เชียงราย - การค้าไทย-เพื่อนบ้านผ่านชายแดนเชียงรายขยายตัวไม่หยุด ล่าสุดตั้งแต่มกราคม-พฤษภาคม 55 โตร่วม 20% แต่กลับพบ สป.จีนตั้งเงื่อนไขแปลก ปรับค่าขนคอนเทนเนอร์มังคุด-ทุเรียนไทยผ่านถนน R3a เข้าจีนตามข้อตกลง FTA ขึ้นอีกหลายเท่าตัวหน้าตาเฉย จนพ่อค้าไทยหลายรายต้องหันไปขนผ่าน R9 แทน
สำนักงานพาณิชย์ จ.เชียงรายระบุว่า ตั้งแต่เดือน ม.ค.-พ.ค. 55 การค้าชายแดนด้าน จ.เชียงรายผ่านทางด่านพรมแดน อ.แม่สาย อ.เชียงแสน และ อ.เชียงของ มีมูลค่ารวมทั้งหมด 13,839.15 ล้านบาท แยกเป็นการนำเข้า 12,690.25 ล้านบาท ส่งออก 1,148.90 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 19.73% ส่วนใหญ่เป็นการค้ากับพม่า และ สปป.ลาว โดยนำเข้าจากพม่ามูลค่า 5,559.02 ล้านบาท ส่งออก 80.93 ล้านบาท นำเข้าจาก สปป.ลาว มูลค่า 5,617.98 ล้านบาท ส่งออก 333.02 ล้านบาท และส่งออกไปยังประเทศจีน 1,513.27 ล้านบาท นำเข้า 734.95 ล้านบาท
สินค้านำเข้าส่วนใหญ่เป็นเครื่องจักรและอุปกรณ์จากจีน เสื้อผ้า ไม้แปรรูป สินแร่ สินค้ากสิกรรม ฯลฯ ส่วนสินค้าส่งออกส่วนใหญ่เป็นสินค้าอุปโภคบริโภค น้ำมันเชื้อเพลิง วัสดุก่อสร้าง ฯลฯ
นายสงวน ซ้อนกลิ่นสกุล รองประธานหอการค้า จ.เชียงราย กล่าวว่า ตอนนี้การค้าชายแดนผ่านทางด้าน จ.เชียงรายสะดวกมากขึ้นเพราะมีเส้นทางคมนาคมให้เลือกหลากหลายโดยเฉพาะถนน R3a ไทย-สปป.ลาว-จีน ระยะทางประมาณ 245 กิโลเมตร ทำให้ที่ผ่านมาเมื่อมีปัญหาการเดินเรือแม่น้ำโขงไทย-จีน ก็มีการใช้เส้นทางนี้อย่างคึกคัก แต่ล่าสุดก็มีปัญหาเช่นกัน คือ ทางการจีนเพิ่มค่าธรรมเนียมตู้คอนเทนเนอร์สินค้าประเภทผลไม้ที่ส่งไปจากประเทศไทย ทั้งมังคุด ทุเรียน ลำไย ฯลฯ ที่มีภาษี 0% ตามข้อตกลงการค้าเสรี หรือ FTA ไทย-จีน ส่วนสินค้าจีนเป็นประเภทองุ่น ดอกไม้ ฯลฯ
แหล่งข่าวจากชายแดนระบุว่า สินค้าที่จะเข้าออกจีนจะต้องผ่านด่านบ่อเต็น-บ่อหาน มณฑลหยุนหนัน ชายแดน สปป.ลาว-จีนตอนใต้ บนถนน R3a นั้น จีนได้ปรับค่าธรรมเนียมเพิ่มเป็นกว่า 100,000 บาท จากเดิมเก็บตู้ละ 20,000-30,000 บาท โดยเน้นไปที่ตู้บรรทุกมังคุดและทุเรียนเป็นหลัก แต่สินค้าอื่นๆ เช่น ลำไย กล้วย ฯลฯ ยังคงส่งออกได้ในราคาปกติ ด้วยเหตุนี้ผู้ประกอบการอาจจะโยกย้ายเส้นทางส่งสินค้าผ่านทาง R9 ไทย-สปป.ลาว-เวียดนาม และนำเข้าจีนทางมณฑลกวางสีที่ยังคงใช้อัตราค่าธรรมเนียมเท่าเดิมอยู่ ซึ่งกระจายสินค้าเข้าไปยังตลาดจีนได้เช่นกัน รวมทั้งส่งไปยังมณฑลหยุนหนันได้อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ในภาพรวมแล้วถือว่าการนำเข้าและส่งออกบนถนน R3a ยังคงคึกคัก แม้จะเกิดอุปสรรคบ้าง แต่บรรดาผู้ประกอบการขนส่งสินค้าบนถนนสายนี้เกือบทุกราย ต่างมีการเพิ่มรถและตู้คอนเทนเนอร์ พร้อมๆ กับการส่งออก-นำเข้าสินค้าประเภทอื่นๆ โดยเฉพาะประเภทวัตถุดิบเพื่อผลิตแคลเซียมในยาสีฟัน ซึ่งกำลังเป็นตลาดใหม่ที่มีการนำเข้าอย่างคึกคัก
นอกจากนี้ การก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำโขงเชื่อม อ.เชียงของ-เมืองห้วยทราย แขวงบ่อแก้ว-ถนน R3a ซึ่งสร้างมาได้นานประมาณ 1 ปีแล้ว โดยกำหนดการจะแล้วเสร็จปี 2556 ก็พบว่าคืบหน้าไปอย่างต่อเนื่อง โดยจากเดิมที่คาดว่าจะล่าช้าก็มีข่าววงในว่าเอกชนจะก่อสร้างเฉพาะตัวสะพานเพื่อเปิดใช้งานได้ในวันที่ 12 ธ.ค. 55 หรือตรงกับเลขวันที่ 12 เดือน 12 ปี 2012 แต่กรณีอาคารด่านพรมแดนทั้งฝั่งไทยและ สปป.ลาว และถนนรองรับอาจจะเสร็จช้ากว่าตัวสะพาน
ล่าสุดสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร กระทรวงคมนาคม (สนข.) ก็กำลังหาสถานที่เพื่อก่อสร้างศูนย์กระจายสินค้าเนื้อที่ 280 ไร่รองรับตัวสะพาน และบริษัทที่ปรึกษาของการรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) ซึ่งศึกษาเส้นทางรถไฟสายเด่นชัย จ.แพร่-เชียงราย-เชียงของ ก็ได้เข้าไปดูพื้นที่อย่างละเอียด โดยมีการกำหนดสถานที่ที่เส้นทางจะผ่านตามจุดต่างๆ เอาไว้เรียบร้อย หลังจากมีการรับฟังความเห็นจากฝ่ายต่างฯ ไปแล้วในเดือนมิถุนายน 55 ที่โรงแรมริมกกรีสอร์ตเชียงราย และ 27 มิ.ย. 55 ก็เปิดเวทีรับฟังความเห็นครั้งสุดท้ายที่กรุงเทพฯ ไปแล้ว
โดยจะเป็นรถไฟรางคู่กว้าง 1 เมตรไปกลับ ไม่ต้องสลับราง ขณะที่เส้นทางยังคงเป็นเหมือนเดิมจาก อ.เด่นชัย จ.แพร่ ตรงไปยังสถานีที่ อ.เวียงชัย จ.เชียงราย เวียงเชียงรุ้ง เลี้ยวขวาไป อ.เชียงของ และมีจุดเชื่อมที่สามารถต่อไปยังท่าเรือแม่น้ำโขงเชียงแสนแห่งที่ 2 ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน ได้อีกด้วย
แต่โครงการนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของรัฐบาล เพราะคาดการณ์กันว่าต้องใช้งบประมาณหลายหมื่นล้านบาท
