษีประกอบกิจการให้เช่าเลี้ยงปลามาโดยตลอด

กรณีดังกล่าวจึงมีลักษณะเป็นที่ดินที่โดยสภาพ สามารถทำประโยชน์ได้ การกล่าวอ้างว่าทางราชการได้อนุญาตหรือยินยอมให้มีการปลูกสร้างโรงงานปิดล้อมที่ดิน จนผู้เสียภาษีไม่สามารถน่าน้ำขึ้นมาจากคลองเพื่อประกอบการต่อไปได้ และไม่สามารถหาเงินมาเพื่อลงทุน ในการประกอบการอย่างอื่นได้ ซึ่งเหตุผลที่ไม่มีการทำประโยชน์ดังกล่าว

“มิใช่เหตุอันเนื่องจากมีเหตุธรรมชาติ หรือเหตุพ้นวิสัย อันเป็นบทยกเว้นของหลักเกณฑ์ตามข้อ 1(1) ของกฎกระทรวงกำหนดที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง ที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ พ.ศ. 2562 แต่อย่างใด”

ดังนั้น หากข้อเท็จจริงปรากฏว่า ผู้เสียภาษีไม่มีการทำประโยชน์ในที่ดินนั้นตลอดปีที่ผ่านมา รวมทั้งไม่ปรากฏว่าที่ดินดังกล่าวอยู่ระหว่างเตรียมการเพื่อทำประโยชน์ หรือถูกรอนสิทธิในการทำประโยชน์โดยกฎหมาย หรือโดยคำสั่ง หรือคำพิพากษาของศาล หรืออยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลเกี่ยวกับกรรมสิทธิหรือสิทธิครอบครอง ตามข้อ 3 ของกฎกระทรวง กำหนดที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ พ.ศ. 2562

“ดังนั้น องค์การบริหารส่วนตำบลบางพลีใหญ่ จึงต้องประเมินภาษีโดยจัดเก็บภาษีประเภทที่ดินที่ทิ้งไว้ว่างเปล่า หรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ ตามมาตรา 37(4) แห่งพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. 2562 และหากพนักงานประเมินได้ทำการประเมินภาษีเป็นไปตามที่กฎหมาย กฎกระทรวง ระเบียบ และหนังสือสั่งการ แนวทางปฏิบัติแล้วองค์การบริหารส่วนตำบลบางพลีใหญ่ ก็ย่อมดำเนินการไปด้วยความถูกต้องแล้ว”