กมธ.ยกร่างฯ เผยร่างรัฐธรรมนูญใหม่ ให้มีประมวลกฎหมายท้องถิ่น พร้อมกำหนดมาตรฐานให้ท้องถิ่นปฏิบัติ - ตรวจสอบตามมาตรฐาน ขณะเดียวกัน ให้ประชาชนหรือชุมชนมีส่วนร่วม ส่งเสริมสมัชชาพลเมืองตรวจสอบ - แก้ปัญหาท้องถิ่น
วันนี้ (6 ก.พ.) ที่รัฐสภา นายวุฒิสาร ตันไชย คณะกรรมาธิการ (กมธ.) ยกร่างรัฐธรรมนูญ พร้อมด้วย นายคำนูณ สิทธิสมาน โฆษก กมธ. ยกร่างฯ ร่วมกันแถลงความคืบหน้าในการยกร่างรัฐธรรมนูญในการพิจารณาภาค 2 ผู้นำการเมืองที่ดีและสถาบันการเมือง หมวด 7 การกระจายอำนาจ และการบริหารท้องถิ่น โดย นายวุฒิสาร กล่าวว่า กมธ. ยกร่างฯ ได้เพิ่มในส่วนของมาตรา 2/1 ขึ้นมาใหม่ โดยกำหนดว่า “เพื่อประโยชน์ในการดำเนินการให้เป็นไปตามหมวดนี้ ให้มีประมวลกฎหมายท้องถิ่น โดยต้องให้มีการกระจายอำนาจเพิ่มขึ้น มีหน่วยงานรับผิดชอบการกระจายอำนาจที่เป็นเอกภาพ สามารถดำเนินการให้กระจายอำนาจให้เป็นผลสำเร็จ มีการจัดสรรภาษีและรายได้ระหว่างรัฐกับองค์กรบริหารท้องถิ่นที่เหมาะสมกับอำนาจหน้าที่ขององค์กรบริหารท้องถิ่นแต่ละประเภท และมีระบบตรวจสอบ และประเมินผลการกระจายอำนาจ”
นายวุฒิสาร กล่าวอีกว่า สำหรับมาตรา 3 การกำกับดูแลองค์กรบริหารท้องถิ่น ต้องกระทำตามกฎหมายเท่าที่จำเป็น โดยรัฐอาจดำเนินการได้ดังต่อไปนี้ 1. กำหนดมาตรฐานให้องค์กรท้องถิ่นปฏิบัติและติดตามตรวจสอบให้เป็นไปตามมาตรฐานนั้น 2. ทำสัญญาแผนระหว่างรัฐ ราชการส่วนภูมิภาค และองค์กรบริหารท้องถิ่น 3. ส่งเรื่องให้ศาลปกครองพิจารณาวินิจฉัยว่า กฎคำสั่ง มติ หรือการกระทำใด ของผู้บริหารท้องถิ่น สภาท้องถิ่น หรือสมาชิกสภาท้องถิ่น เป็นไปโดยมิชอบด้วยรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย และ 4. การอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ ส่วนในมาตรา 4 นั้นกำหนดให้ ประชาชนหรือชุมชนมีสิทธิมีส่วนร่วมในการบริหารงานกำหนดรูปแบบและการเปลี่ยนแปลงองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่น ซึ่งต้องเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร การเงิน และการคลัง ให้ประชาชนได้รับทราบ ทั้งต้องส่งเสริมสมัชชาพลเมือง และจัดให้ประชาชนมีส่วนร่วมตัดสินใจในการดำเนินงานที่มีผลกระทบต่อประชาชน
“สมัชชาพลเมืองจะเป็นพื้นที่ของคนหลากหลายโดยสมัชชาพลเมืองจะประกอบด้วยสมาชิก ซึ่งที่มาจากหลากหลายท้องถิ่น ซึ่งเป็นอาสาสมัคร ไม่ใช่จัดตั้งหรือเลือกเข้ามา เพื่อให้มีความเหมาะสมกับสังคมแต่ละพื้นที่ มีภารกิจร่วมกับการบริหารขององค์กรท้องถิ่น ซึ่งคุณสมบัติของสมัชชาพลเมืองจะเป็นอย่างไรต้องทำการพิจารณาอีกที เบื้องต้นเห็นว่า ไม่ควรเป็นสภาของนักการเมืองที่อกหักเข้ามาทำงาน ความเข้มแข็งของสภาพลเมืองแต่ละพื้นที่จะมีไม่เท่ากัน” นายวุฒิสาร กล่าว
เมื่อถามว่า การกระจายอำนาจของท้องถิ่นในแต่ละประเภทจะมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร นายวุฒิสาร กล่าวว่า ในแต่ละประเภทเราจะมีการกำกับดูแลที่ไม่เหมือนกัน ซึ่งยอมรับว่าถ้าใช้มาตรฐานเดียวกันหมด อาจเป็นจุดสกัดความคิดใหม่ๆ ในแต่ละท้องถิ่น
