ไวรัสโควิดสะเทือนธุรกิจทั่วโลก ห้างร้านปิดตัว หลายธุรกิจต้องขอความช่วยเหลือจากรัฐ บางกิจการอาจต้องล้มละลาย ผู้คนมากมายตกงาน แต่ในญี่ปุ่นมีธุรกิจบางอย่างที่ได้โอกาสจากวิกฤตครั้งนี้
หลังจากรัฐบาลญี่ปุ่นประกาศภาวะฉุกเฉิน และเรียกร้องให้ผู้คนอยู่บ้านหยุดเชื้อ ร้านค้า ร้านอาหาร ห้างสรรพสินค้าส่วนใหญ่ปิดทำการ ธุรกิจซบเซาอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน แต่ยังมีธุรกิจบางอย่างที่โดดเด่นท่ามกลางวิกฤตโควิด
จักรยาน
ชาวญี่ปุ่นหันมาขี่จักรยานมากขึ้นเพื่อหลีกเลี่ยงการเดินทางโดยรถไฟ ร้านขายจักรยานบอกว่า ลูกค้ามาซื้อและซ่อมจักรยานเพิ่มขึ้นอย่างมาก แม้ในช่วงวันหยุดก็ต้องเปิดร้านให้บริการลูกค้า
ธุรกิจให้ยืมจักรยานก็คึกคักเช่นกัน Docomo Bike Share ซึ่งมีสมาชิกกว่า750,000 คน ระบุว่า ตั้งแต่วันที่ 1-15 เมษายน จำนวนสมาชิกใหม่ต่อวันเพิ่มขึ้น 20% เมื่อเทียบกับเดือนมีนาคม ทางบริษัทระบุว่า ถึงแม้จำนวนสมาชิกรวมจะลดลงเล็กน้อยจากที่ผู้คนส่วนใหญ่อยู่บ้านหยุดเชื้อ แต่มีอัตราการเติบโตของสมาชิกใหม่ ซึ่งมีทั้งคนที่เช่าจักรยานเพื่อใช้ส่งสินค้า และคนที่ขี่จักรยานไปทำงานเพราะทำงานที่บ้านไม่ได้
พนักงานบริษัทคนหนึ่งบอกว่า งานของเขาเกี่ยวข้องกับข้อมูลส่วนบุคคลจึงทำงานที่บ้านไม่ได้ แต่เขาไม่อยากขึ้นรถไฟที่ยังคงมีผู้คนหนาแน่นอยู่ จึงเลือกเช่าจักรยานขี่ไปทำงาน เขาเลือกเช่าจักรยานไฟฟ้าที่ช่วยผ่อนแรงในการขี่ และไม่ต้องห่วงเรื่องการหาที่จอดจักรยาน เขาใช้เวลาขี่จักรยานจากบ้านถึงออฟฟิศเพียง 45 นาที เร็วกว่าที่เคยเดินทางด้วยรถไฟที่ใช้เวลา 50 นาที
บริษัทญี่ปุ่นหลายแห่งที่เคยห้ามพนักงานขี่จักรยานมาทำงาน ด้วยเหตุผลความปลอดภัย ได้เปลี่ยนกฎอนุญาตให้ขี่จักรยานมาทำงานได้ แต่ต้องมีการป้องกันความปลอดภัย เช่น สวมหมวกนิรภัย ทำประกันภัยอุบัติเหตุ รวมทั้ง สวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันไวรัสโคโรนาด้วย
ภาชนะใส่อาหาร
ร้านอาหารในญี่ปุ่นปกติแล้วไม่ให้นำอาหารกลับไปกินที่บ้าน เพราะเหตุผลเรื่องสุขอนามัย ร้านต้องรับผิดชอบหากลูกค้านำอาหารกลับไปกินแล้วท้องเสีย แต่วิกฤตโควิดทำให้ร้านอาหารในญี่ปุ่น ต้องปรับตัวมาขายอาหารแบบ Take out หรือ Delivery
ผลพวงจากเรื่องนี้ ทำให้มีความต้องการภาชนะบรรจุอาหารเพิ่มขึ้นมาก เป็นธุรกิจที่เติบโตสวนกระแสโรคระบาด
ส่งอาหารและสินค้า
เมื่อผู้คนอยู่บ้านหยุดเชื้อ ร้านอาหารและร้านค้าไม่สามารถให้บริการได้เหมือนปกติ การสั่งอาหารและสินค้าทางออนไลน์กลายเป็นช่องทางสำคัญ คนที่ว่างงานหลายคนก็ผันตัวมาขี่จักรยานส่งสินค้า หารายได้ประทังชีวิตในช่วงนี้
ผู้ประกอบการรายใหญ่ในญี่ปุ่น คือ UBER eats ระบุว่า คนส่งสินค้าจะได้ค่าตอบแทนเฉลี่ยราว 500 เยนต่อครั้ง (ราว150 บาท) ซึ่งอาจน้อยกว่าค่าจ้างขั้นต่ำในเมืองใหญ่ที่ 1,000 เยนต่อชั่วโมง แต่ในช่วงวิกฤตเช่นนี้ถือว่าดีกว่าไม่มีงานเลย คนที่ไม่มีจักรยานก็สามารถเช่าจักรยานมาใช้ส่งของ และยังได้ออกกำลังกายด้วย
ท้องถนนในญี่ปุ่นโล่งว่างจากที่ผู้คนลดการออกนอกบ้าน แต่ขวักไขว่ด้วยคนที่ขี่จักรยานส่งอาหาร รวมทั้งรถขนส่งสินค้าของบริษัทต่าง ๆ ที่ได้อานิสงค์จากการสั่งซื้อสินค้าทางออนไลน์ ที่เพิ่มขึ้นอย่างมาก
ซูเปอร์มาเก็ตและอาหาร
ซูเปอร์มาเก็ตมียอดขายเพิ่มขึ้นอย่างมาก ผู้คนที่เคยทานอาหารนอกบ้านต้องหันมาทำอาหารเองที่บ้าน ถึงแม้ในช่วงแรกของการประกาศภาวะฉุกเฉิน ชาวญี่ปุ่นจะแห่ไปซื้อสินค้ากักตุน หลายแห่งเติมสินค้าไม่ทัน แต่ญี่ปุ่นก็ไม่เผชิญกับการขาดแคลนอาหารเลย
ทางการญี่ปุ่นขอให้ซูเปอร์มาเก็ตใช้มาตรการป้องกันการติดเชื้อ เช่น จำกัดจำนวนลูกค้าในช่วงเวลาหนาแน่น ฆ่าเชื้อตะกร้าและรถเข็น เว้นระยะห่างระหว่างลูกค้าที่รอชำระเงิน ติดตั้งแผ่นพลาสติกกั้นระหว่างลูกค้ากับแคชเชียร์ รวมทั้งขอให้แต่ละครอบครัวออกไปซื้อของเพียงคนเดียว และไปซื้อสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง
สินค้าที่ขายดีได้แก่ อาหารสำเร็จรูป อาหารแช่แข็ง ซึ่งสะดวกในการปรุงสำหรับเด็กๆ ที่ต้องอยู่บ้าน นัตโตะและกิมจิที่เชื่อว่ามีจุลินทรย์ที่เพิ่มภูมิต้านทาน รวมทั้งสุรา เพราะญี่ปุ่นไม่มีมาตรการจำกัดการซื้อสุราเหมือนไทย หากแต่ก็มีความกังวลเช่นกันว่า การอยู่บ้านทำให้ปริมาณการบริโภคสุราเพิ่มมากขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพและอาจนำไปสู่ความรุนแรงในครอบครัว
ร้านขายผ้า
การขาดแคลนหน้ากากอนามัยในญี่ปุ่น ทำให้บรรดาแม่บ้านญี่ปุ่นตัดเย็บหน้ากากอนามัยไว้ใช้เอง ส่งผลให้ด้าย ผ้า และอุปกรณ์ตัดเย็บขายดีอย่างมาก ฟูจิกซ์ ผู้จำหน่ายสิ่งทอรายใหญ่ของญี่ปุ่น เปิดเผยว่า มียอดขายเพิ่มขึ้น 4-5 เท่าตัว โดยเฉพาะด้ายและผ้าสีขาวขาดตลาดมานานแล้ว ตัวแทนขายของทางบริษัทระบุว่า ได้ยินมาว่าโรงเรียนและที่ทำงานบางแห่งออกกฎให้ใช้หน้ากากอนามัยสีขาวเท่านั้น ทำให้บรรดาผู้ปกครองต่างบ่นว่า หาซื้อด้ายและผ้าสีขาวไม่ได้
ไวรัสโควิดสร้างวิกฤตรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ แต่วิกฤตนี้ก็เป็นโอกาสให้สังคมอนุรักษ์นิยมอย่าง ญี่ปุ่น ต้องปรับเปลี่ยนเพื่อความอยู่รอด ทั้งรูปแบบการทำงาน และการใช้ชีวิต โปรดติดตามในตอนที่ 2
