หมอเตือน! ระวัง “อีสุกอีใส” มากับฤดูหนาว ชี้ฉีดวัคซีนแล้วก็สามารถกลับมาเป็นได้อีก

หมอเพจดังเตือนประชาชน รับมือโรคอีสุกอีใสในฤดูหนาว โดยตัวโรคสามารถติดต่อทางอากาศ หากอยู่ร่วมกันแค่ 5 นาทีก็ติดได้ และหากเป็นโรคแล้ว ให้แอดมิตเร็วภายใน 1-3 วัน แรก จะช่วยลดไวรัสแบ่งตัว ลดจำนวนตุ่ม ลดอาการรุนแรง ลดการแพร่กระจาย ยืนยันแม้ฉีดวัคซีนแล้วก็สามารถเป็นได้อีก

วันนี้ (27 ต.ค.) เพจ “Infectious ง่ายนิดเดียว” ซึ่งเป็นเพจที่กลุ่มแพทย์ร่วมกันก่อตั้งเน้นให้ความรู้เกี่ยวกับเนื้อหาโรคติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา ปาราสิต, Emerging disease, ยาต้านจุลชีพ และเอชไอวี ได้ ได้โพสต์ให้ความรู้เกี่ยว “โรคอีสุกอีใสมากับฤดูหนาว มาดูแนวทางรักษา สรุปการรักษาสุกใส ฉบับปรับปรุง แบบรวมตำรา 5 เล่ม (เด็ก+ผู้ใหญ่)

ตำราเด็ก (Nelson/Redbook)
ตำราผู้ใหญ่ (Sandford/Mandell/Harrison)

สรุปความรู้ดังนี้
1) การติดต่อและแพร่กระจายเชื้อ
ไวรัสอีสุกอีใสจะหยุดแบ่งตัวหลังจากผื่นขึ้นแล้ว 3 วัน แพร่กระจายก่อนตุ่มขึ้น 2 วัน และหยุดแพร่กระจายเมื่อทุกตุ่มตกสะเก็ด ดังนั้นจะไม่ติดต่อเมื่อทุกตุ่มตกสะเก็ด เป็น airborne ติดต่อทางอากาศ อยู่ร่วมกันแค่ 5 นาที ก็ติดได้ ระยะฟักตัวส่วนใหญ่ 7-8 วัน อาจถึง 21-28 วัน

2) การให้ยา Acyclovir (ช่วยลดอาการได้1วันและลดตุ่มได้ 25%) พิจารณาดังนี้

2.1) ควรให้ภายใน 24 ชม.หลังผื่นขึ้น ในคนปกติอย่างช้าไม่เกิน 72 ชม.หลังผื่นขึ้น (ส่วนคนภูมิคุ้มกันต่ำควรให้หลังผื่นขึ้นไม่เกิน 72 ชม.) ให้กับใครบ้าง ทุกแนวทางทุกตำราไม่ใด้ให้ทุกคนจะให้เมื่อ
2.2) ให้ในเด็กคลอดก่อนกำหนด, อายุ 12 ปี, วัยรุ่น, ผู้ใหญ่ตอนต้น (adolescent/young adults)

เนื่องจากอายุช่วงนี้เป็นแล้วจะรุนแรง มีโรคประจำตัว คือ โรคผิวหนัง, โรคปอดเรื้อรัง เช่น COPD, Asthma, BPD, กิน ASA แบบระยะยาว (เสี่ยงเกิด reye syndrome), ใช้steroid แบบพ่นทั้ง short, intermittent, เป็นเคสที่ 2 (ส่วนใหญ่จะอาการหนักกว่าคนแรก)

3) ขนาดยา
3.1) Redbook2018/Mandell/Sandford/Nelson/Harrison)

: แบบยากิน - กรณีไม่รุนแรง
- เด็กอายุ 16 ปี - Acyclovir (20mg/kg/dose) ให้ 4 เวลา ระยะเวลานาน 5 วัน สูงสุด 3,200 mg/day (หรือ 800 mgx4 เวลา)

กรณีรุนแรง - เช่น ปอดอักเสบ หรืออายุ 16 ปี, วัยรุ่น หรือผู้ใหญ่ - ให้ 800mgx5 เวลา (6, 10, 14, 18, 22 น.) (สูงสุด 4,000mg/day) ระยะเวลา 5 วัน

: แบบฉีด กรณีคนไข้ภูมิคุ้มกันต่ำ
Acyclovir 30mg/kg/day แบบฉีดเข้าเส้นเลือด หรือ 1,500mg/m2/day แบ่งให้ 3 เวลา นาน 7-10 วัน
 
Acyclovir ให้ในหญิงตั้งครรภ์ได้ (class B)

ปล.ปกติแอดมินให้เกือบทุกรายถ้ามาเร็วภายใน 1-3 วัน ประโยชน์ ช่วยลดไวรัสแบ่งตัว ลดจำนวนตุ่ม ลดอาการรุนแรง ลดการแพร่กระจาย สำคัญ ต้องแนะนำ กินน้ำเยอะๆ เพราะยาขับทางไต

การดูแลตุ่มสุกใส
1. อย่าล้วงแคะแกะเกา ตัดเล็บ (กลัวติดแบคทีเรียซ้ำเติม)
2.อาบน้ำได้ อาจฟอกด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ลดการติดเชื้อแบคทีเรีย

จำง่ายๆๆ
(1) เด็ก 20 mg/kg/dose ให้ 4 เวลา (สูงสุด 800 mg กิน 4 เวลา 5 วัน) ไม่เกิน 3,200 mg/day
(2) ผู้ใหญ่ 800 mg กิน 5 (ไม่เกิน 4,000 mg) เวลา (6, 10, 14, 18, 22) จำนวน 5 วัน

เสริม…เรื่องผู้สัมผัสใกล้ชิดคนเป็นสุกใส
- สำหรับผู้สัมผัส ใกล้ชิด คนที่เป็นสุกใส มีโอกาสเป็นได้ ถ้า ไม่เคยเป็นสุกใส ไม่เคยได้วัคซีนป้องกัน
พิจารณาให้วัคซีนป้องกัน คนที่จะรับวัคซีนได้ต้องมีคุณสมบัติดังนี้
แข็งแรงดี/อายุเกิน 1 ปี /ไม่กินยากดภูมิหรือห้ามมีภูมิคุ้มกันต่ำ
รับวัคซีนป้องกันภายใน 5 วันหลังสัมผัส

ข่อบ่งชี้วัคซีน
- อายุที่ฉีดได้ 1 ปีขึ้นไป
- ฉีด 2 เข็ม
: ถ้าอายุ 1 -13 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 3-12 เดือน
อายุ : 13 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน

ฉีดแล้วยังเป็นโรคได้ แต่จะลดจำนวนตุ่ม
และความรุนแรง วัคซีนไม่ฟรี ต้องจ่ายเงินเอง”

คลิกโพสต์ต้นฉบับ