เงิน 1 แสนเยนเพื่อบรรเทาผลกระทบจากโควิด-19 ที่รัฐบาลญี่ปุ่นแจกจ่ายให้ประชาชน ทำให้บางครอบครัวมีปัญหา เพราะจ่ายให้กับหัวหน้าครอบครัวเพียงคนเดียว คนที่เผชิญปัญหาความรุนแรงในครอบครัว คนไร้บ้าน ที่ต้องการความช่วยเหลือมากที่สุดกลับไม่ได้รับเงินนี้
เงินเยียวยาที่รัฐบาลญี่ปุ่นจัดสรรให้คนละ 1 แสนเยนสร้างความร้าวฉานให้กับบางครอบครัว เนื่องจากเงินจะจ่ายให้กับผู้ที่มีชื่อในทะเบียนบ้านว่าเป็นหัวหน้าครอบครัว จากนั้นแต่ละครอบครัวก็ไปแจกจ่ายต่อกันเอง เช่น ครอบครัวที่มีพ่อแม่ลูก 3 คน โดยที่พ่อมีชื่อเป็นหัวหน้าครอบครัวก็จะได้รับเงิน 3 แสนเยนเข้าบัญชีของพ่อ
ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อหัวหน้าครอบครัวบางคนเก็บเงินทั้งหมดไว้ใช้เอง ไม่แบ่งให้ลูกเมีย มีข่าวว่าพ่อบางคนได้รับเงินถึง 5 แสนเยน และเก็บไว้เองทั้งหมด
กรณีเช่นนี้กลายเป็นประเด็นถกเถียง ชาวญี่ปุ่นบางคนมองว่า นี่เป็นปัญหาในครอบครัวที่ต้องแก้ไขกันเอง แต่องค์การพิทักษ์สิทธิ์แย้งว่า รัฐบาลควรจะจ่ายเงินให้กับแต่ละคน ไม่ใช่จ่ายให้หัวหน้าครอบครัว เพราะภรรยาหลายคนมีรายได้และต้องพึ่งพาสามีเท่านั้น การริดลอนสิทธิ์ที่จะได้รับเงินเยียวยา ยิ่งทำให้พวกเธอตกอยู่ในความลำบากมากขึ้น
นอกจากนี้ยังรวมถึงผู้หญิงที่เผชิญความรุนแรงในครอบครัวและได้รับความช่วยเหลือตามกฎหมาย แต่ชื่อของเธอก็ยังคงมีอยู่ในทะเบียนบ้านเดิม ทำให้สามีเป็นผู้ได้รับเงินในส่วนของเธอ
พ่อแม่หวังฮุบเงินของลูก ที่อยู่ในสถานคุ้มครอง
สถานคุ้มครองเด็กหลายแห่งต้องคิดมาตรการป้องกัน หลังจากพ่อแม่หลายรายขอรับเงินเยียวยา 1 แสนเยนของลูกเพื่อนำไปใช้เอง ทั้ง ๆ ที่พ่อแม่มีพฤติกรรมใช้ความรุนแรงในครอบครัว จนลูกต้องย้ายมาอยู่ในสถานคุ้มครอง
ตามกฎหมายแล้ว ถึงแม้เด็กจะอยู่ในความดูแลของสถานคุ้มครอง และเงินจะถูกโอนเข้าสู่บัญชีของเด็กโดยตรง แต่พ่อแม่ยังมีสิทธิ์จัดการทรัพย์สินของลูก พ่อแม่หลายรายโทรศัพท์มายังสถานคุ้มครองเพื่อขอรับเงินเยียวยาของลูก แต่เมื่อทางสถานคุ้มครองปฏิเสธ พ่อแม่ก็สั่ง “ห้ามแตะต้องเงินนี้”
เจ้าหน้าที่ยอมรับว่า มีพ่อแม่หลายรายพยายามจะยื่นเรื่องขอนำตัวลูกออกจากสถานคุ้มครอง โดยมีวัตถุประสงค์เพียงแค่เพื่อให้ได้เงิน 1 แสนเยนของลูก
ก่อนหน้านี้ เคยมีกรณีที่เด็กในสถานคุ้มครองไม่สามารถศึกษาต่อได้ เพราะพ่อแม่นำเงินที่เด็กสะสมไว้จากเงินบริจาคและการทำงานพิเศษ ไปใช้ส่วนตัวจนหมดเกลี้ยง
คนเดือดร้อนจริงไม่ได้รับเยียวยา
เงินเยียวยา 1 แสนเยนจ่ายให้ตามชื่อในทะเบียนบ้าน ทำให้บรรดาคนไร้บ้านไม่มีสิทธิ์ที่จะได้รับเงิน ทั้ง ๆ ที่เป็นกลุ่มที่ยากลำบากที่สุด
กลุ่มคนไร้บ้านที่อาศัยตามสวนสาธารณะในกรุงโตเกียว ได้รวมตัวยื่นเรื่องกับทางการ เพื่อให้รับเงินเยียวยา โดยระบุว่าถึงแม้พวกเขาจะไม่มีที่อยู่ตามทะเบียนบ้าน แต่ก็มีแหล่งพักพิงที่แน่นอน
ทางการกรุงโตเกียวได้ช่วยเหลือคนไร้บ้าน โดยจ้างงานทำงานสะอาดสวนสาธารณะและงานอื่น ๆ ต้องระงับไปเพราะโควิดระบาด การแจกจ่ายอาหารและของบริจาคก็แทบไม่มีในช่วงนี้ ทำให้บรรดาคนไร้บ้านยากลำบากมาก
กระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการระบุว่า เมื่อปี 2562 มีคนไร้บ้านทั่วประเทศญี่ปุ่นอย่างน้อย 4,555 คน ซึ่งมีรายได้ไม่พอเลี้ยงชีพน้อยกว่าเดือนละ 38,000 เยน
องค์กรสาธารณกุศลระบุว่า รัฐบาลจ่ายเงินเยียวยาตามทะเบียนบ้านเพื่อป้องกันการทุจริต แต่คนที่มีบ้านก็คือคนที่ดูแลตัวเองได้ในระดับหนึ่ง ส่วนคนที่บ้านแตกสาแหรกขาด คนที่เผชิญความรุนแรงในครอบครัว คนที่พึ่งพาตัวเองทางเศรษฐกิจไม่ได้ คนเหล่านี้เผชิญความยากลำบากจากวิกฤตโควิดมากยิ่งกว่า และเป็นกลุ่มที่ควรได้รับการเยียวยาอย่างยิ่ง แต่ความช่วยเหลือกลับมาไม่ถึงพวกเขา.
