ห่วงมลภาวะเป็นพิษเสี่ยงมะเร็งปอด แนะกลุ่มเสี่ยงตรวจคัดกรอง เพิ่มโอกาสรักษาหายขาด

ศูนย์ข่าวขอนแก่น - ห่วงสังคมปัจจุบันเสี่ยงป่วยมะเร็งปอดเพิ่ม เหตุมลภาวะเป็นพิษและภัยจากบุหรี่ เผยมีผู้ป่วยมะเร็งปอดเข้ารักษาเพิ่มขึ้นทุกปี รองจากมะเร็งตับ แนะกลุ่มเสี่ยงตรวจคัดกรอง เข้าสู่ระบบรักษา ชูศูนย์ความเป็นเลิศโรคมะเร็ง โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จ.ขอนแก่น มีบุคลากรและเครื่องมือพร้อม เพิ่มโอกาสรักษาให้หายขาด

“โรคมะเร็งปอด” เกิดจากเซลล์ปอดปกติกลายเป็นเซลล์มะเร็ง แล้วเพิ่มจำนวนกลายเป็นก้อนเนื้อมะเร็ง ซึ่งปัจจัยอันดับ 1 ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวคือ บุหรี่ แต่ปัจจุบันมลภาวะที่เป็นพิษอย่างฝุ่น PM 2.5 ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งปอดได้


รศ.นพ.โกสินทร์ วิระษร หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศด้านโรคมะเร็ง โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวถึง “โรคมะเร็งปอด” ว่า เกิดจากเซลล์ปอดปกติกลายเป็นเซลล์มะเร็ง แล้วเพิ่มจำนวนกลายเป็นก้อนเนื้อมะเร็ง ซึ่งปัจจัยอันดับ 1 ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวคือบุหรี่ แต่ปัจจุบันมลภาวะที่เป็นพิษอย่างฝุ่น PM 2.5 ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งปอดได้ นอกจากนี้อาจเกิดจากปัจจัยอื่น เช่น อาชีพที่ต้องสัมผัสหรือสูดดมสารเคมี ทำให้เนื้อเยื่อที่ปอดเกิดการกลายพันธุ์จนเป็นมะเร็ง

สำหรับบางคนที่ไม่ได้สัมผัสปัจจัยเสี่ยง อาจเกิดโรคมะเร็งปอดได้จากพันธุกรรมที่กลายพันธุ์ของผู้ป่วยเอง ถึงแม้จะดูแลตัวเองดีก็ตาม ส่วนใหญ่โรคมะเร็งปอดจะมีอาการทางทรวงอกเป็นอันดับแรก เช่น ไอเรื้อรัง ไอเป็นเลือด เจ็บหน้าอก หอบเหนื่อยจากน้ำเยื่อหุ้มปอด นอกจากนี้ยังพบอาการที่เกิดจากโรคมะเร็งกระจายไปที่อวัยวะนอกช่องอก อาจกระจายไปที่สมอง ทำให้เกิดอาการแขนขาอ่อนแรงคล้ายกับอาการโรคเส้นเลือดในสมองตีบ กระจายไปที่กระดูกทำให้มีอาการปวดรุนแรง มีผู้ป่วยน้อยรายมากที่ไม่มีอาการแล้วตรวจพบโดยบังเอิญ

โรคมะเร็งปอดสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ระยะ คือ ระยะ 1 ระยะเริ่มต้น อาจมีอาการเล็กน้อยหรือบังเอิญตรวจพบก้อนมะเร็งอยู่บริเวณปอด ซึ่งการรักษาจะใช้วิธีผ่าตัด และรักษาเสริมด้วยยาสำหรับผู้ป่วยบางราย ระยะที่ 2 มะเร็งมีขนาดเล็กและพบแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอด ซึ่งการรักษาจะใช้วิธีผ่าตัด และรักษาเสริมด้วยยาเคมีบำบัดหรือใช้ยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน หรือยามุ่งเป้า แล้วแต่เนื้อเยื่อผู้ป่วยแต่ละราย

ระยะที่ 3 มะเร็งมีขนาดใหญ่และโรคกระจายไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง ต่อมน้ำเหลืองช่องอก ต้องรักษาร่วมกัน โดยใช้รังสีรักษา เคมีบำบัดหรือยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน ระยะที่ 4 ระยะแพร่กระจาย พบคนไข้มากที่สุด การรักษาหลักคือยา ปัจจุบันมีนวัตกรรมยามากขึ้น ทั้งยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน หรือยามุ่งเป้า และในอนาคตด้วยนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ก้าวหน้าขึ้น จะยิ่งทำให้คนไข้มีระยะเวลาการรอดชีพเพิ่มขึ้นไปอีกหลายปีจากยารักษา




รศ.นพ.โกสินทร์กล่าวอีกว่า จากข้อมูลหน่วยมะเร็ง โรงพยาบาลศรีนครินทร์ พบผู้ป่วยมะเร็งปอดมารักษามากขึ้นทุกปี เป็นอันดับสองรองจากมะเร็งตับ ซึ่งมะเร็งปอดมีโอกาสเป็นได้ทั้งชายและหญิง หลายๆ คนอาจกังวลว่าฉันไม่มีอาการ สบายดี จะป่วยเป็นมะเร็งปอดหรือเปล่า พูดตามตรง โรคมะเร็งไม่ได้เกิดขึ้นได้ง่ายหรือเกิดได้เร็ว ดังนั้นขอให้ทุกคนที่แข็งแรง ใส่ใจดูแลสุขภาพและลดปัจจัยสร้างมะเร็ง เช่น เลี่ยงบุหรี่ สุรา โอกาสเกิดมะเร็งก็จะน้อยลง

สำหรับโรงพยาบาลศรีนครินทร์มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เครื่องมือ และนวัตกรรมที่ครบครันในการตรวจวินิจฉัย และประเมินการรักษาเพื่อจัดยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายได้ดียิ่งขึ้น ด้วยศักยภาพโรงพยาบาลให้บริการระดับสากล และศูนย์ความเป็นเลิศโรคมะเร็ง เริ่มมีโครงการตรวจคัดกรองผู้ป่วยมะเร็งปอด ดังนั้น ใครที่เสี่ยงสูง เช่น ผู้ป่วยสูบบุหรี่ปริมาณมาก สามารถเข้าร่วมตรวจคัดกรอง เพื่อให้รักษาได้ ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นเพื่อเพิ่มโอกาสให้รักษาหายขาดได้สูงขึ้น


ผู้ป่วยที่มีคนในครอบครัวเป็นโรคมะเร็ง อาจมีความเสี่ยงทางพันธุกรรม สามารถเข้ารับคำแนะนำ ที่ศูนย์ความเป็นเลิศทางพันธุเวชศาสตร์หรือศูนย์ความเป็นเลิศโรคมะเร็ง โรงพยาบาลศรีนครินทร์ เพื่อรับคำแนะนำและประเมินว่ามีโอกาสจะเกิดมะเร็งได้หรือไม่ หากตรวจพบว่ามีความผิดปกติของยีน จะได้ป้องกันแต่เนิ่นๆ

“หากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งปอดระยะสุดท้าย สิ่งสำคัญอยากให้ผู้ป่วยและญาติให้กำลังใจกัน หลังจากนั้นควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งปัจจุบันมียาใหม่ๆ ที่ควบคุมโรคได้ดียิ่งขึ้น มีการรักษาแบบประคับประคอง แม้ไม่สามารถหายขาดได้ แต่ทำให้ผู้ป่วยและครอบครัวดูแลกันอย่างมีความสุข ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญของผู้ป่วยในระยะนี้” รศ.นพ.โกสินทร์กล่าวทิ้งท้าย