แม่ฮ่องสอน - พี่น้องชาวไทใหญ่แม่ฮ่องสอนเตรียมจัดงานประเพณี “ปอยส่างลอง 66” สะท้อนวิถีถิ่นเต็มรูปแบบ..ดีเดย์เริ่มวันแห่คัวหลู่เขตอำเภอเมือง 22 มีนาฯ นี้ ก่อนแต่ละอำเภอทยอยจัดต่อเนื่องยาวถึงต้นเมษาฯ
ประเพณีปอยส่างลอง การบวชลูกแก้ว หรือบรรพชาสามเณรในช่วงฤดูร้อน เป็นมนต์เสน่ห์หนึ่งในงานประจำปีเลื่องชื่อของชาวไทใหญ่แห่งแม่ฮ่องสอน-เมืองสายหมอก ซึ่งนอกจากจะมากไปด้วยสีสันงดงามเป็นเอกลักษณ์แล้ว ยังเป็นงานบุญที่เปี่ยมไปด้วยพลังแห่งศรัทธาอันทรงคุณค่า และได้ขยายไปสู่พื้นที่ต่างๆ เช่น เชียงใหม่ เชียงราย เป็นต้น
“ปอยส่างลอง” จะจัดขึ้นปีละ 1 ครั้ง ทุกปี ระหว่างเดือนมีนาคม-เมษายน ซึ่งเป็นช่วงว่างเว้นจากการทำนา และมีความอุดมสมบูรณ์ในเรื่องของอาหาร และเป็นช่วงที่เด็กๆ เยาวชนปิดเทอม ได้ศึกษาเรียนรู้พระธรรม รวมทั้งได้เจริญจิตตภาวนา และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
และตามความเชื่อของชาวไทใหญ่ การได้บวชส่างลองจะได้รับอานิสงส์ผลบุญสูงสุด จึงได้ยึดถือปฏิบัติและสืบทอดต่อกันมาเป็นเวลาช้านาน จนกลายเป็นหนึ่งในประเพณีที่ทรงคุณค่า ถือคติในการบวชเณรที่จำลองแบบมาจากพุทธประวัติของพระพุทธเจ้าตอนเป็นเจ้าชายสิทธัตถะก่อนออกผนวช จึงต้องแต่งกายส่างลองกันให้สง่างาม ตามแบบกษัตริย์พม่าโบราณ นุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อมีชายเชิงงอนปักดิ้นไหม ประดับด้วยเพชรนิลจินดา ทั้งสร้อย กำไล และแหวน ศีรษะโพกด้วยผ้าแพรและประดับด้วยดอกไม้ มีคนคอยกางร่มทองคำกันแดด มีพี่เลี้ยงส่วนตัวคอยดูแลส่างลองอย่างใกล้ชิด
โดยเฉพาะขบวนแห่ส่างลอง (แห่ครัวหลู่) นับได้ว่ามีความสวยงามตามแบบประเพณีโบราณของชาวไทใหญ่ หรือชาวไต อย่างแท้จริง ซึ่งมีพิธีทางพุทธศาสนา ทำให้ประเพณีปอยส่างลองได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติให้เดินทางเข้ามาท่องเที่ยว พร้อมกับร่วมทำบุญสืบสานงานประเพณีดังกล่าวด้วย
งานประเพณีปอยส่างลองที่จัดขึ้นในหลายพื้นที่นั้น วันแรก เรียกว่า วันรับส่างลอง..ตอนเช้าเจ้าภาพส่างลองจะนำบรรดาเด็กชายไปวัด เพื่อแต่งชุดส่างลองด้วยการนุ่งโจงกระเบนสีสดปล่อยชายด้านหลังยาวจับกลีบ คาดด้วยเข็มขัดนาคหรือเงิน สวมเสื้อแขนกระบอกโค้งงอน เสื้อปักฉลุลายดอกไม้สีต่างๆ ศีรษะโพกผ้าแพรเกล้ามวยเสียบด้วยดอกไม้ เช่น ดอกเอื้องคำ หรือดอกไม้อื่นๆ แต่งหน้าส่างลองด้วยการ เขียนคิ้ว ทาปากสีแดง และสวมถุงเท้าสีขาว
เมื่อพระสงฆ์ให้ศีลให้พรอบรมสั่งสอน จากนั้น “ตะแป ส่างลอง” หรือคนให้ขี่คอ ก็จะนำส่างลองไปนมัสการสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ เช่น ศาลเจ้าพ่อหลักเมือง ศาลหลักเมือง เจ้าคณะจังหวัด และญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ ในขบวนจะมี “ทีคำ” หรือร่มทองคำ กางกั้นบังแดดให้ส่างลอง
วันที่ 2 เรียกว่า วันแห่ครัวหลู่..เป็นวันแห่งเครื่องไทยทาน มีการแห่ส่างลองกับเครื่องไทยทานจากวัดปางล้อไปตามถนนสายต่างๆ ในช่วงเช้า ซึ่งจะมีผู้มีจิตศรัทธาร่วมขบวนมากมายเพื่อช่วยกันแบกหามเครื่องอัฐบริขาร เครื่องไทยธรรม ทั้งเล็กและใหญ่
ขบวนแห่ประกอบด้วยจีเจ่ (กังสดาล) ม้าเจ้าเมือง ต้นตะเป่ส่าพระพุทธ ต้นตะเป่ส่าพระสงฆ์ ปุ๊กเข้าแตก เทียนเงินเทียนทอง พุ่มเงินพุ่มทองอู่ต่องปานต่อง หม้อน้ำต่า อัฐบริขาร ดนตรีประโคมและขบวนแห่ส่างลอง โดยให้ส่างลองขี่คอพี่เลี้ยงเรียกว่า “ตะแปส่างลอง” มีกลดทองหรือ “ทีคำ” แบบพม่าไว้บังแดด ตอนเย็นมีการแสดงมหรสพสมโภชตามประเพณีไตที่วัดต่างๆ
วันที่ 3 เรียกว่า วันข่ามส่าง หรือวันหลู่..เป็นวันบรรพชาสามเณรและถวายเครื่องไทยทานแด่พระภิกษุสงฆ์ และเลี้ยงอาหารไต แก่ผู้ที่มาร่วมงาน เป็นอันเสร็จสิ้นพิธี
ปี 2566 นี้ จังหวัดแม่ฮ่องสอนมีกำหนดจัดงานประเพณีปอยส่างลองในอำเภอต่างๆ ดังนี้
อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน วันแห่คัวหลู่
- 22-25 มีนาคม 2566 ณ วัดแม่สะกึ๊ด ( 24 มีนาคม เวลา 07.00 น.)
- 26-31 มีนาคม 2566 ณ วัดนาป่าแปก ( 30 มีนาคม เวลา 07.00 น.)
- 3-5 เมษายน 2566 ณ วัดปางล้อ ( 4 เมษายน เวลา 07.00 น.)
- 3-5 เมษายน 2566 ณ วัดห้วยขาน ( 4 เมษายน เวลา 07.00 น.)
- 22-24 เมษายน 2566 ณ วัดในสอย ( 23 เมษายน เวลา 07.00 น.)
อำเภอปาย วันแห่คัวหลู่
- 3-5 เมษายน 2566 ณ วัดป่าขาม (4 เมษายน เวลา 16.00 น.)
- 5_7 เมษายน 2566 ณ วัดแม่นาเติงใน (6 เมษายน เวลา 16.00 น.)
- 29 เมษายน-2 พฤษภาคม 2566 ณ วัดม่วงสร้อย (1 พฤษภาคม เวลา 16.00 น.)
อำเภอแม่สะเรียง วันแห่คัวหลู่
- 2-4 เมษายน 2566 ณ วัดศรีบุญเรือง (3 เมษายน เวลา 16.00 น.)
- 7-9 เมษายน 2566 ณ วัดสุพรรณรังษี (8 เมษายน เวลา 16.00 น.)
อำเภอปางมะผ้า วันแห่คัวหลู่
- 20-22 มีนาคม 2566 ณ วัดแม่ละนา (21 มีนาคม เวลา 07.00 น.)
- 25-28 มีนาคม 2566 ณ สำนักสงฆ์ถ้ำพญางู (27 มีนาคม เวลา 07.00 น.)
อำเภอขุนยวม วันแห่คัวหลู่
- 29 มีนาคม-1 เมษายน 2566 ณ วัดต่อแพ (31 มีนาคม เวลา 15.00 น.)
- 3-5 เมษายน 2566 ณ วัดคำใน (4 เมษายน เวลา 15.00 น.)
อำเภอแม่ลาน้อย วันแห่คัวหลู่
- 5-8 เมษายน 2566 ณ วัดดอยแก้ว (7 เมษายน เวลา 16.00 น.)
สำหรับนักท่องเที่ยวที่สนใจร่วมชมความสวยงามของวัฒนธรรมชาวไทใหญ่และขบวนแห่ส่างลองอันยิ่งใหญ่ตระการตาในงานประเพณีปอยส่างลอง ประจำปี 2566 จังหวัดแม่ฮ่องสอน สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ททท.สำนักงานแม่ฮ่องสอน เลขที่ 4 ถนนราชธรรมพิทักษ์ ต.จองคำ อ.เมืองแม่ฮ่องสอน โทรศัพท์ 0-5361-2982-3 โทรสาร 0-5361-2984 ในวันเวลาราชการ อีเมล tatmhs@tat.or.th Facebook : ททท.สำนักงานแม่ฮ่องสอน (TAT Maehongson)
