คกก.ปฏิรูปทรัพยากร ชง สปช.ตั้งธนาคารที่ดิน ช่วยเกษตรกรที่กำลังจะหลุดจำนอง

คณะกรรมการปฏิรูปทรัพยากร เตรียมเสนอ สปช. ตั้งธนาคารที่ดิน ช่วยเกษตรกรที่มีปัญหาที่ดินกำลังจะหลุดจำนอง บริหารจัดการที่ดินภาครัฐ เอกชนที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์

นายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รองประธานคณะกรรมการปฏิรูประบบการจัดการทรัพยากรโดยชุมชน สภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) เปิดเผยว่า ในการประชุม สปช. วันที่ 9 มิ.ย. นี้ คณะกรรมการจะเสนอรายงานการพิจารณาศึกษา เรื่อง ธนาคารที่ดินและร่าง พ.ร.บ.ธนาคารที่ดิน พ.ศ. ...โดยธนาคารที่ดิน จะเป็นกลไกให้เกิดการกระจายการถือครองที่ดินที่เป็นธรรมและยั่งยืน อยู่ใต้การกำกับดูแลของกระทรวงการคลัง มีหน้าที่หลัก 4 ประการ คือ 1. ให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่เกษตรกรที่ที่ดินกำลังจะหลุดมือ ตลอดจนการช่วยผู้ยากจนในการเช่าซื้อที่อยู่อาศัย โดยอาศัยคำขอสินเชื่อที่ส่งเข้ามาจากชุมชนหรือ ธ.ก.ส. เพื่อช่วยบรรเทาทุกข์ให้ประชาชนและส่งเสริมการพัฒนาชุมชน 2. บริหารจัดการที่ดินของรัฐ 3. บริหารจัดการที่ดินของเอกชนที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ 4.จัดซื้อที่ดินเข้าธนาคารที่ดิน

สำหรับการดำเนินการในระยะแรก เน้นการให้ความช่วยเหลือผู้ที่ที่ดินหลุดจำนอง สำหรับเงินทุนที่จะใช้ในการดำเนินการจะมาจากเงินที่รัฐบาลจ่ายให้เป็นทุนประเดิม 5,000 ล้านบาท และการออกพันธบัตร ที่กระทรวงการคลังช่วยค้ำประกัน ส่วนระยะกลางจะดำเนินการบริหารที่ดินของหน่วยงานรัฐ และระยะยาว ดำเนินการบริหารที่ดินเอกชน และจัดซื้อที่ดิน

นายกอบศักดิ์ กล่าวว่า เพื่อความยั่งยืนและความโปร่งใสในการดำเนินงาน ธนาคารที่ดินได้กำหนดมาตรการเกี่ยวกับการซื้อขายที่ดินดังนี้ 1. ที่ดินที่หลุดจำนองที่ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของธนาคารที่ดิน ให้เจ้าของเดิม หรือทายาทโดยธรรม มีสิทธิไถ่ถอนที่ดินนั้นได้ภายใน 5 ปี โดยวิธีการเช่าซื้อ ที่มีกำหนดระยะเวลาอย่างน้อย 10 ปี ตามหลักเกณฑ์วิธีการและเงื่อนไขตามที่คณะกรรมการประกาศกำหนด

2. ที่ดินของรัฐที่ธนาคารที่ดินรับมาบริหาร คงเป็นกรรมสิทธิ์ของรัฐ ไม่สามารถเปลี่ยนสถานะเป็นโฉนดที่ดินของเอกชนได้ 3. ที่ดินที่ธนาคารจัดซื้อถือเป็นสินทรัพย์ของธนาคารที่ดิน ที่สามารถให้เกษตรกร กลุ่มเกษตรกร ผู้ยากจน หรือชุมชน เช่าได้ตามเกณฑ์ที่จะกำหนด (ในลักษณะเดียวกับที่ดินของกรมธนารักษ์ และสำนักงานทรัพย์สินฯ) แต่ไม่สามารถเปลี่ยนสถานะเป็นโฉนดที่ดินของเอกชนได้

4. ค่าเช่าของที่ดินของธนาคารที่ดิน จะแปรตามคุณสมบัติของที่ตั้งของที่ดิน ตามที่คณะกรรมการธนาคารประกาศกำหนด โดยทางธนาคารจะต้องมีการพัฒนาระบบข้อมูลที่ดิน ระบบการประเมินราคาที่ดินและระบบการแบ่งประเภทที่ดินที่เหมาะสม ให้สอดรับกับสภาพแวดล้อม สภาพผังเมืองที่เปลี่ยนแปลงไป

นายกอบศักดิ์ กล่าวว่า รัฐสามารถนำที่ดินของธนาคารที่ดินไปใช้สนับสนุนนโยบายของภาครัฐ ตามมติของ ครม. โดยรัฐชดเชยให้ธนาคารที่ดินตามราคาประเมิน และให้ผู้มีส่วนได้เสียผลประโยชน์ตามความเป็นธรรม นอกจากนี้ ธนาคารอาจใช้ที่ดินที่อยู่ในความครอบครองเพื่อประโยชน์สาธารณะ อาทิ จัดทำพื้นที่สีเขียว พื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เป็นต้น โดยธนาคารที่ดินมีเป้าหมายช่วยดำเนินการจัดหาที่ดินให้แก่เกษตรกรและคนยากจนได้ไม่น้อยกว่า1แสนราย ในช่วง 5 ปีแรกของการดำเนินงาน และ 3 แสนรายในช่วง 10 ปี ทั้งนี้ หากที่ประชุม สปช. เห็นชอบก็จะส่งให้กับทาง ครม. และ สนช. ต่อไป และคาดว่าจะสามารถเห็นเป็นรูปธรรมได้ภายในปีนี้