มองชีวิตผ่านเลนส์ “วันชัย ศารทูลทัต”

“เก็บมาแต่ภาพถ่าย เหลือไว้เพียงความทรงจำ”
ประโยคนี้น่าจะเหมาะสมกับชีวิตส่วนตัวของบุคคลคนนี้ “วันชัย ศารทูลทัต” ประธานคณะกรรมการบริหารการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (บอร์ด) และอดีตปลัดกระทรวงคมนาคม ผู้ที่ชื่นชอบการถ่ายภาพมาตั้งแต่เด็กๆ

ด้วยวัยเพียง 10 ขวบ วันชัย ก็เริ่มเก็บเงินซื้อกล้องเป็นของตัวเองครั้งแรกในชีวิต ด้วยราคาตัวละ 99 บาทในสมัยนั้น ผ่านมากว่า 50 ปี ปัจจุบันนี้ มีกล้องสำหรับใช้งานอยู่รวม 7 ตัว

“โดยส่วนตัวผมไม่ใช่คนสะสมกล้อง แต่เป็นคนชอบถ่ายภาพ ซึ่งน่าจะเหมือนกับคนอื่นๆ หลายคน ที่ชอบถ่ายภาพเก็บไว้ เพราะภาพถ่าย ช่วยสะท้อนความทรงจำในมุมมมองต่างๆ กล้องที่มีอยู่ ได้ใช้งานทุกตัว มีทั้งแบบฟิล์ม และ แบบดิจิตอล มองว่าเทคโนโลยีสมัยใหม่ช่วยให้ถ่ายภาพได้ง่ายขึ้น แต่ โดยส่วนตัวชื่นชอบกล้องฟิล์มมากกว่า เพราะมันคลาสสิค”

ทุกครั้งที่ได้มีโอกาสเดินทางไปยังที่ต่างๆ ไม่ว่าจะไปเพื่อภาระกิจการงาน หรือไปกับครอบครัวเป็นการส่วนตัว ประธานฯวันชัย มักจะนำกล้องติดตัวไปตลอดเพื่อเก็บความประทับใจของธรรมชาติ ในแต่ละช่วงเวลา ที่มีความงดงามต่างกัน ไม่ว่าจะเป็น เช้า กลางวัน หรือยามเย็นในเวลาพระอาทิตย์ตกดิน

เมืองไทยวิวสวยธรรมชาติงาม
วันชัย กล่าวอย่างอารมณ์ดีว่า ชอบที่จะถ่ายภาพวิวทิวทัศน์ ดอกไม้ และความสวยงามของธรรมชาติ มากกว่าการถ่ายรูปคน หรือสิ่งมีชีวิต เพราะมองว่าความจริงแล้ว ธรรมชาติเป็นสิ่งที่สวยงามที่สุด โดยไม่ต้องให้มนุษย์มาปรุงแต่ง ในแต่ละมุมมองของนักถ่ายภาพความสวยงามที่ถูกถ่ายทอดออกมาก็จะแตกต่างกันไป ภาพจะสามารถถ่ายทอดความงามที่เกิดขึ้นจากธรรมชาติในบางช่วงเวลาให้เราเก็บไว้ดูได้นานๆ อย่างเช่น ความสวยงามของแสงบนท้องฟ้าในเวลาที่ต่างกัน ลักษณะเมฆที่ต่างกัน

“เมืองไทยสวยงาม วิวก็สวยงาม เวลาพระอาทิตย์ตกก็สวย ต่างสถานที่ความสวยงามก็ต่างกัน ตรงนี้ถ้าเราเห็นแล้วว่าสวยก็หยิบกล้องขึ้นมาถ่ายได้ทันที มีครั้งหนึ่งจำได้ว่าขับรถผ่านเขื่อนลำตะคอง เวลานั้นมองว่า ท้องฟ้าสวยงาม ด้วยแสงและเงา จึงจอดรถลงมาถ่ายรูปเก็บไว้ เพราะความสวยของธรรมชาติ สถานที่นอกจากเก็บไว้ดู ยังได้เรื่องความทรงจำในแต่ละช่วงเวลาที่มีความงามแตกต่างกัน”

แม้จะชื่นชอบการถ่ายรูปมากแค่ไหน แต่วันชัยก็บอกว่า ไม่เคยส่งภาพเข้าประกวดเลย แต่ก็มีหลายภาพ ที่ถูกขอไปตีพิมพ์บ้าง เช่น ภาพพานอรามา ที่ถ่ายจากสะพานวงแหวนอุตสาหกรรมด้านใต้ ถ่ายทอดความงามของแสงสีริมแม่น้ำเจ้าพระยายามราตรี โดยตีพิมพ์ในอนุสาร อสท ฉบับ สิงหาคม 2551 เป็นต้น หรือบางภาพ เช่น รูปดอกบัว ที่ปัจจุบันนี้ ขยายใส่กรอบติดผนังไว้ในอาคาร การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) ส่วนผลงานที่ผ่านๆ มาก็มีใส่กรอบติดไว้ที่ กระทรวงคมนาคม สมัยดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงคมนาคม หรือ ที่กรมเจ้าท่า สมัยดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเจ้าท่า

วันชัย กล่าวอย่างภาคภูมิใจว่า ผลงานการถ่ายรูปของท่าน ไม่ได้ เพียงแค่ติดโชว์ในที่ต่างๆ แต่ยังได้ใช้ภาพที่ถ่ายเก็บไว้ถวายงานแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งถือเป็นความภูมิใจสูงสุดในชีวิตการรับราชการ

“มีอยู่ครั้งหนึ่ง ในตอนนั้น ผมดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเจ้าท่า ได้เกิดเหตุเรือชนกันตรงร่องน้ำท่าเรือแหลมฉบัง จ.ชลบุรี เกิดน้ำมันรั่วลงทะเล ก็ไปตรวจงานแล้วถ่ายภาพเก็บไว้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงห่วงใยต่อเหตุการณ์ในครั้งนั้นว่าจะกระทบต่อสิ่งแวดล้อม จึงได้รับสั่งให้ราชองค์รักษ์ ติดต่อมายังกรมเจ้าท่า ก็ได้รวบรวมภาพที่ถ่ายไว้ นำขึ้นทูลเกล้าฯถวายรายงานแด่พระองค์ท่าน”

วันชัย กล่าวอย่างถ่อมตัวว่า ไม่คิดว่าเป็นความสามารถพิเศษอะไร เพราะเชื่อว่าทุกคนต่างก็ชื่นชอบการถ่ายภาพด้วยกันทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นผู้ถ่าย หรือผู้ถูกถ่าย โดยเฉพาะในแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ จะเห็นผู้คนที่เดินทางไปเที่ยว ต่างก็สะพายกล้องติดตัวไปด้วยเกือบทั้งนั้น และด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ โทรศัพท์มือถือที่เราใช้กันอยู่ปัจจุบัน หลายรุ่นก็มีกล้องถ่ายรูปด้วย เพราะการถ่ายรูป เพื่อเก็บภาพความงาม ความประทับใจ หรือความทรงจำในแต่ละช่วงเวลา ที่เราไม่คาดคิดมีอยู่ตลอดเวลา สำหรับตัวเอง ศึกษาวิธีการถ่ายรูปด้วยตัวเองจากตำรา และประสบการณ์ตรง

ปิ๊งไอเดียจัดประกวดภาพถ่าย
ด้วยมุมมองความคิดส่วนตัวบวกกับประสบการณ์ที่ผ่านมาทำให้ วันชัย เกิดไอเดียขึ้นมา โดยให้ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) ได้จัดให้มีการประกวดภาพถ่าย สำหรับนักถ่ายมือสมัครเล่น ในช่วงฤดูไฮซีซั่นปีนี้ เพื่อกระตุ้นให้การท่องเที่ยวช่วงปลายปีของคนไทย ดูมีสีสันมากขึ้น เชื่อว่างานนี้ ททท.จะได้ภาพถ่ายจากมุมมองต่างๆของนักท่องเที่ยว ที่ต้องการจะถ่ายทอดถึงความสวยงามที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น ทะเล ป่า น้ำตก ภูเขา และอื่นๆ ตามความคิดของนักท่องเที่ยว ซึ่งประโยชน์ที่ ททท.จะได้รับเป็นผลสืบเนื่องอีกอย่างหนึ่งคือ ได้เห็นมุมมองใหม่ ของแหล่งท่องเที่ยวในแต่ละแห่ง ซึ่งอาจจะยังไม่เคยได้นำเสนอ

โดยเฉพาะในงานพืชสวนโลก ที่สวนราชพฤกษ์ จ.เชียงใหม่ ที่ ททท.ได้ร่วมกับ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ฯ จัดขึ้นอีกครั้งในปีนี้ เพื่อเปิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวของประชาชนในช่วงฤดูหนาว ได้มีโอกาสเดินชม พืชไม้ดอก ไม้ใบ ที่สวยงาม สำหรับผู้ที่ชื่นชอบการถ่ายภาพ โดยเฉพาะตัวเอง คงไม่พลาดงานนี้อย่างแน่นอน

ศึกษาต้นกำเนิดคนไทย
อย่างไรก็ตาม นอกจาก การถ่ายภาพแล้ว วันชัย ยังบอกอีกว่า ปัจจุบัน เริ่มหันมาให้ความสำคัญ ศึกษาข้อมูลต้นกำเนิดของคนไทย มาได้ระยะหนึ่งแล้ว พร้อมกับเก็บสะสมหนังสือประวัติศาสตร์ไทย เพราะค่อนข้างเชื่อมั่นว่า คนไทย น่าจะมีถิ่นฐานที่ไกลออกไปจากพื้นที่จีนตอนใต้อย่างแน่นอน โดยศึกษาจากประเพณี วัฒนธรรมและภาษา ซึ่งความรู้ที่ได้สั่งสมมาทั้งหมด สามารถนำมาใช้กับการทำงานได้

ล่าสุดได้ใช้ข้อมูลที่ศึกษา มาจัดแบ่งเขตความรับผิดชอบของ 35 สำนักงาน ททท.ภายในประเทศ โดยใช้หลักแบ่งตาม ประเพณี และวัฒนธรรม ซึ่งจะช่วยให้ เข้าถึงงานด้านการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว และชุมชน ได้มากขึ้น

“ผมอาจจะเป็นคนใหม่สำหรับวงการท่องเที่ยว และ งานที่ผมได้ทำมาตลอดชีวิตการทำงาน และงานอดิเรก ผมเชื่อว่า เกี่ยวข้องกับการพัฒนาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทั้งสิ้น เช่น เมื่อครั้งเป็นอธิบดี กรมเจ้าท่า ผมได้มีการปรับปรุง และ สร้างท่าจอดเรือในหลายๆแห่ง ตรงนี้ก็เท่ากับการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกให้แก่นักท่องเที่ยว ผมเชื่อว่าประสบการณ์ของผม และ ความสนใจของผม นำมาปรับใช้กับการทำงานด้านการท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี” วันชัยกล่าวทิ้งท้าย