สามเหลี่ยมทองคำ - เอกชนเร่งรัฐดันประเทศลุ่มน้ำโขงตอนบนเปิดท่าเรือภายใต้มาตรการป้องกันโควิดเข้มข้น..หลังจีนปิดกวนเหล่ยยาว-ลาวปิดพรมแดนสกัดไวรัสลาม ทำมูลค่าการค้าผ่านท่าเรือเชียงแสนลดลงกว่า 80%
การค้าชายแดนด้านแม่น้ำโขงจากท่าเรือ อ.เชียงแสน และ อ.เชียงของ จ.เชียงราย ไปยังประเทศอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงตอนบน คือ สปป.ลาว เมียนมา และจีนตอนใต้ ซบเซาติดต่อกันมานานกว่า 1 ปีแล้ว นับตั้งแต่เกิดวิกฤตไวรัสโควิด-19 ระลอกแรกต้นปี 2563 เป็นต้นมา
ทั้งนี้ เนื่องจาก สปป.ลาวปิดพรมแดนเกือบทั้งหมด เปิดให้ขนส่งสินค้าผ่านเฉพาะจุดผ่านแดนถาวรสะพานมิตรภาพไทย-สปป.ลาว แห่งที่ 4 ระหว่างเมืองห้วยทราย แขวงบ่อแก้ว สปป.ลาว กับ อ.เชียงของ จ.เชียงราย เท่านั้น ขณะที่จีนก็ปิดท่าเรือเมืองกวนเหล่ย เมืองท่าหน้าด่านในแม่น้ำโขงของจีน เหลือเพียงเมืองท่าในฝั่งของประเทศเมียนมาที่ยังคงเปิดให้มีการค้าขายเชื่อมกับท่าเรือแม่น้ำโขง อ.เชียงแสน แห่งที่ 2 ของไทย
ด่านศุลกากรเชียงแสน รายงานการนำเข้า-ส่งออกสินค้าผ่านท่าเรือ อ.เชียงแสน ว่าปี 2561 มีการส่งออกไปยังประเทศต่างๆ ลุ่มแม่น้ำโขงตอนบนมูลค่ารวม 18,905,630,898.08 บาท นำเข้า 712,48,445.45 บาท ปี 2562 ส่งออก 11,624,561,624.63 บาท นำเข้า 583,800,610.96 บาท
ในปีงบประมาณ 2563 ไทยส่งออกสินค้าผ่านท่าเรือ อ.เชียงแสน ไปยังประเทศต่างๆ ลุ่มแม่น้ำโขง ลดลงเหลือ 7,536,327,692.33 บาท ส่วนใหญ่เป็นโคและกระบือมีชีวิต น้ำมันเชื้อเพลิง ชิ้นส่วนไก่แช่แข็ง สุกรมีชีวิต ฯลฯ นำเข้ารวม 408,020,070.96 บาท ส่วนใหญ่เป็นเมล็ดทานตะวัน มันฝรั่ง กระเทียมอบแห้ง กระเทียมสด ฯลฯ
น.ส.ผกายมาศ เวียร์รา รองประธานหอการค้า จ.เชียงราย เปิดเผยว่าแม้ประเทศในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง 4 ชาติคือไทย สปป.ลาว เมียนมา และจีนตอนใต้ ยังคงดำเนินการตามข้อตกลงการเดินพาณิชย์ในแม่น้ำโขงตอนบน 4 ชาติ ซึ่งมีข้อกำหนดให้แต่ละประเทศได้พัฒนาเมืองท่าเรือของตนเพื่อรองรับเรือจากประเทศต่างๆ รวมทั้งหมด 14 เมืองท่า โดยกรณีของประเทศไทยมีการพัฒนา 2 เมืองท่า คือ ที่ อ.เชียงแสน และ อ.เชียงของ แต่จากสถานการณ์การเกิดไวรัสโควิด-19 ตั้งแต่ต้นปี 2563 เป็นต้นมาทำให้การขนส่งสินค้าทางเรือในแม่น้ำโขงได้รับผลกระทบอย่างหนัก มูลค่าการค้าทางเรือลดลงกว่า 80% สาเหตุหลักๆ เพราะเมืองท่าหน้าด่านของจีนได้ปิดลงติดต่อกันยาวนาน
ขณะนี้คงเหลือการค้าทางเรือจากท่าเรือของไทยไปยังท่าเรือของเมียนมาเพียงไม่กี่แห่ง เช่น ท่าเรือบ้านโป่ง จ.ท่าขี้เหล็ก ห่างจากสามเหลี่ยมทองคำ อ.เชียงแสน เพียงเล็กน้อย, ท่าเรือสบหรวย ห่างจาก อ.เชียงแสน ประมาณ 200 กิโลเมตร ฯลฯ และเรือสินค้าสัญชาติ สปป.ลาว ที่เคยขนส่งสินค้ากันอย่างขวักไขว่ก็หายไป เพราะลาวปิดชายแดน แม้มีเรือบางส่วนหันไปติดธงเมียนมา แต่การค้าก็ยังซบเซาด้วยเหตุผลของการปิดเมืองท่าดังกล่าว
อย่างไรก็ตาม หลังจากมาตรการป้องกันไวรัสที่ได้ผล เห็นว่าถึงเวลาที่ประเทศไทยในฐานะสมาชิกหลักในข้อตกลงจะผลักดันในระดับรัฐบาลไปยังประเทศลุ่มแม่น้ำโขงกลับมาเปิดท่าเรืออีกครั้งภายใต้มาตรการในการป้องกันไวรัสโควิด-19 ที่เข้มงวด
ในการประชุมส่วนราชการและภาคเอกชนใน จ.เชียงราย รวมถึงเวทีหารือระหว่างไทยกับประเทศภาคีหลายระดับ ตนได้เสนอให้ขับเคลื่อนในเรื่องดังกล่าวแล้ว โดยเฉพาะการทำให้จีนเล็งเห็นถึงความสำคัญในข้อตกลงการเดินเรือพาณิชย์ในลุ่มแม่น้ำโขงตอนบน 4 ชาติ ด้วยการเปิดท่าเรือกวนเหล่ยเป็นการนำร่องเพราะมณฑลยูนนานและเขตปกครองตนเองสิบสองปันนาต่างก็มีการลงนามบันทึกข้อตกลง หรือเอ็มโอยู ด้านการค้าการลงทุนและความสัมพันธ์ด้านอื่นๆ กับ จ.เชียงราย หลายครั้ง
