น้ำโขงแถบสามเหลี่ยมทองคำเริ่มแห้ง แต่เชื่อเดินเรือได้ตลอด

เชียงราย - ระดับน้ำโขงเริ่มแห้ง หน้าที่ว่าการอำเภอเชียงแสนลึกแค่ 2 เมตรเศษเท่านั้น แต่เชื่อแล้งนี้ยังเดินเรือได้ แต่ระบบข้อมูลยังเป็นปัญหา สป.จีนไม่ยอมแจ้งการเปิด-ปิด หรือปล่อยน้ำจากเขื่อนจิ่งหง เจ้าหน้าที่ไทยต้องคอยถามคนเรือแทน

วันนี้ (7 มี.ค.) สำนักงานเจ้าท่าภูมิภาค สาขาเชียงราย ตรวจวัดระดับน้ำในแม่น้ำโขงบริเวณหน้าที่ว่าการ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย พบว่าลึกประมาณ 2.09 เมตร ซึ่งถือว่าลดลงกว่าเดิมอย่างเห็นได้ชัด โดยปรากฎให้เห็นหาดทรายและโขดหินเป็นบางจุด ทำให้เรือบรรทุกสินค้าและเรือโดยสารต้องใช้ความระมัดระวังในการเดินเรือมากขึ้นกว่าเดิม แต่การเดินเรือยังคงเป็นไปตามปกติ

สำนักงานเจ้าท่าฯ แจ้งด้วยว่า ปัจจุบันเจ้าหน้าที่ไทยต้องตรวจสถานการณ์การปล่อยน้ำจากเขื่อนจิ่งหง ที่เมืองจิ่งหงหรือเชียงรุ่ง สิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ห่างจาก อ.เชียงแสนขึ้นไปประมาณ 342 กิโลเมตร เป็นหลักเนื่องจากเป็นเขื่อนที่มีบทบาทต่อระดับน้ำในแม่น้ำโขง ซึ่งตามปกติทางการจีนจะปล่อยน้ำลงมาวันละ 1,400 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที แต่ก็มีการลดปริมาณการปล่อยเป็นบางช่วง เมื่อจะมีการกักเก็บน้ำหรือซ่อมแซมเขื่อน

และต้องสืบหาข้อมูลจากคนเดินเรือสินค้าจีนในแม่น้ำโขงเท่านั้น เนื่องจากจีนไม่แจ้งข้อมูลอย่างเป็นทางการ ไม่ว่าจะเป็นผ่านทางคณะกรรมการประสานการดำเนินการตามความตกลงว่าด้วยการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำ ล้านช้าง-แม่น้ำโขง (JCCCN หรือ Joint Committee on Coordination of Commercial Navigation on the Lancang-Mekong River) ที่ไทย จีน สปป.ลาว พม่า ฯลฯ ทำร่วมกัน หรือคณะกรรมการแม่น้ำโขง ทำให้การคาดการณ์ระดับน้ำในแม่น้ำโขงยังคงเป็นปัญหาจนถึงปัจจุบัน

แหล่งข่าวจากกรมเจ้าท่ากล่าวว่า ที่ผ่านมาเจ้าหน้าที่ไทยได้รับข่าวการเปิดและปิดน้ำจากคนเดินเรือสินค้าจีนที่ได้รับข้อมูลจากเจ้าหน้าที่จีนอีกต่อหนึ่ง เมื่อสอบถามไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็บอกให้ไปดูเว็บไซต์ MRC แต่ปรากฏว่าข้อมูลก็ไม่ทันสมัยใช้วิเคราะห์ได้ยาก ซึ่งต้องพยายามหาช่องทางให้ทางการไทยได้รับข้อมูลจากจีนอย่างเป็นทางการให้ได้ เพราะสถานการณ์แม่น้ำโขงเกี่ยวข้องกับชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยริมฝั่ง รวมทั้งการขนส่งสินค้า

อย่างกรณีล่าสุดทราบว่าจีนสร้างท่าเรือแห่งใหม่ที่เมืองห้วยหาน ห่างจากท่าเรือจิ่งหงลงมาทางทิศใต้เล็กน้อย โดยเป็นท่าเรือสำหรับบรรทุกคอนเทนเนอร์ ซึ่งสร้างมาได้ 4-5 ปีแล้ว ล่าสุดกลับพบว่าได้หยุดก่อสร้างไปอย่างกะทันหันได้ราว 2 ปีแล้ว ซึ่งเราไม่รู้เรื่องเลย ทั้งที่เป็นเรื่องที่จำเป็นต้องรู้เพื่อปรับตัวรองรับท่าเรือในส่วนของประเทศไทยต่อไป แต่เมื่อไม่มีข่าวสารเรื่องนี้จึงต้องมีการสอบถามกันในโอกาสต่างๆ ซึ่งในวันที่ 8 มี.ค.นี้คณะเจ้าหน้าที่จีนจะเดินทางมาเชียงราย ซึ่งก็จะได้สอบถามความคืบหน้ากันอีกครั้งหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม ทางเจ้าหน้าที่ไทย รวมทั้งภาคเอกชนคาดว่าในปี 2559 นี้ระดับน้ำในแม่น้ำโขงจะไม่แห้งเกินกว่า 1.50 เมตรจนเดินเรือไม่ได้ เพราะทางการจีนได้ซ่อมแซมเขื่อนจิ่งหงเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยสังเกตเห็นได้ชัดตั้งแต่ต้นปี 2558 ที่ดำเนินการแล้วเสร็จพบว่าระดับน้ำทรงตัวไม่ขึ้นลงมาก

นอกจากนี้ จีนยังต้องปฏิบัติตามข้อตกลงการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำโขงตอนบน 4 ชาติ ที่ต้องเปิดให้มีการเดินเรือได้ตลอดทั้งปี และจีนมีผลประโยชน์จากกิจการขนส่งเดินเรือสินค้าในแม่น้ำโขงมากกว่าชาติอื่นๆ อีกด้วย

นายประสาธน์ กิตินา ที่ปรึกษาหอการค้า จ.เชียงราย และนักธุรกิจ อ.เชียงแสน กล่าวว่า ตามปกติระดับน้ำที่ใช้เพื่อการเดินเรือสินค้าจีนจะกินน้ำลึก 1.20 เมตรขึ้นไป มีระวางบรรทุกช่วงน้ำแห้งประมาณ 100-200 ตัน ส่วนเรือลาวกินน้ำลึกแค่ 1 เมตร มีระวางบรรทุกประมาณ 100 ตัน ปกติคิดราคาค่าขนส่งกันกิโลกรัมละ 1-1.50 บาท เมื่อมีปัญหาน้ำแห้งหรือเป็นสินค้าที่ต้องใช้การขนส่งทางบกจะหันไปใช้ถนนอาร์สามเอไทย-สปป.ลาว-จีน ผ่านเข้าออกทาง อ.เชียงของ จ.เชียงราย แต่คาดว่าปีนี้คงไม่ถึงขั้นเดินเรือลำบากแน่ ดูได้จากเรือจีนที่ทยอยไปจอดเรียงรายรับส่งสินค้ากันเป็นจำนวนมาก นับตั้งแต่หยุดยาวช่วงเทศกาลตรุษจีนเป็นต้นมา

ทั้งนี้ สำนักงานเจ้าท่าภูมิภาค สาขาเชียงราย แจ้งด้วยว่า เดือน ม.ค. 59 ที่ผ่านมามีเรือสินค้าเข้าเทียบท่า อ.เชียงแสน จำนวน 372 ลำ เป็นเรือจีน 8 ลำ เรือลาว 315 ลำ เรือพม่า 32 ลำ และเรือไทย 17 ลำ, เดือน ก.พ.มีเรือเข้าเทียบท่า 901 ลำ เป็นเรือจีน 36 ลำ เรือลาว 805 ลำ เรือพม่า 38 ลำ และเรือไทย 22 ลำ ขณะที่ในปี 2558 ที่ผ่านมามีเรือสินค้าเข้าเทียบท่าเชียงแสนรวมกันทั้งหมดกว่า 13,482 ลำ