ลำปาง - กลุ่มชาวบ้านแหง รวมตัวจัดงานครบรอบ 5 ปี การต่อสู้คัดค้านรัฐให้สัมปทานเอกชนเปิดเหมืองลิกไนต์ในพื้นที่ โดยไม่ฟังเสียงคนในชุมชน จนต้องตระเวนยื่นเรื่องร้องเรียน และฟ้องร้องกันถึง 9 คดี
วันนี้ (27 ก.ย.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า “กลุ่มรักษ์บ้านแหง” ซึ่งเป็นกลุ่มชาวบ้านที่หมู่ที่ 7 และหมู่ที่ 11 ใน ต.บ้านแหง อ.งาว จ.ลำปาง ที่รวมตัวกันต่อสู้คัดค้านโครงการสร้างเหมืองแร่ถ่านหินลิกไนต์ ในพื้นที่ ต.บ้านแหง มาตั้งแต่เดือนกันยายน 2553 ได้จัดงานครบรอบ 5 ปี ของการต่อสู้ขึ้นในสุดสัปดาห์นี้ที่โรงเรียนบ้านแหงเหนือ ต.บ้านแหง อ.งาว จ.ลำปาง
โดยมีการทำพิธีบายศรีสู่ขวัญ และถวายภัตตาหารแด่พระภิกษุสงฆ์ ก่อนจัดเวทีเสวนาเรื่อง “การต่อสู้ของกลุ่มรักษ์บ้านแหง” มีนางสมหมาย หาญเตชะ น.ส.แววรินทร์ บัวเงิน ร.ต.ประพันธ์ ธรรมยศ ตัวแทนชาวบ้านกลุ่มรักษ์บ้านแหง นายสุแก้ว ฟุงฟู ตัวแทนจากสหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ (สกน.) และหลวงพ่อทีปโก จากจังหวัดแพร่ ร่วมเสวนา และ นางสาว ส.รัตนมณี พลกล้า ทนายความศูนย์ข้อมูลชุมชน เป็นผู้ดำเนินรายงาน
ประเด็นการเสวนามีการบอกเล่าเรื่องราวการต่อสู้ของกลุ่มรักษ์บ้านแหง ที่ยืนหยัดต่อสู้ท่ามกลางความขัดแย้งในพื้นที่ จนเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมายกลายเป็นคดีความที่มีการฟ้องร้องกันกว่า 9 คดี โดยชาวบ้านต้องเดินทางไปร้องเรียนต่อหน่วยงานต่างๆ เพื่อขอให้พิจารณา และเพิกถอนใบอนุญาตต่างๆ ที่จะมีผลให้การดำเนินโครงการเหมืองแร่ดำเนินต่อไปได้โดยไม่รับฟังเสียงของประชาชนในชุมชน อันถือเป็นการละเมิดสิทธิชุมชนตามที่ถูกรับรองไว้ในรัฐธรรมนูญ
ปัจจุบัน ชาวบ้านยังคงต่อสู้ด้วยกระบวนการทางกฎหมายต่อไป ไม่ใช่เพื่อการป้องกันผลกระทบที่จะเกิดขึ้นแก่ชุมชนตนเท่านั้น แต่เพื่อสร้างบรรทัดฐานแก่สังคมไทยในการก่อสร้างโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ของรัฐ หรือโครงการที่รัฐให้สัมปทานแก่เอกชน ซึ่งสมควรจะต้องคำนึงถึงการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรของชุมชน และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อสิ่งแวดล้อม มิใช่เพียงคำนึงถึงผลประโยชน์ หรือมูลค่าทางเศรษฐกิจเท่านั้น
นอกจากนี้ มีการเปิดตัวหนังสือ “ชุมชน-บ้านแหงเหนือ” ที่กลุ่มรักษ์บ้านแหงทำขึ้น เพื่อบอกเล่าเรื่องราวประวัติความเป็นมาของชุมชน สถานที่สำคัญ และประเพณีวัฒนธรรมที่ถือปฏิบัติสืบต่อกันมาในชุมชนด้วย
ภายในงานยังมีการจัดนิทรรศการภาพถ่ายเกี่ยวกับกิจกรรมของกลุ่ม และชุมชนที่ผ่านมา สถานที่สำคัญ และสภาพแวดล้อมของชุมชน พร้อมกับมีการขับกล่อมบรรเลงเพลงโดยกลุ่มคนต้นน้ำ จากแม่สร้อย จ.แพร่ ร่วมกับเยาวชนกลุ่มรักษ์บ้านแหง ตลอดงาน ซึ่งพบว่ามีการแต่งเพลงเกี่ยวกับกลุ่มรักษ์บ้านแหงขึ้นใหม่เพื่อขับร้องในงานวันดังกล่าวด้วย
ทั้งนี้ การรวมตัวของ “กลุ่มรักษ์บ้านแหง” เกิดขึ้นเนื่องมาจากเมื่อวันที่ 23 กันยายน 2553 มีหน่วยงานมาจัดประชุมในหมู่บ้าน โดยแจ้งว่า เป็นการจัดประชุมชี้แจงโครงการก่อสร้างเหมืองแร่ถ่านหินลิกไนต์ของบริษัท เขียวเหลือง จำกัด ซึ่งนับเป็นครั้งแรกที่ชาวบ้านได้ทราบว่าจะมีการสร้างเหมืองแร่ในพื้นที่ เพราะไม่เคยทราบเรื่อง หรือได้รับการแจ้งจากหน่วยงานใดมาก่อน ต่อมา มีการอ้างว่าในการประชุมชี้แจงโครงการวันดังกล่าวเป็นการทำประชามติ และชาวบ้านเห็นชอบโครงการเหมืองแร่ลิกไนต์แล้ว
นับจากนั้นชาวบ้านจึงได้รวมตัวกันต่อสู้คัดค้านโครงการดังกล่าว ด้วยเห็นว่าการดำเนินโครงการเป็นไปอย่างไม่ถูกต้องชอบธรรม เล็งเห็นได้ว่าย่อมก่อให้เกิดผลกระทบรุนแรงต่อสภาพพื้นที่และสิ่งแวดล้อม วิถีการทำมาหากิน และการดำเนินโครงการดังกล่าวย่อมเกิดผลกระทบทางสุขภาพเช่นเดียวกับที่ชาว อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง ที่ได้รับผลกระทบจากการทำเหมืองแร่ลิกไนต์มาจนทุกวันนี้
