พื้นที่ป่าเขาพระยาเดินธง ตำบลพัฒนานิคม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี ผืนป่าที่มีความสำคัญมากอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย เป็นต้นน้ำให้แก่แม่น้ำป่าสัก ในอดีตป่าแห่งนี้เคยมีสภาพเป็นภูเขาหัวโล้น เห็นแต่โขดหิน หนามสนิม และเถาวัลย์ แทบไม่มีต้นไม้ใหญ่เหลืออยู่ แต่ทุกวันนี้ สภาพป่าเปลี่ยนแปลงไปอย่างผิดหูผิดตา ต้นไม้ใหญ่และเล็กขึ้นเต็มพื้นที่ เป็นความร่วมมืออย่างต่อเนื่องของกรมป่าไม้ และบริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือซีพีเอฟ ใน "โครงการซีพีเอฟ รักษ์นิเวศ ลุ่มน้ำป่าสัก เขาพระยาเดินธง" อนุรักษ์และฟื้นฟูป่า บนพื้นที่ 5,971ไร่ ภายใต้การดำเนินโครงการในระยะแรก (ปี 2559-2563)
นอกจากช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้ประเทศไทยแล้ว เป็นการปลุกจิตสำนึกชุมชนในพื้นที่ร่วมดูแลผืนป่า ส่งเสริมชุมชนอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน
เสียงสะท้อนจากชุมชนที่อาศัยรอบพื้นที่ป่าในวันนี้ ได้ผืนป่าอุดมสมบูรณ์กลับมาอีกครั้ง "นายรอบ ชัยวัติ" ผู้ใหญ่บ้านห้วยบง วัย 54 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ ต.พัฒนานิคม อ.พัฒนานิคม จ.ลพบุรี มานานกว่า 20 ปี และเข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าเกือบทุกครั้ง กล่าวว่า สภาพป่าแห่งนี้เมื่อ 5 ปีที่แล้ว เป็นป่าที่แห้งแล้งมาก มองไปเห็นแต่โขดหิน เครือเถาวัลย์ และหนามสนิมขึ้นเต็มไปหมด หน้าแล้งก็มีไฟไหม้ป่าตลอด เพราะอากาศร้อนและแห้งแล้งมาก ผิดกับสภาพป่าตอนนี้ที่เปลี่ยนแปลงไปผิดหูผิดตา ต้นไม้ขึ้นเต็มพื้นที่ หลังจากที่กรมป่าไม้และซีพีเอฟเข้ามาฟื้นฟู ผมเองก็ช่วยระดมชาวบ้านไปช่วยปลูกป่าตลอด ดีใจที่วันนี้เราได้ป่ากลับคืนมาอีกครั้ง ชาวบ้านได้อาศัยผืนป่าเป็นแหล่งอาหาร เข้าไปเก็บเห็ด เก็บหน่อไม้ นำมาบริโภค หวังว่าอีก 10-20 ปีข้างหน้า ถ้าชาวบ้านช่วยกันดูแลรักษาป่า ก็จะช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้ผืนดิน ฝนตกในพื้นที่ตามฤดูกาล
"วราวุธ อ่วมเอี่ยม" วัย 52 ปี ชาวบ้านหมู่บ้านห้วยบง ต.พัฒนานิคม กล่าวว่า เมื่อปลายปี 2560 ได้รับการชักชวนจากผู้ใหญ่บ้านห้วยบงให้เข้าร่วมกิจกรรมปลูกป่า มีกรมป่าไม้และซีพีเอฟร่วมกันอนุรักษ์และฟื้นฟู ตอนแรกเลยก็คิดว่าภาคเอกชนเข้ามาปลูกป่า ก็คงทำแค่ฉาบฉวย เข้ามาทำกิจกรรม แล้วเดี๋ยวก็ไป แต่จนถึงวันนี้ สภาพป่าเขาพระยาเดินธง เริ่มฟื้นตัว ต้นไม้โตเกือบท่วมหัวแล้ว ชุมชนเองคาดหวังว่าจะมีการสานต่อโครงการนี้อย่างต่อเนื่อง เนื่องจากป่าที่กลับมาอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งอาหารและเป็นที่พึ่งพาของชุมชนต่อไปได้
นอกจากนี้ ซีพีเอฟ ยังได้ส่งเสริมเกษตรกรในชุมชนปลูกผักปลอดสาร โดยเข้ามาให้ความรู้ตั้งแต่การวิเคราะห์ดิน เตรียมดิน การทำปุ๋ยและสนับสนุนถังสำหรับเก็บน้ำ ผลผลิตผักที่ได้เป็นผักที่ปลอดภัยเพื่อบริโภคในครัวเรือน นำมาแบ่งปันกันในชุมชน หรือหากเก็บผลผลิตได้ปริมาณมากก็สามารถนำผลผลิตจำหน่ายสู่ตลาดของชุมชนได้อีกด้วย
ตลอด 5 ปี ซึ่งเป็นความร่วมมือโดยกรมป่าไม้ ซีพีเอฟ และชุมชนในโครงการ "ซีพีเอฟ รักษ์นิเวศ ลุ่มน้ำป่าสัก เขาพระยาเดินธง" พื้นที่เขาพระยาเดินธง ยังเป็นต้นแบบของการปลูกป่าในพื้นที่อื่นๆ เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องการปลูกป่าและด้านป่าไม้ให้แก่ผู้ที่สนใจ เยาวชน และประชาชน ซึ่งซีพีเอฟพร้อมสานต่อและขยายผลโครงการปลูกป่าอย่างต่อเนื่องเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียว รวมทั้งส่งเสริมอาชีพและรายได้ให้แก่ชุมชนในพื้นที่ สนับสนุนชุมชนอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน รักษาและส่งมอบผืนป่าที่สมบูรณ์สู่รุ่นลูกหลานต่อไป
"ประทีป อ่อนสลุง" วัย 55 ปี ชาวบ้านที่อาศัยอยู่หมู่บ้านโคกสลุง ต.พัฒนานิคม มาตั้งแต่เกิด และปราชญ์ชาวบ้าน ถ่ายทอดภาพจำเกี่ยวกับ "เขาพระยาเดินธง" ว่า เมื่อก่อนป่าถูกบุกรุก ถูกทำลาย เป็นป่าที่ไม่สมบูรณ์ แต่ตอนนี้สภาพเปลี่ยนแปลงไปมาก ชาวบ้านได้ป่ากลับคืนมา พวกเราชาวบ้านยังคุยกันว่า "ภูเขามันอ้วนขึ้น" เพราะต้นไม้ที่ปลูกในพื้นที่เขาพระยาเดินธงโตสูงขึ้นเรื่อยๆ เป็นแนวโน้มที่ดี อยากเห็นทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมอนุรักษ์และฟื้นฟูป่า โดยเฉพาะภาคเอกชนซึ่งมีความพร้อมด้านงบประมาณ เข้ามาปลูกป่าแล้วก็ต้องติดตามและดูแล นำไปสู่การสร้างจิตสำนึกของคนในชุมชนได้ เพื่อที่ชุมชนจะทำหน้าที่ดูแลรักษาป่าและอยู่ร่วมกับป่าอย่างยั่งยืน
