หมอลำอีสานหารือกรมคุ้มครองสิทธิฯ ปัญหาถูกรีดค่าลิขสิทธิ์ เล็งขอผ่อนผันคณะเล็กเล่นฟรีถึงสิ้นปี

ศูนย์ข่าวขอนแก่น - กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ ห่วงปัญหาเก็บค่าลิขสิทธิ์บานปลาย เชิญหมอลำอีสานหารือทางออกพรุ่งนี้ (11 ต.ค.) ด้าน ปธ.ชมรมศิลปินหมอลำภาคอีสาน ยืนยันมติเดิมไม่ร้องเพลงแกรมมี่ ไม่จ่าย และไม่ให้ศิลปินแกรมมี่ขึ้นเวทีหมอลำเด็ดขาด แต่ยังห่วงหมอลำคณะเล็กที่ปรับตัวไม่ทัน อาจขอผ่อนผันให้เล่นเพลงแกรมมี่โดยไม่ต้องเก็บค่าลิขสิทธิ์ไปก่อนจนถึงเทศกาลฉลองปีใหม่ แนะทางออกทุกค่ายเพลงต้องเรียกเก็บเพียงอัตราเดียว

วันนี้ (10 ต.ค.) ที่ห้องประชุมวิทยาลัยเทคนิคขอนแก่น อ.เมือง จ.ขอนแก่น หัวหน้าคณะหมอลำชื่อดังในจังหวัดขอนแก่น และจังหวัดใกล้เคียงหลายคณะ เช่น วงปฐมบันเทิงศิลป์, วงหนูภารวิเศษศิลป์, วงรัตนศิลป์อินตาไทยราษฎร์, คณะหมอลำแม่ราตรี ศรีวิไล, แหลมณรงค์โปรโมชั่น ฯลฯ พร้อมด้วยตัวแทนจากหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงานยุติธรรมจังหวัดขอนแก่น, สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดขอนแก่น, สภ.เมืองขอนแก่น ร่วมประชุมหารือถึงประเด็นการเจราหาทางออกของการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงของค่ายแกรมมี่

ทั้งนี้ สืบเนื่องจากเมื่อเร็วๆ นี้ ในที่ประชุมศิลปินหมอลำอีสาน มีมติร่วมกัน 3 ข้อคือ ไม่ใช้เพลงแกรมมี่ ไม่จ่ายค่าลิขสิทธิ์ และไม่ให้ศิลปินแกรมมี่ขึ้นเวทีแสดงของวงหมอลำอีสานนั้น ล่าสุด กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ได้ประสานมายังตัวแทนศิลปินหมอลำภาคอีสาน เข้าไปเจรจาเพื่อหาทางออกปัญหาการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์ ร่วมกับตัวแทนบริษัทแกรมมี่ จำกัด (มหาชน) พร้อมด้วยคณะกรรมการลิขสิทธิ์, สมาคมทรัพย์สินทางปัญญา, และคณะกรรมการระงับข้อพิพาท ที่กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ในวันศุกร์ที่ 11 ตุลาคมนี้

จากมติที่ออกมานั้น ศิลปินหมอลำภาคอีสานได้สะท้อนในเวทีหารือว่า การจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลง เป็นการออกกฎหมายคุ้มครองมันสมองที่ทำตามประเทศที่เจริญแล้ว ทั้งมีคนบางกลุ่มแสดงหาผลประโยชน์จากการออกกฎหมาย โดยไม่คำนึงถึงผลกระทบกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรม และที่สำคัญได้แสวงหาผลประโยชน์เรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงที่แพงเกินไป ไม่เหมาะสมกับสถานที่ ลักษณะงานที่เรียกเก็บ ส่งผลกระทบต่อประเพณี และวัฒนธรรมที่ดีงามของท้องถิ่นอีสานอาจสูญหายไป

ก่อนหน้านี้ คณะหมอลำและศิลปินในค่ายแกรมมี่ได้พึ่งพาอาศัยกันมาตลอด เช่น การแสดงงานไหม ที่ จ.ขอนแก่น เชิญศิลปินแกรมมี่มาแสดง มาเพียงทีมงานศิลปินรถตู้เพียงคันเดียว แต่มาใช้เวทีการแสดงของหมอลำในพื้นที่ ใช้วงดนตรี เครื่องเสียง หรือแม้กระทั่งหางเครื่องของวงหมอลำทั้งหมด อีกทั้งสามารถล็อกเวลาขึ้นแสดงได้ รับค่าตัวเต็มที่ ซึ่งคณะหมอลำในอีสานไม่เคยเรียกเก็บเงินกับศิลปินแกรมมี่ แม้แต่บาทเดียว ขณะที่รายได้ของหมอลำต้องจัดแบ่งให้ทั้งตัวศิลปินหมอลำ นักดนตรี หางเครื่อง ซึ่งหลายๆ งานที่ได้รับไปแสดง คณะหมอลำต้องขาดทุนด้วยซ้ำ

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่คณะหมอลำอีสานกังวลขณะนี้คือ ใกล้เข้าสู่เทศกาลออกพรรษาแล้ว ซึ่งเป็นช่วงไฮซีซันของการแสดงหมอลำทั้งประเทศ จากมติที่ไม่เล่นเพลงแกรมมี่นั้น อาจส่งผลกระทบต่อการแสดงหมอลำของคณะเล็กที่เคยซ้อมเพลงของแกรมมี่ อาจปรับตัวไม่ทัน เมื่อไปเล่นผลงานแกรมมี่ อาจถูกตรวจจับปรับได้ ส่วนคณะใหญ่มีการปรับตัวและยืดหยุ่นได้มากกว่า

ด้าน ดร.ประมวล เสติ นักวิจัยศิลปวัฒนธรรม วิทยาลัยเทคนิคขอนแก่น ในฐานะประธานชมรมศิลปินหมอลำภาคอีสาน เปิดเผยว่า การเจรจาหารือในวันนี้ หัวหน้าคณะหมอลำในภาคอีสานที่มีอำนาจตัดสินใจได้มาร่วมหารือกับตัวแทนหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง ให้มาประชุมร่วมเพื่อรับทราบมติศิลปินหมอลำภาคอีสาน ต่อการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์ผลงานเพลงของค่ายแกรมมี่ 3 ประการคือ

ประการแรก กลุ่มศิลปินหมอลำภาคอีสานจะไม่ใช้เพลงของแกรมมี่มาแสดง ประการต่อมา ศิลปินหมอลำภาคอีสาน จะไม่จ่ายค่าลิขสิทธิ์เพลงให้แกรมมี่ และประการสุดท้ายกลุ่มศิลปินหมอลำภาคอีสานไม่ยินดีให้ศิลปินในค่ายแกรมมี่ขึ้นมาแสดงบนเวทีของหมอลำ พร้อมกับจะนำมติดังกล่าวไปชี้แจง และร่วมประชุมหาทางออกกับอธิบดีกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ซึ่งจะมีตัวแทนของผู้บริหารแกรมมี่ และส่วนราชการงานอื่น มาร่วมประชุมหาทางออก ในวันพรุ่งนี้ (11 ต.ค.) ที่กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กรุงเทพฯ

ดร.ประมวล กล่าวต่อว่า ประเด็นปัญหาที่กังวลนั้น กลุ่มศิลปินหมอลำภาคอีสาน จะขอผ่อนผันกับค่ายแกรมมี่ให้คณะหมอลำที่ยังไม่พร้อม สามารถเล่นเพลงค่ายแกรมมี่ไปก่อนในระยะเวลา 3 เดือน จนถึงเทศกาลปีใหม่ หลังจากนั้น จะหารือกับแกรมมี่ และค่ายเพลงในการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงที่ชัดเจนอีกครั้ง และที่สำคัญ ศิลปินหมอลำอีสานจะเร่งทำความเข้าใจต่อประชาชนถึงการจัดเก็บลิขสิทธิ์เพลงค่ายแกรมมี่ ตลอดถึงความจำเป็นที่ไม่เล่นผลงานของค่ายแกรมมี่ให้ประชาชนเข้าใจด้วย

โดยเฉพาะการเจรจาหาทางออกกับค่ายแกรมมี่นั้น ทางศิลปินหมอลำภาคอีสาน อยากหาทางออกในเชิงสร้างสรรค์ ศิลปินหมอลำอีสานไม่ปฏิเสธจ่ายค่าลิขสิทธิ์ แต่การจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงควรคำนึงถึงความเป็นธรรม และความสามารถในการจ่ายค่าลิขสิทธิ์ของคณะหมอลำอีสานด้วย เบื้องต้น การจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์เพลงนั้นต้องการให้ค่ายเพลงไปร่วมหารือกันในนามค่ายเพลง กำหนดอัตราเรียกเก็บค่าลิขสิทธิ์ในอัตราเดียว ซึ่งน่าจะเป็นทางออกที่ดี และจะมีการหารือที่ชัดเจนอีกครั้งในวันพรุ่งนี้