“สมบัติ” ติงเลือกตั้งจัดสรรปันส่วนผสม บิดเบือนเจตนารมณ์ ปชช. ไม่ได้แก้ซื้อเสียง

อดีตประธาน กมธ.การเมือง สปช. มองปัญหาเลือกตั้งจัดสรรปันส่วนผสม บิดเบือนเจตนารมณ์ประชาชน ไม่สะท้อนหลักเที่ยงธรรม ปชต. เรื่องสองเรื่องนำมาผสมกันไม่ได้ แถมไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาซื้อเสียง ชี้ชัดเลือกตั้งแบบเขตเดียวคนเดียวทำซื้อเสียงรุนแรง ปัญหาจะลดเมื่อ ปชช.บริจาคเงินให้พรรคเหมือนกับชาติที่พัฒนา

วันนี้ (3 พ.ย.) นายสมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อดีตประธานคณะกรรมาธิการปฏิรูปการเมือง สปช. โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัวถึงการเลือกตั้งระบบจัดสรรปันส่วนผสม ว่าคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ได้แถลงว่าต้องการจะใช้ระบบนี้ โดยจุดเด่นของระบบนี้คือจะทำให้ไม่มีเสียงตกน้ำ แต่เป็นการแถลงที่ยังไม่เห็นภาพทั้งระบบเพราะยังไม่บอกว่าจะกำหนดให้มี ส.ส.เขตและ ส.ส.บัญชีรายชื่ออย่างละเท่าไหร่ ทำให้ยังไม่สามารถวิเคราะห์ภาพรวมได้ว่าจะมีความเหมาะสมอย่างไรกับสภาพสังคมไทย แต่ก็เห็นปัญหาเบื้องต้นหลายประการ คือ การนำเฉพาะคะแนนของผู้สมัคร ส.ส.เขตที่แพ้มาเป็นคะแนนวัดความนิยมของพรรคว่าพรรคใดจะได้ ส.ส.มากหรือน้อยเป็นการบิดเบือนเจตนารมณ์ของประชาชนอย่างชัดเจน เพราะคะแนนของประชาชนที่เลือกผู้ชนะจาก ส.ส.เขตจะถูกตัดทิ้งไปไม่นำมาคำนวณเป็นคะแนนนิยมของพรรคที่ ส.ส.เขตได้รับการเลือกตั้ง กรณีนี้ก็เท่ากับว่า ส.ส.บัญชีรายชื่อเป็นตัวแทนของผู้แพ้ในเขตเลือกตั้งเท่านั้นไม่ใช่ตัวแทนจากเจตนารมณ์ของประชาชนที่นิยมพรรคการเมือง การเลือกตั้ง ส.ส.เขตนั้นประชาชนอาจมีเหตุผลแตกต่างกัน บางส่วนอาจจะเลือกเพราะนิยมตัวบุคคลไม่ได้นิยมพรรคแต่บางส่วนอาจจะนิยมพรรคไม่ว่าพรรคจะส่งใครมาก็จะเลือก ดังนั้น วิธีการที่ กรธ.เรียกว่าระบบการจัดสรรปันส่วนผสมจึงไม่สะท้อนเจตนารมณ์ในการเลือกตั้งของประชาชน และที่สำคัญคือไม่สะท้อนหลักความเที่ยงธรรมในระบอบประชาธิปไตย พูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือเรื่องสองเรื่องนี้นำมาผสมกันไม่ได้เหมือนน้ำกับน้ำมัน

นายสมบัติกล่าวต่อว่า เรื่องการซื้อสิทธิขายเสียงในการเลือกตั้งมีลักษณะเฉพาะหลายประการ ใครที่บอกว่าวันนี้การเลือกตั้งในประเทศไทยไม่มีการซื้อสิทธิขายเสียงอีกแล้วก็ต้องถือว่าบริสุทธิ์ใสซื่อจริงๆ ไม่เชื่อลองไปถาม กกต.ดู ถ้าจะมีบ้างก็คงเป็นพื้นที่ยกเว้นจริงๆ ลองบอกมาก็ได้จะได้ตามไปดู จะได้นำมาเผยแพร่เป็นตัวอย่าง การซื้อสิทธิขายเสียงในการเลือกตั้งทั่วไปนั้นมีหลักฐานประจักษ์ยืนยันชัดเจนว่าการจัดการเลือกตั้งแบบเขตเดียวคนเดียวทำให้การซื้อเสียงรุนแรงและได้ผลที่สุด การซื้อเสียงไม่ได้ซื้อเฉพาะคนชนะคนแพ้ก็ซื้อด้วยเหมือนกันแต่ซื้อสู้ไม่ได้เท่านั้นเอง บางครั้งคนแพ้อาจจะจ่ายเงินมากกว่าคนชนะด้วยซ้ำ ดังนั้น การเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนจึงไม่ช่วยในการลดการซื้อสิทธิขายเสียงแต่อย่างใด ปัญหาการซื้อสิทธิขายเสียงในอนาคตจะลดลงเมื่อประชาชนผู้เลือกตั้งเป็นผู้บริจาคเงินหาเสียงให้กับผู้สมัครเหมือนกับที่ปรากฏอยู่ในประเทศที่พัฒนาแล้ว ระบบนี้จะยังคงมีปัญหาในทางปฏิบัติเพราะมีโอกาสที่ผู้สมัคร ส.ส.เขตจะถูกใบเหลืองหรือใบแดงทำให้ยังไม่มีผู้ชนะผู้แพ้ที่แน่นอนทำให้ไม่สามารถประกาศ ส.ส.บัญชีรายชื่อได้ และถ้า ส.ส.บัญชีรายชื่อเป็นเขตประเทศ ก็จะทำให้ประกาศ ส.ส.บัญชีรายชื่อไม่ได้เลย