คอลัมน์ Health Insight โดย นพ.กฤษดา ศิรามพุช
เหนื่อยกันมาตลอดปีช่วงนี้จึงถือเป็น “นาทีทอง” ของใครหลายคน โดยเฉพาะท่านที่ตรากตรำงานมาอย่างน่าเห็นใจ ก็จะได้ “พักผ่อน” กัน ซึ่งในนาทีทองแห่ง happy time นี้ ถ้าเราเลือกสิ่งที่ดีสุดให้เป็นของขวัญแก่ตัวเองได้ก็ย่อมจะเยี่ยมยอด
สิ่งใดที่ปรารถนาถ้าไม่เหลือบ่ากว่าแรงนัก ก็ควรให้รางวัลตัวเองครับ
มีอยู่สิ่งหนึ่งที่ยิ่งมียิ่งดีก็คือ ความแข็งแรงของร่างกาย ซึ่งการให้รางวัลเพื่อสุขภาพดีทางหนึ่งที่แสนง่ายก็คือ“การพักผ่อน” ครับ แม้กับบางท่านอาจถือเป็นเรื่องยากอย่างน่าเห็นใจ แต่อย่างน้อยช่วงปีใหม่นี้ก็เชื่อว่าทุกท่านคงมีช่วงเวลาที่ดีเป็นแน่ รวมทั้งท่านที่ต้องทำงานในวันหยุดปีใหม่นี้ด้วย
สำหรับการพักร่างกายที่แท้จริงนั้นไม่ใช่การได้หยุดพักนอนชายหาดแต่เช็คเมลไป ยิ้มกับปูลมไป หรือประเภทไปภูเขารับอากาศเย็นแต่ต้องไปแย่งกันกินอยู่จนเหนื่อย---อย่างนี้เรียกแค่เปลี่ยนที่นอนครับ
ขอเวลาให้ร่างกายที่ถูกใช้งานมาตลอดปีบ้างดีกว่า
ท่านที่ทำงานหนักมาอย่างน่าเห็นใจ ขอให้ทราบเถิดครับว่าท่านมีเหตุผลที่เหมาะสมที่สุดแล้วในการพักชาร์จแบตเตอรี่ให้กับหัวใจดวงน้อยๆ เพราะโดยปกติแล้วร่างกายแม้ไม่ได้นั่งทำงาน ก็มีอวัยวะแทบทุกส่วนที่ต้องทำงานอยู่ตลอดเวลา
ไม่มีใครอยากให้หัวใจสไตรค์หยุดงาน
ตับทุกกลีบเลิกย่อยสลายสารพิษ
หรือปอดกับไตขอลาพักร้อนโดยไม่บอกกล่าว
เพราะถ้าเกิดขึ้นมาก็ “หน้ามืด” กันละครับ โดยเฉพาะกับเจ้าของอวัยวะเอง ดังนั้นจุดสำคัญที่เครื่องร้อนอยู่ตลอดแล้วควรพักก็มีสมอง, หัวใจ, และระบบประสาทอัตโนมัติคุมอวัยวะต่างๆ ที่ถ้าเครียดหรือเป็นคนที่ทำงานหามรุ่งหามค่ำมาตลอดก็เท่ากับท่านช่วยให้มันเข้าสู่โหมด “หมดอายุ” รวดเร็วขึ้น
หลายท่านใช้สมองกับหัวใจแบบไม่มีวันพัก
แม้จะไม่ใช่ฟรีแลนซ์แต่ร่างกายและจิตใจของคนเราก็มีการ “โอเวอร์โหลด” เกินกว่าจะรับได้ เพราะทุกส่วนประกอบด้วยเซลล์ที่ “เสื่อมได้” จึงขอให้นึกว่าร่างกายที่ประกอบด้วยเลือดเนื้อของเรานี้ ถ้าใช้งานเขาดุเดือดประหนึ่งว่าทำมาจากเหล็กกล้านานๆ มันก็ไม่อาจทนทานได้มาก
อาจเสื่อมเร็วกว่าที่ควรได้
ดังนั้นทางช่วยหนึ่งที่ดีมากคือหา “ฮอลิเดย์” ที่ดีๆ เหมาะๆ ให้กับร่างกาย ซึ่งถ้านึกว่าตัวเรายังชอบไปทะเล เที่ยวภูเขา ดูพระอาทิตย์ขึ้นหรือกินอาหารดีแล้วก็ลองนึกดูว่าร่างกายของเราก็ย่อมมีของที่ชอบบ้าง
ฉันใดก็ฉันนั้นครับ
อย่างสมองของคนเราก็ชอบการได้พักผ่อนด้วยการได้เห็นภาพสวยๆ ทำให้ผ่อนคลาย ไม่ถูกกระตุ้นจากความเครียด ส่วนหัวใจของเราก็ชอบที่จะทำงานกับหลอดเลือดที่ไม่ตีบแข็ง และไขมันที่ไม่พอกตามที่ต่างๆมากกว่า ดังนั้นการดูแลให้ดีด้วยการจัดโปรแกรมให้กายพักอย่าง “รู้ใจสุขภาพ” ที่สุดจึงเป็นอุดมคติในทฤษฏีสุขภาพมากมาย
ดังมีวิธีที่ช่วยได้ดังนี้ครับ
>>ชะลอความเสื่อมได้ ด้วยการพักผ่อนให้ดี
อาหารสร้างสารสุข โภชนาการที่คืนความสุขให้กับทุกร่างกายได้คือ อาหารสมดุลย์ครับ เป็นอาหารที่ครบไปด้วยสารอาหารที่หลากหลาย และโดยเฉพาะเจาะจงกับสารอาหารที่จะไปเป็นวัตถุดิบ “ซ่อมแซม” และ “สร้างเสริม” ทั้งร่างกาย ดังมีสารอาหารที่มีส่วนช่วยความเป็นปกติสุขในร่างกายเราดังต่อไปนี้
1) ทริปโตแฟน เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายไม่อาจผลิตเองได้ ซึ่งกรดอะมิโนชนิดนี้เป็นตัวตั้งต้นที่ใช้สร้างสารเคมีธรรมชาติที่ช่วยบันดาลความสงบสุขในสมองของเราคือ “ซีโรโทนิน” ที่ช่วยในการนิทราด้วย
โดยกรดอะมิโนชนิดนี้มีในอาหารโปรตีนเช่น อกไก่, ไก่งวง, ชีส, ถั่วแระญี่ปุ่น, เมล็ดทานตะวัน, เมล็ดฟักทอง, ข้าวโอ้ต, ไข่ไก่, หอย, ปลาหมึก, และทูน่า ซึ่งในแง่ของหลักฐานเชิงประจักษ์ทางวิชาการนี้ก็มีการศึกษาทริปโตแฟนในแง่ของการลดความกังวล, ก้าวร้าว, และซึมเศร้าอยู่ด้วยครับ
2) ไทโรซีน เป็นกรดอะมิโนชนิดที่ร่างกายสร้างได้จากฟีนิลอลานีน แต่ก็เป็นสิ่งจำเป็นอย่างขาดไม่ได้สำหรับการสร้างสารสื่อประสาทที่ช่วยสมองและร่างกายเราทั้งหมด โดยเฉพาะ 3 สารหลักคือ เอพิเนฟริน, นอเอพิเนฟริน, และโดพามีน ที่ถ้าใครมีพื้นด้านชีววิทยาของสมองสิ่งมีชีวิตก็จะถึงบางอ้อทันทีถึงความสำคัญของมัน
นอกจากนั้นมันยังช่วยต่อมไร้ต่อให้ทำงานปกติคือ “ต่อมหมวกไต” และ “ต่อมไทรอยด์” จึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในคนไข้ไทรอยด์ผิดปกติด้วยครับ
3) กาบ้า เป็นชื่อย่อของสารเคมีธรรมชาติอีกชนิดในสมอง ที่หลายท่านอาจบอกว่าเริ่มงุนงงเต็มทีแล้วกับชื่อประหลาดหู ซึ่งนี่คือเรื่องจริงในสมองที่เป็นกองสารเคมีธรรมชาตินับไม่ถ้วนครับ
แต่สำหรับ “กาบ้า” ตัวนี้ไม่ยุ่งยากแต่อย่างใด แถมรู้จักแล้วจะอารมณ์ดีเสียด้วย เพราะมันมีส่วนช่วยให้ระบบประสาทของเราได้พบกับความสงบสุขไม่ว้าวุ่น โดยสารนี้ถ้ามีมากก็จะทำให้ผ่อนคลายจนถึงหลับได้สบายดังในยานอนหลับหลายชนิดก็ใช้ฤทธิ์เพิ่มกาบ้านี้ หรืออย่างสมุนไพรฝรั่งที่ชื่อ “วาเลอเรียน” ที่ฟังคล้ายๆ แวเลี่ยมที่เป็นยานอนหลับ ก็คาดว่ามีส่วนเพิ่มกาบ้าตามธรรมชาติด้วยเช่นกัน
4) ดีเอชเอและอีพีเอ เป็นส่วนประกอบสำคัญในปลาทะเลน้ำลึกและสัตว์น้ำอื่นๆ อีกมาก การได้รับดีเอชเอและอีพีเอ มีข้อดีคือ ช่วยการทำงานของสมองที่เหนื่อยล้าจากอนุมูลอิสระมาโดยตลอด ซึ่งการกินน้ำมันปลาหรือปลาสดนั้น มีส่วนช่วยได้มากโดยมีเทคนิคคือ กินหลังอาหาร ไม่ควรรับประทานตอนท้องว่างเพราะอาจทำให้ “เรอ”, “ปวดท้อง” หรือ “ถ่ายเหลว” ได้
ดังนั้นการรับประทานอาหารปลา เอ้อ…อาหารที่ทำจากปลาในช่วงปีใหม่นี้ จึงถือเป็นของที่ช่วยทั้งร่างกายและจิตใจอย่างสมบูรณ์แบบทีเดียวครับ
5) โคลีน เป็นสารอาหารที่คล้ายวิตามินชนิดหนึ่ง มีหน้าที่กว้างขวางมากในร่างกาย โดยมักถูกกล่าวถึงบ่อยในงานวิจัยในแง่ของการช่วยเรื่องระบบประสาท, สมอง, และจอประสาทตาที่ถูกทำลาย โดยเฉพาะในผู้มีต้อกระจก
โดยการขาดโคลีนไปจะทำให้กล้ามเนื้อเสื่อม, ตับมีไขมันเกาะ, และมีผลกับการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เพราะมันช่วยในการคุมระดับสารร้ายชื่อ “โฮโมซิสทีน” ไว้ผ่านการแปลงเป็นบีเทนของตัวมัน ดังนั้นการได้รับโคลีนในปริมาณที่เหมาะสม จึงเป็นเครื่องช่วยบำรุงสมองและถนอมหัวใจน้อยๆ ดวงนี้โดยแท้
6) วิตามินบี มีมาเป็นทีมที่ช่วยระบบประสาท สามารถคุมไขมันและป้องกันอาการเหน็บชาน่ารำคาญได้ ในท่านที่อยากได้วิตามินบีมาช่วยบำรุงให้ฮอลิเดย์นี้สมบูรณ์แบบ ก็ขอให้นึกไว้เสมอว่าจะต้องกิน “เป็นทีม” ซึ่งที่ดีสุดคือ จากผักเขียวจัด, ปลา, ไข่ไก่, ไข่ปลา, และอาหารสดอื่นๆ ที่เลือกกินได้หลากหลาย
เพราะการทำงานของวิตามินบีจะจับมือร่วมเป็นพันธมิตรกับคนอื่นแล้วจึงจะดี เป็นต้นว่าวิตามินบี 6 จับมือกับ “กาบ้า” ดังที่เล่ามาแล้วจึงจะเข้าไปทำงานในสมองได้ หรือบี 2, 6,โฟลิก, และบี 12 ต้องจับมือร่วมกับ “โคลีน” หรือบีเทนก็ได้แล้ว จะช่วยลดสารโฮโมซิสทีนตัวร้ายที่ทำเสี่ยงโรคหลอดเลือดทั้งน้อยใหญ่ได้ครับ
หลับหรือไม่หลับก็ได้ การได้พักผ่อนตามธรรมชาติของปุถุชนคือ นิทราหรือว่าการนอนหลับแบบสนิท ส่วนในท่านที่ฝึกจิตมาอาจใช้การปฏิบัติจิตแบบต่างๆ ในการช่วยให้ได้พักผ่อน ซึ่งตอนที่คนเรานอนนั้นมีกระบวนการต่างๆ เกิดขึ้นมากเพราะสมอง ไม่ได้ปิดสวิทช์ไปตามเปลือกตาที่ปิด เพียงแต่แค่เบาเครื่องลงและลดการทำงานลงจนเราหลับได้เท่านั้นเอง
ดังนั้นการนอนหลับจึงจำเป็นต่อทุกชีวิตที่โลดแล่นอยู่ในวิถีแห่งโลก ซึ่งการพักผ่อนที่มีคุณภาพนั้นถ้าฝึกไปนานๆ เข้าก็จะจัดการได้เองโดยที่ไม่ต้องเป็นการเอนศีรษะลงนอนอย่างเดียวก็ได้
1) การนอนหลับลึก การฝึกหลับลึกมีหลักง่ายๆ อยู่ 2-3 ข้อได้แก่ ปิดไฟให้มือสนิทปิดสวิทช์มือถือ เข้านอนเป็นเวลา และอย่าให้มีเสียงใดๆ เข้ามารบกวน ขอให้ลองจัดห้องนอนให้ “น่านอน” คือไม่รกไปด้วยงาน ไม่เอาโต๊ะทำงานเข้าไปไว้ในห้อง และไม่ต้องมีสื่อใดๆ อยู่ล้อมรอบตัวมาก หากอยากหากิจกรรมทำแก้เบื่อก่อนนอนขอให้ติดหนังสือไว้ที่หัวนอนได้ ให้เลือกหนังสือเล่มโปรดเอาไว้อ่านเวลานอนไม่หลับจริงๆ ครับ
2) การงีบ เข้าปีใหม่แล้วลองฝึกงีบดูก็ได้ครับ จะช่วยให้สมองสดใสรับสิ่งใหม่ๆ ได้ดีรับศักราชใหม่ ที่สำคัญขออย่าไปคิดว่าการงีบเป็นเรื่องขี้เกียจ เพราะแค่ได้หลับตาสนิทปิดสวิทช์สมองสัก 5-10 นาที ถ้าได้หลับดีๆ จะตื่นขึ้นมาสดชื่นมากครับ นี่เป็นเคล็ดลับเลยนะครับ เพราะจากที่ทำงานเป็นพิธีกรรายการมาก็ใช้วิธีนี้ในระหว่างรอถ่ายเทปต่อไป หรือระหว่างเดินทางไปทำงานที่ช่องอื่นต่อเนื่องกันครับ
3) การพักจิต เมื่อได้หลับสนิทแล้ว ได้งีบสร้างความสดชื่นครบแล้ว ที่เหลือก็คือ การพักจิตคือ การฝึกจิตให้สงบพักอย่างเต็มที่จากภายในซึ่งจะเป็นการ “หย่อนใจ” ที่ “ลึก” กว่าการนอนหลับธรรมดา แต่ถ้าทำได้จะเป็นการพักใจที่ได้ประสิทธิภาพดีที่สุด ซึ่งเทคนิคนี้เหมาะกับทุกท่านครับ ไม่จำเป็นต้องเป็นหมอหรือทำรายการโทรทัศน์ก็ใช้การฝึกจิตให้เป็นสมาธินี้เป็นการพักผ่อนได้ เหมาะกับผู้บริหาร, คนทำงานออฟฟิศ, นักเรียน, หรือท่านที่รักสุขภาพอยากพักผ่อนและหย่อนใจอย่างแท้จริงครับ
ออกกำลัง การลุกขึ้นมาขยับร่างกายถือเป็นการให้ความสดชื่นกับตัวเองที่ดี ยกเว้นถ้าใครมีโรคประจำตัวบางโรคก็อาจเหนื่อยหรือเพลียได้แม้อยู่เฉยๆ เช่น โรคหัวใจ, ไทรอยด์เป็นพิษ, โรคไต, โรคตับหรือกำลังมีไข้ไม่สบาย ซึ่งก็ไม่ต้องกังวลไปครับ แค่ไปตรวจก็จะได้ทางแก้ที่ดีแล้ว ส่วนในท่านที่แข็งแรงดียอู่แล้วก็ขอให้ลุกขึ้นมาออกกำลังสลับชนิดกันไปหรือเลือกชนิดการออกกำลังใหม่ๆ รับปีใหม่ก็ได้นะครับ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
1) สลับชนิดกันไป ให้หาการออกกำลังกายที่ชอบอย่างน้อยสัก 2 ชนิดขึ้นไปแล้วจับมารวมกันในการออกกำลังกายแต่ละครั้ง อย่างท่านที่ชอบปั่นจักรยาน ก็อาจพักลงจากอานมาแกว่งแขนเป็นระยะก็ได้ หรือท่านที่ออกกำลังแบบคาร์ดิโอเช่น วิ่งสายพานอยู่เป็นประจำ ก็เปลี่ยนสลับเป็นการซิทอัพบ้างก็ดีครับ แต่สำหรับผู้มีโรคประจำตัวอยู่คงต้องเลือกเป็นชนิดที่ไม่หนักเกินไป และควรปรึกษาผู้รู้ไว้ด้วยครับ
2) ออกแบบสลับช่วง การออกกำลังแบบ “อินเทอร์วัล” หรือสลับช่วงจัดเป็นการออกกำลังที่ดีแห่งอนาคตได้เพราะเป็นการออกแรงที่มีพื้นฐานวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะด้านสรีรวิทยาของปอดและหัวใจรองรับ ซึ่งการออกกำลังแบบสลับช่วง “แรง” และ “เบา” นี้มีส่วนช่วยกระตุ้นให้เส้นเลือดใหม่ๆ ได้สร้างขึ้น และสิ่งดีอีกประการคือ ไม่เสี่ยงต่อการบาดเจ็บที่มากเกินไปด้วย
3) หากลุ่มออกกำลัง การจัดกลุ่มออกกำลังถือเป็นการชวนกันทำในสิ่งที่ดีครับ อย่างแถวบ้านผมในซอยก็มีกลุ่มนักแอโรบิกมาออกกันคึกคัก สำหรับท่านที่ยังรักสันโดษอยู่ก็อาจค่อยๆ เริ่มจากชวนเพื่อนสนิท, คุณพ่อคุณแม่หรือคนในครอบครัวท่านอื่นๆ ก่อนก็ได้ครับ
เพราะการออกกำลังแบบเป็นกลุ่มให้ดีนี้ต้องเป็นกลุ่มที่เราชอบด้วยถึงจะมีอินเน่อร์แรงดีไม่มีตก จะพกเพื่อนพกแฟนหรือน้องนุ่งใดๆ มาก็ได้ ขอให้เป็นคนที่ท่านสบายใจด้วยก็ใช้ได้แล้วครับ
เรื่องกิน, นอน และออกกำลัง ทั้ง 3 ส่วนนี้เป็นองค์ประกอบที่ขาดไม่ได้ของการฮอลิเดย์ได้พักถึงในระดับเซลล์ครับ เพราะความลับก็คือ ธรรมชาติได้ใส่โปรแกรมการซ่อม และสร้างตัวเองอยู่ในตัวเราทุกคนอยู่แล้ว เพียงแค่โปรแกรมนี้จะต้องอาศัยความร่วมมือเล็กๆ น้อยๆ จากการไม่ดื่มหนัก ไม่สูบจัด และพักผ่อนให้เพียงพอ ถึงจะออกมาทำงานได้อย่างไม่สะดุด ซึ่งธรรมชาติได้มอบพลังพิเศษนี้ไว้คู่กับกายมนุษย์เราทุกคนครับ
นับเป็นความอัศจรรย์ที่เราเนรมิตได้เองครับ
มาตามติด Facebook Fanpage และ Instagram
"MGR Online Live" และ "@manager_live" กันได้ที่นี่!!
และสามารถส่งข่าวสารมาได้ที่: manageronlinelive@gmail.com
หรือ Fax 0-2629-4754
เหนื่อยกันมาตลอดปีช่วงนี้จึงถือเป็น “นาทีทอง” ของใครหลายคน โดยเฉพาะท่านที่ตรากตรำงานมาอย่างน่าเห็นใจ ก็จะได้ “พักผ่อน” กัน ซึ่งในนาทีทองแห่ง happy time นี้ ถ้าเราเลือกสิ่งที่ดีสุดให้เป็นของขวัญแก่ตัวเองได้ก็ย่อมจะเยี่ยมยอด
สิ่งใดที่ปรารถนาถ้าไม่เหลือบ่ากว่าแรงนัก ก็ควรให้รางวัลตัวเองครับ
มีอยู่สิ่งหนึ่งที่ยิ่งมียิ่งดีก็คือ ความแข็งแรงของร่างกาย ซึ่งการให้รางวัลเพื่อสุขภาพดีทางหนึ่งที่แสนง่ายก็คือ“การพักผ่อน” ครับ แม้กับบางท่านอาจถือเป็นเรื่องยากอย่างน่าเห็นใจ แต่อย่างน้อยช่วงปีใหม่นี้ก็เชื่อว่าทุกท่านคงมีช่วงเวลาที่ดีเป็นแน่ รวมทั้งท่านที่ต้องทำงานในวันหยุดปีใหม่นี้ด้วย
สำหรับการพักร่างกายที่แท้จริงนั้นไม่ใช่การได้หยุดพักนอนชายหาดแต่เช็คเมลไป ยิ้มกับปูลมไป หรือประเภทไปภูเขารับอากาศเย็นแต่ต้องไปแย่งกันกินอยู่จนเหนื่อย---อย่างนี้เรียกแค่เปลี่ยนที่นอนครับ
ขอเวลาให้ร่างกายที่ถูกใช้งานมาตลอดปีบ้างดีกว่า
ท่านที่ทำงานหนักมาอย่างน่าเห็นใจ ขอให้ทราบเถิดครับว่าท่านมีเหตุผลที่เหมาะสมที่สุดแล้วในการพักชาร์จแบตเตอรี่ให้กับหัวใจดวงน้อยๆ เพราะโดยปกติแล้วร่างกายแม้ไม่ได้นั่งทำงาน ก็มีอวัยวะแทบทุกส่วนที่ต้องทำงานอยู่ตลอดเวลา
ไม่มีใครอยากให้หัวใจสไตรค์หยุดงาน
ตับทุกกลีบเลิกย่อยสลายสารพิษ
หรือปอดกับไตขอลาพักร้อนโดยไม่บอกกล่าว
เพราะถ้าเกิดขึ้นมาก็ “หน้ามืด” กันละครับ โดยเฉพาะกับเจ้าของอวัยวะเอง ดังนั้นจุดสำคัญที่เครื่องร้อนอยู่ตลอดแล้วควรพักก็มีสมอง, หัวใจ, และระบบประสาทอัตโนมัติคุมอวัยวะต่างๆ ที่ถ้าเครียดหรือเป็นคนที่ทำงานหามรุ่งหามค่ำมาตลอดก็เท่ากับท่านช่วยให้มันเข้าสู่โหมด “หมดอายุ” รวดเร็วขึ้น
หลายท่านใช้สมองกับหัวใจแบบไม่มีวันพัก
แม้จะไม่ใช่ฟรีแลนซ์แต่ร่างกายและจิตใจของคนเราก็มีการ “โอเวอร์โหลด” เกินกว่าจะรับได้ เพราะทุกส่วนประกอบด้วยเซลล์ที่ “เสื่อมได้” จึงขอให้นึกว่าร่างกายที่ประกอบด้วยเลือดเนื้อของเรานี้ ถ้าใช้งานเขาดุเดือดประหนึ่งว่าทำมาจากเหล็กกล้านานๆ มันก็ไม่อาจทนทานได้มาก
อาจเสื่อมเร็วกว่าที่ควรได้
ดังนั้นทางช่วยหนึ่งที่ดีมากคือหา “ฮอลิเดย์” ที่ดีๆ เหมาะๆ ให้กับร่างกาย ซึ่งถ้านึกว่าตัวเรายังชอบไปทะเล เที่ยวภูเขา ดูพระอาทิตย์ขึ้นหรือกินอาหารดีแล้วก็ลองนึกดูว่าร่างกายของเราก็ย่อมมีของที่ชอบบ้าง
ฉันใดก็ฉันนั้นครับ
อย่างสมองของคนเราก็ชอบการได้พักผ่อนด้วยการได้เห็นภาพสวยๆ ทำให้ผ่อนคลาย ไม่ถูกกระตุ้นจากความเครียด ส่วนหัวใจของเราก็ชอบที่จะทำงานกับหลอดเลือดที่ไม่ตีบแข็ง และไขมันที่ไม่พอกตามที่ต่างๆมากกว่า ดังนั้นการดูแลให้ดีด้วยการจัดโปรแกรมให้กายพักอย่าง “รู้ใจสุขภาพ” ที่สุดจึงเป็นอุดมคติในทฤษฏีสุขภาพมากมาย
ดังมีวิธีที่ช่วยได้ดังนี้ครับ
>>ชะลอความเสื่อมได้ ด้วยการพักผ่อนให้ดี
อาหารสร้างสารสุข โภชนาการที่คืนความสุขให้กับทุกร่างกายได้คือ อาหารสมดุลย์ครับ เป็นอาหารที่ครบไปด้วยสารอาหารที่หลากหลาย และโดยเฉพาะเจาะจงกับสารอาหารที่จะไปเป็นวัตถุดิบ “ซ่อมแซม” และ “สร้างเสริม” ทั้งร่างกาย ดังมีสารอาหารที่มีส่วนช่วยความเป็นปกติสุขในร่างกายเราดังต่อไปนี้
1) ทริปโตแฟน เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายไม่อาจผลิตเองได้ ซึ่งกรดอะมิโนชนิดนี้เป็นตัวตั้งต้นที่ใช้สร้างสารเคมีธรรมชาติที่ช่วยบันดาลความสงบสุขในสมองของเราคือ “ซีโรโทนิน” ที่ช่วยในการนิทราด้วย
โดยกรดอะมิโนชนิดนี้มีในอาหารโปรตีนเช่น อกไก่, ไก่งวง, ชีส, ถั่วแระญี่ปุ่น, เมล็ดทานตะวัน, เมล็ดฟักทอง, ข้าวโอ้ต, ไข่ไก่, หอย, ปลาหมึก, และทูน่า ซึ่งในแง่ของหลักฐานเชิงประจักษ์ทางวิชาการนี้ก็มีการศึกษาทริปโตแฟนในแง่ของการลดความกังวล, ก้าวร้าว, และซึมเศร้าอยู่ด้วยครับ
2) ไทโรซีน เป็นกรดอะมิโนชนิดที่ร่างกายสร้างได้จากฟีนิลอลานีน แต่ก็เป็นสิ่งจำเป็นอย่างขาดไม่ได้สำหรับการสร้างสารสื่อประสาทที่ช่วยสมองและร่างกายเราทั้งหมด โดยเฉพาะ 3 สารหลักคือ เอพิเนฟริน, นอเอพิเนฟริน, และโดพามีน ที่ถ้าใครมีพื้นด้านชีววิทยาของสมองสิ่งมีชีวิตก็จะถึงบางอ้อทันทีถึงความสำคัญของมัน
นอกจากนั้นมันยังช่วยต่อมไร้ต่อให้ทำงานปกติคือ “ต่อมหมวกไต” และ “ต่อมไทรอยด์” จึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในคนไข้ไทรอยด์ผิดปกติด้วยครับ
3) กาบ้า เป็นชื่อย่อของสารเคมีธรรมชาติอีกชนิดในสมอง ที่หลายท่านอาจบอกว่าเริ่มงุนงงเต็มทีแล้วกับชื่อประหลาดหู ซึ่งนี่คือเรื่องจริงในสมองที่เป็นกองสารเคมีธรรมชาตินับไม่ถ้วนครับ
แต่สำหรับ “กาบ้า” ตัวนี้ไม่ยุ่งยากแต่อย่างใด แถมรู้จักแล้วจะอารมณ์ดีเสียด้วย เพราะมันมีส่วนช่วยให้ระบบประสาทของเราได้พบกับความสงบสุขไม่ว้าวุ่น โดยสารนี้ถ้ามีมากก็จะทำให้ผ่อนคลายจนถึงหลับได้สบายดังในยานอนหลับหลายชนิดก็ใช้ฤทธิ์เพิ่มกาบ้านี้ หรืออย่างสมุนไพรฝรั่งที่ชื่อ “วาเลอเรียน” ที่ฟังคล้ายๆ แวเลี่ยมที่เป็นยานอนหลับ ก็คาดว่ามีส่วนเพิ่มกาบ้าตามธรรมชาติด้วยเช่นกัน
4) ดีเอชเอและอีพีเอ เป็นส่วนประกอบสำคัญในปลาทะเลน้ำลึกและสัตว์น้ำอื่นๆ อีกมาก การได้รับดีเอชเอและอีพีเอ มีข้อดีคือ ช่วยการทำงานของสมองที่เหนื่อยล้าจากอนุมูลอิสระมาโดยตลอด ซึ่งการกินน้ำมันปลาหรือปลาสดนั้น มีส่วนช่วยได้มากโดยมีเทคนิคคือ กินหลังอาหาร ไม่ควรรับประทานตอนท้องว่างเพราะอาจทำให้ “เรอ”, “ปวดท้อง” หรือ “ถ่ายเหลว” ได้
ดังนั้นการรับประทานอาหารปลา เอ้อ…อาหารที่ทำจากปลาในช่วงปีใหม่นี้ จึงถือเป็นของที่ช่วยทั้งร่างกายและจิตใจอย่างสมบูรณ์แบบทีเดียวครับ
5) โคลีน เป็นสารอาหารที่คล้ายวิตามินชนิดหนึ่ง มีหน้าที่กว้างขวางมากในร่างกาย โดยมักถูกกล่าวถึงบ่อยในงานวิจัยในแง่ของการช่วยเรื่องระบบประสาท, สมอง, และจอประสาทตาที่ถูกทำลาย โดยเฉพาะในผู้มีต้อกระจก
โดยการขาดโคลีนไปจะทำให้กล้ามเนื้อเสื่อม, ตับมีไขมันเกาะ, และมีผลกับการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เพราะมันช่วยในการคุมระดับสารร้ายชื่อ “โฮโมซิสทีน” ไว้ผ่านการแปลงเป็นบีเทนของตัวมัน ดังนั้นการได้รับโคลีนในปริมาณที่เหมาะสม จึงเป็นเครื่องช่วยบำรุงสมองและถนอมหัวใจน้อยๆ ดวงนี้โดยแท้
6) วิตามินบี มีมาเป็นทีมที่ช่วยระบบประสาท สามารถคุมไขมันและป้องกันอาการเหน็บชาน่ารำคาญได้ ในท่านที่อยากได้วิตามินบีมาช่วยบำรุงให้ฮอลิเดย์นี้สมบูรณ์แบบ ก็ขอให้นึกไว้เสมอว่าจะต้องกิน “เป็นทีม” ซึ่งที่ดีสุดคือ จากผักเขียวจัด, ปลา, ไข่ไก่, ไข่ปลา, และอาหารสดอื่นๆ ที่เลือกกินได้หลากหลาย
เพราะการทำงานของวิตามินบีจะจับมือร่วมเป็นพันธมิตรกับคนอื่นแล้วจึงจะดี เป็นต้นว่าวิตามินบี 6 จับมือกับ “กาบ้า” ดังที่เล่ามาแล้วจึงจะเข้าไปทำงานในสมองได้ หรือบี 2, 6,โฟลิก, และบี 12 ต้องจับมือร่วมกับ “โคลีน” หรือบีเทนก็ได้แล้ว จะช่วยลดสารโฮโมซิสทีนตัวร้ายที่ทำเสี่ยงโรคหลอดเลือดทั้งน้อยใหญ่ได้ครับ
หลับหรือไม่หลับก็ได้ การได้พักผ่อนตามธรรมชาติของปุถุชนคือ นิทราหรือว่าการนอนหลับแบบสนิท ส่วนในท่านที่ฝึกจิตมาอาจใช้การปฏิบัติจิตแบบต่างๆ ในการช่วยให้ได้พักผ่อน ซึ่งตอนที่คนเรานอนนั้นมีกระบวนการต่างๆ เกิดขึ้นมากเพราะสมอง ไม่ได้ปิดสวิทช์ไปตามเปลือกตาที่ปิด เพียงแต่แค่เบาเครื่องลงและลดการทำงานลงจนเราหลับได้เท่านั้นเอง
ดังนั้นการนอนหลับจึงจำเป็นต่อทุกชีวิตที่โลดแล่นอยู่ในวิถีแห่งโลก ซึ่งการพักผ่อนที่มีคุณภาพนั้นถ้าฝึกไปนานๆ เข้าก็จะจัดการได้เองโดยที่ไม่ต้องเป็นการเอนศีรษะลงนอนอย่างเดียวก็ได้
1) การนอนหลับลึก การฝึกหลับลึกมีหลักง่ายๆ อยู่ 2-3 ข้อได้แก่ ปิดไฟให้มือสนิทปิดสวิทช์มือถือ เข้านอนเป็นเวลา และอย่าให้มีเสียงใดๆ เข้ามารบกวน ขอให้ลองจัดห้องนอนให้ “น่านอน” คือไม่รกไปด้วยงาน ไม่เอาโต๊ะทำงานเข้าไปไว้ในห้อง และไม่ต้องมีสื่อใดๆ อยู่ล้อมรอบตัวมาก หากอยากหากิจกรรมทำแก้เบื่อก่อนนอนขอให้ติดหนังสือไว้ที่หัวนอนได้ ให้เลือกหนังสือเล่มโปรดเอาไว้อ่านเวลานอนไม่หลับจริงๆ ครับ
2) การงีบ เข้าปีใหม่แล้วลองฝึกงีบดูก็ได้ครับ จะช่วยให้สมองสดใสรับสิ่งใหม่ๆ ได้ดีรับศักราชใหม่ ที่สำคัญขออย่าไปคิดว่าการงีบเป็นเรื่องขี้เกียจ เพราะแค่ได้หลับตาสนิทปิดสวิทช์สมองสัก 5-10 นาที ถ้าได้หลับดีๆ จะตื่นขึ้นมาสดชื่นมากครับ นี่เป็นเคล็ดลับเลยนะครับ เพราะจากที่ทำงานเป็นพิธีกรรายการมาก็ใช้วิธีนี้ในระหว่างรอถ่ายเทปต่อไป หรือระหว่างเดินทางไปทำงานที่ช่องอื่นต่อเนื่องกันครับ
3) การพักจิต เมื่อได้หลับสนิทแล้ว ได้งีบสร้างความสดชื่นครบแล้ว ที่เหลือก็คือ การพักจิตคือ การฝึกจิตให้สงบพักอย่างเต็มที่จากภายในซึ่งจะเป็นการ “หย่อนใจ” ที่ “ลึก” กว่าการนอนหลับธรรมดา แต่ถ้าทำได้จะเป็นการพักใจที่ได้ประสิทธิภาพดีที่สุด ซึ่งเทคนิคนี้เหมาะกับทุกท่านครับ ไม่จำเป็นต้องเป็นหมอหรือทำรายการโทรทัศน์ก็ใช้การฝึกจิตให้เป็นสมาธินี้เป็นการพักผ่อนได้ เหมาะกับผู้บริหาร, คนทำงานออฟฟิศ, นักเรียน, หรือท่านที่รักสุขภาพอยากพักผ่อนและหย่อนใจอย่างแท้จริงครับ
ออกกำลัง การลุกขึ้นมาขยับร่างกายถือเป็นการให้ความสดชื่นกับตัวเองที่ดี ยกเว้นถ้าใครมีโรคประจำตัวบางโรคก็อาจเหนื่อยหรือเพลียได้แม้อยู่เฉยๆ เช่น โรคหัวใจ, ไทรอยด์เป็นพิษ, โรคไต, โรคตับหรือกำลังมีไข้ไม่สบาย ซึ่งก็ไม่ต้องกังวลไปครับ แค่ไปตรวจก็จะได้ทางแก้ที่ดีแล้ว ส่วนในท่านที่แข็งแรงดียอู่แล้วก็ขอให้ลุกขึ้นมาออกกำลังสลับชนิดกันไปหรือเลือกชนิดการออกกำลังใหม่ๆ รับปีใหม่ก็ได้นะครับ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
1) สลับชนิดกันไป ให้หาการออกกำลังกายที่ชอบอย่างน้อยสัก 2 ชนิดขึ้นไปแล้วจับมารวมกันในการออกกำลังกายแต่ละครั้ง อย่างท่านที่ชอบปั่นจักรยาน ก็อาจพักลงจากอานมาแกว่งแขนเป็นระยะก็ได้ หรือท่านที่ออกกำลังแบบคาร์ดิโอเช่น วิ่งสายพานอยู่เป็นประจำ ก็เปลี่ยนสลับเป็นการซิทอัพบ้างก็ดีครับ แต่สำหรับผู้มีโรคประจำตัวอยู่คงต้องเลือกเป็นชนิดที่ไม่หนักเกินไป และควรปรึกษาผู้รู้ไว้ด้วยครับ
2) ออกแบบสลับช่วง การออกกำลังแบบ “อินเทอร์วัล” หรือสลับช่วงจัดเป็นการออกกำลังที่ดีแห่งอนาคตได้เพราะเป็นการออกแรงที่มีพื้นฐานวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะด้านสรีรวิทยาของปอดและหัวใจรองรับ ซึ่งการออกกำลังแบบสลับช่วง “แรง” และ “เบา” นี้มีส่วนช่วยกระตุ้นให้เส้นเลือดใหม่ๆ ได้สร้างขึ้น และสิ่งดีอีกประการคือ ไม่เสี่ยงต่อการบาดเจ็บที่มากเกินไปด้วย
3) หากลุ่มออกกำลัง การจัดกลุ่มออกกำลังถือเป็นการชวนกันทำในสิ่งที่ดีครับ อย่างแถวบ้านผมในซอยก็มีกลุ่มนักแอโรบิกมาออกกันคึกคัก สำหรับท่านที่ยังรักสันโดษอยู่ก็อาจค่อยๆ เริ่มจากชวนเพื่อนสนิท, คุณพ่อคุณแม่หรือคนในครอบครัวท่านอื่นๆ ก่อนก็ได้ครับ
เพราะการออกกำลังแบบเป็นกลุ่มให้ดีนี้ต้องเป็นกลุ่มที่เราชอบด้วยถึงจะมีอินเน่อร์แรงดีไม่มีตก จะพกเพื่อนพกแฟนหรือน้องนุ่งใดๆ มาก็ได้ ขอให้เป็นคนที่ท่านสบายใจด้วยก็ใช้ได้แล้วครับ
เรื่องกิน, นอน และออกกำลัง ทั้ง 3 ส่วนนี้เป็นองค์ประกอบที่ขาดไม่ได้ของการฮอลิเดย์ได้พักถึงในระดับเซลล์ครับ เพราะความลับก็คือ ธรรมชาติได้ใส่โปรแกรมการซ่อม และสร้างตัวเองอยู่ในตัวเราทุกคนอยู่แล้ว เพียงแค่โปรแกรมนี้จะต้องอาศัยความร่วมมือเล็กๆ น้อยๆ จากการไม่ดื่มหนัก ไม่สูบจัด และพักผ่อนให้เพียงพอ ถึงจะออกมาทำงานได้อย่างไม่สะดุด ซึ่งธรรมชาติได้มอบพลังพิเศษนี้ไว้คู่กับกายมนุษย์เราทุกคนครับ
นับเป็นความอัศจรรย์ที่เราเนรมิตได้เองครับ
มาตามติด Facebook Fanpage และ Instagram
"MGR Online Live" และ "@manager_live" กันได้ที่นี่!!
และสามารถส่งข่าวสารมาได้ที่: manageronlinelive@gmail.com
หรือ Fax 0-2629-4754
