“คำว่าครูไม่ตายไปจากเรา” ครูเกษียณอาสาสอน เด็กได้ดีเกินเกณฑ์ระดับประเทศ!! [มีคลิป]

เจาะใจ “ครูเจน พวงมาลี” อดีตข้าราชการครูวัย 73 ปี แม้เกษียณอายุไปแล้วนับสิบปี แต่ไม่เคยละทิ้งจิตวิญญาณความเป็นครู ตระเวนสอนหนังสือในพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี “ความรู้ยิ่งอมมันยิ่งหาย ยิ่งคายมันยิ่งอยู่”

ขอปิดทองหลังพระ จิตอาสาวัยเกษียณ

"เกษียณตั้งแต่ปี 50 โรงเรียนขาดครูคณิตศาสตร์ ก็เลยช่วยเขา เขาจะจ้างต่ออีกแต่ผมไม่เอา ผมจะเดิมตามอุดมการณ์ของผม ตระเวนออกจิตอาสา เราเดินตามรอยพ่อ (ในหลวง ร.9) คืนสู่สังคม ทำดีเพื่อแผ่นดิน ยอมปิดทองหลังพระ ผมคิดว่าความรู้ความสามารถคน ยิ่งอมมันยิ่งหาย ยิ่งคายมันยิ่งอยู่”

“เจน พวงมาลี” หรือ “ครูเจน” ชายวัย 73 ปี อดีตข้าราชการครูในจังหวัดสุพรรณบุรี กล่าวกับผู้สัมภาษณ์ถึงเรื่องราวชีวิต แม้วันนี้ครูเจนจะเกษียณอายุราชการมากว่า 13 ปีแล้ว แต่ด้วยจิตวิญญาณความเป็นครูกลับไม่เคยหายไป เขายังคงมุ่งมั่นกับการสอนหนังสือให้แก่เด็กๆ ในบ้านเกิดที่อำเภอเดิมบางนางบวช และอำเภอใกล้เคียงในจังหวัดสุพรรณบุรี เกือบ 60 แห่ง ยาวนานมาจนถึงปัจจุบัน



ย้อนกลับไปในอดีต ครูเจน เล่าว่า เริ่มต้นชีวิตการทำงานด้วยการผ่านการสอบคัดเลือกเป็นครู ในโรงเรียนเอกชนทั้งที่ไม่มีใบปริญญา ตอนอายุได้เพียง 17 ปี และได้สอบบรรจุเป็นข้าราชการครูในเวลาต่อมา ในช่วงชีวิตของครูเจน ได้รับราชการครูอยู่หลายแห่ง ก่อนจะมาประจำการที่โรงเรียนธรรมโชติศึกษาลัย จังหวัดสุพรรณบุรี รับหน้าที่เป็นครูสอนวิชาคณิตศาสตร์ จนถึงเกษียณอายุราชการในปี 2550

นอกจากความรู้และเทคนิคในการสอนวิชาคณิตศาสตร์ให้นักเรียนเข้าใจได้ง่าย เรียนแล้วสนุก ครูเจนยังเป็นครูที่มีความเมตตาและจริงใจกับเด็กทุกคน



“ต้องใช้หลักเมตตาเป็นที่ตั้ง ต้องเข้าใจเขา ต้องศึกษาจิตวิทยาวัยรุ่นให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ นักเรียนส่วนใหญ่จะคิดว่าครูไม่เข้าใจเขา แต่หารู้ไม่ว่าครูก็เป็นวัยรุ่นมาก่อน ครูย่อมรู้ว่าอะไรคืออะไร และสิ่งที่เตือนเป็นความรักและหวังดีโดยแท้ ไม่ใช่ว่าบังคับอย่างนั้นอย่างนี้

สิ่งที่เตือนก็ตามแต่เป็นสิ่งที่ผ่านมาแล้วทั้งนั้น เขารู้ว่าอะไรถูกอะไรผิด อะไรควรอะไรไม่ควร ถ้าเด็กที่ไม่เข้าใจจริงๆ สำหรับผมเองจะเรียกมาติวเข้มที่หลัง เช่น โรงเรียนเลิกแล้วหรือพักกลางวันจะติวเข้ม สงสัยตรงไหนว่ามา เพราะเราจริงใจให้เขา บางทีผมกินข้าวอยู่ เด็กสงสัยวิ่งมาถาม ผมละชามข้าวมาอธิบายเลยนะ



สำหรับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ได้เรียนกับครูเจนนั้นนั้น ลัดดา เพ็งผล ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดเดิมบาง ช่วยยืนยันว่า นับตั้งแต่ครูเจนเข้ามาช่วยสอน ก็ทำให้คะแนน O-Net เฉลี่ยของนักเรียนดีขึ้น

“ครูเจนเป็นจิตอาสาว่าอยากมาช่วย แล้วอีกอย่างหนึ่ง คุณภาพวิชาการของโรงเรียนวัดเดิมบาง ผลสัมฤทธิ์ค่อนข้างที่จะไม่ค่อยดีเท่าที่ควร ไม่ได้มาตรฐานตามเป้าหมาย ครูเจนก็เลยมาช่วย ไหว ก็เลยจัดตารางสอนกัน O-Net ป.6 ของปี 61 จากที่ไม่เคยได้คะแนนสูงกว่าระดับประเทศ โรงเรียนวัดเดิมบางได้คะแนนสูงกว่าระดับประเทศ"

ศิษย์ได้ดี เพราะไม้เรียวครูเจน

“ครูเจนเป็นครูที่ใส่ใจมากในการเรียนการสอน เป็นคนที่จริงใจมาก หลังเลิกเรียนแล้วครูเจนก็มีกิจกรรมสอนพิเศษ ไม่คิดเงินคนที่จะมาเรียน มาเรียนโดยไม่เสียงตังค์ครับ จริงๆ แล้วท่านก็เหมือนญาติผม เป็นคนในหมู่บ้านเดียวกัน ถ้าเป็นญาติ สมมติทำผิด ท่านจะลงโทษ 2 เท่า จากผิด 1 คดี ถ้าเป็นญาติจะคูณสอง อบรมให้ได้ดีทุกคน ผมได้มาเป็นครูในวันนี้ก็ภูมิใจมาก ได้การอบรมจากครูเจน พวงมาลีเนี่ยครับ”

แม้ยุคสมัยจะเปลี่ยนไป แต่ โกสิน นาคเสนโน ครูโรงเรียนวัดนางบวช หนึ่งในลูกศิษย์ของครูเจน ยอมรับว่า ที่สามารถเติบโตได้มาจนถึงทุกวันนี้ เพราะ “ไม้เรียวครูเจน”



ด้านตัวผู้สอนเองก็กล่าวถึงการวิธีการทำโทษนักเรียนโดยใช้ไม้เรียวของตน ในสมัยที่ยังไม่เกษียณอายุราชการว่า หลายคนเติบโตได้ดีเพราะไม้เรียวของตน เพราะไม่ได้ตีโดยใช้อารมณ์ หากแต่ตีเพื่อให้จดจำและคิดได้

“สมมติเด็กทำผิด ผมถามจะให้ครูเฆี่ยนกี่ที บางคนบอกทีเดียว ครูเจนบอกทีเดียวไม่ตี น้อยไป เธอต้องพิจารณาโทษของเธอใหม่ ก็ตีตามนั้น แต่ผมตีอย่างมีศิลปะ ตี 2 ทีพอ ที่เหลือให้โอกาส ให้เขาทำดี

ถ้าตีด้วยอารมณ์ ไม่ได้ เสีย เด็กก็เกลียดครู ผู้ปกครองก็พาลเกลียดด้วย เพราะไม่มีเหตุผล ตีสุ่มสี่สุ่มห้า บุ่มบ่ามไม่ได้ ไม่มีศิลปะในการใช้ไม้เรียว (ไม่ใช้ไม้เรียว) ได้ แต่ช้า เด็กบางคนตอนเด็กเกเร ไม่เรียน กว่าจะรู้สึกตัว โตขึ้นมาอนาคตไม่มี ความจะรู้สึกตัวมันสายเสียแล้ว

ทุกวันนี้มีแต่มากราบเท้า บอกผมกราบเท้าครูได้ทุกที่ อย่างนั้นเลยนะ บอกถ้าผมไม่ได้ครู ไม่ได้ไม้เรียวครู ผมระยำไปแล้ว บางคนก็เป็นผู้ใหญ่ เป็น อบต. พวกเกๆ นี่แหละ เติบโตได้ดี”



ครูเจนยังย้ำอีกว่า หน้าที่ในการอบรมสั่งสอนนักเรียนของตนไม่เคยหมดไป แม้จะถึงวัยที่ต้องเกษียณอายุราชการแล้วก็ตาม

“ก็เด็กเรียกครูตลอด หมดเวลาแล้วเด็กก็ยังเรียกครู เราเป็นครูตลอด หน้าที่ครูคือต้อง อบ-รม-สั่ง-สอน อบคือให้หอม รมคือให้ติด ให้ความดีมันติด สั่งคือเป็นคำสั่งที่ดีๆ สอนคือชี้แนะวิชาการ เดี๋ยวมันคิดกันแค่สอนอย่างเดียว

อบไปไหน รมไปไหน สั่งไปไหน เอาแต่สอนไม่ได้ แล้วก็ย้ำว่า ครูไม่ใช่ผู้รับจ้างสอน เขายังเรียกผมครูตลอดนะ ไปไหนก็ครูเจนๆ คำว่าครูไม่ตายไปจากเรา”



ด้าน วิชา สมิงไพร ผู้อำนวยการโรงเรียนนางบวช ก็กล่าวว่า ครูเจน คือผู้ที่เป็นแบบอย่างที่ดีและมีจิตวิญญาณของความเป็นครูอย่างเต็มเปี่ยม

“ครูเจนเขาเกษียณไปหลายปีแล้ว โรงเรียนของเราประสบปัญหาเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก ตอนที่ผมมามีครูอยู่ 4 ท่าน ช่วงนั้นเกิดวิกฤตคือไม่มีครูสอน ครูเจนท่านเป็นครูที่มีจิตวิญญาณแห่งความเป็นครู ก็เลยมาช่วยจัดกระบวนการเรียนการสอน ช่วยสอนวิชาคณิตศาสตร์ให้”

จากบทกลอน ต่อยอดสู่ทุนการศึกษาห้าแสน

นอกจากคณิตศาสตร์ที่ครูมีความสามารถและมีเทคนิคการสอนเป็นที่รู้จักในวงการครูแล้ว ครูเจนยังเป็นคนที่รักศิลปะวรรณกรรม ชื่นชอบการแต่งกลอน

และจากความสามารถพิเศษนี้เอง นำมาสู่การระดมเงินเพื่อเป็นทุนการศึกษาสำหรับนักเรียนในพื้นที่



“ที่เราเรียนสมัยก่อน มันก็มีวิชาวรรณคดี ตอนนั้นก็เรียนไปตามปกติ แต่พอมาเป็นครูปี 10 ก็จะเริ่มเขียน เอาความรู้ที่ตกตะกอนมาเขียน ใหม่ๆ ก็อาจจะไม่ค่อยดีนัก ก็เขียนเรื่อยมา ทุกวันนี้ก็เขียน พิมพ์เป็นหนังสืออยู่ 4 เล่ม

วันนั้นเป็นวันที่เลี้ยงรุ่นของลูกศิษย์ ก็มาคุยกัน ก็บอกว่าผมเขียนกลอนมาเยอะ ครูอยากจะตั้งเป็นกองทุนให้นักเรียน ลูกศิษย์ก็คุยกัน ระดมทุนกันได้มา 50,000 มาทำหนังสือ แนวคิดอยากจะระดมทุนการศึกษาให้นักเรียนในอำเภอ

ก็เลยให้ครูเขียนกลอน ลูกศิษย์ก็ไปทำเป็นหนังสือมา ได้มา 1,200 เล่ม ผมก็จัดการขาย กำหนดเล่มละ 200 บางคน 2 เล่มให้หมื่นนึง จริงๆ ผมตั้งกองทุนไว้ 200,000 ตอนนั้นได้ 400,000 ก็ทำอีกเล่มนึง เล่มเล็กหน่อยเล่มละ 100 ลูกศิษย์ลูกหาออกทุนให้อีก รวมแล้วได้เกือบๆ 500,000”



เมื่อถามถึงความรู้สึกที่ได้ทำหน้าที่ตรงนี้ ครูท่านนี้ก็กล่าวว่า ที่ทำไปไม่เคยหวังผลแม้แต่น้อย และรู้สึกว่าเป็นความภาคภูมิใจในอาชีพข้าราชการครู

“ชื่นใจตรงที่ว่า ความดีมันมีผลจริงๆ ไม่เคยมุ่งหวังว่าจะได้ผลลัพธ์ตอบแทนยังไง ไม่ได้หาเสียงไปสมัครอันนั้นอันนี้ หรือเป็นข้าราชการท้องถิ่น ไม่เคยหวัง แม้ว่าบางคนมาติดต่อด้วยซ้ำ ผมไม่เอา ผมทำแบบนี้แหละ พอแล้ว เป็นความภาคภูมิใจ เป็นความสุขใจ ยืดชีวิต



พร้อมกันนี้ ครูเจน ยังได้ประพันธ์บทกลอน สะท้อนอาชีพ “แม่พิมพ์ของชาติ” ไว้ให้อีกด้วย

“เปรียบครูเป็นเช่นเทียน เปล่งแสงส่อง
พัฒนาศิษย์ทั้งผองทั้งชายหญิง
ทุ่มอุทิศกายใจไม่ประวิง
ครูสร้างสรรค์ทุกสิ่งยิ่งกว่าเทียน
ครูชี้แนะแนวทางอย่างจริงแท้
อุดมการณ์แน่วแน่แม้เกษียณ
มิใช่เป็นแค่ครูอยู่โรงเรียน
ไม่เคยเปลี่ยนความเป็นครูอยู่ยืนยง”



แม้วันนี้ ครูเจน พวงมาลี จะอยู่ในวัยเกษียณที่ปกติแล้วต้องหยุดพัก หรือใช้ชีวิตบั้นปลายอย่างสงบเหมือนคนทั่วไป แต่ด้วยหัวใจ และจิตวิญญาณของความเป็นครูที่เต็มเปี่ยม ทำให้เขาไม่เคยหยุดนิ่ง และยังคงมุ่งมั่นทำงาน สละเวลาอุทิศตนเพื่อสังคมต่อไป จึงไม่น่าแปลกใจที่ผู้คนจะยกย่องให้ครูเจนเป็นปูชนียบุคคลที่ทรงคุณค่า เป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่สังคม

สัมภาษณ์ : รายการ “ฅนจริง ใจไม่ท้อ”
เรียบเรียง : MGR Live

---

** มาตามติด ไลฟ์สไตล์บันดาลใจ+ประเด็นสดใหม่ ได้ที่นี่!! **