เปิดเบื้องหลังแผนนายกฯญี่ปุ่นเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์

นายกฯชินโซ อะเบะ จะเป็นผู้นำญี่ปุ่นคนแรกที่เดินทางเยือนอนุสรณ์สถานเพิร์ล ฮาร์เบอร์พร้อมกับประธานาธิบดีบารัก โอบามา ฝ่ายญี่ปุ่นมุ่งหวังจะส่งสัญญาณไปยังว่าที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ถึงความสำคัญของพันธมิตรระหว่างญี่ปุ่นกับสหรัฐฯ

นายกรัฐมนตรีชินโซ อะเบะ ประกาศว่าเขาจะเดินทางเยือนรัฐฮาวายเป็นเวลา 2 วันตั้งแต่วันที่ 26 ธันวาคม และจะพบหารือกับประธานาธิบดีบารัค โอบามาแห่งสหรัฐฯ ผู้นำทั้ง 2 คนจะไปยังเพิร์ล ฮาร์เบอร์ด้วยกันเพื่อรำลึกถึงบรรดาเหยื่อจากการโจมตีของญี่ปุ่นเมื่อ 75 ปีก่อน ซึ่งทำให้มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตหลายพันคน การโจมตีครั้งนั้นเป็นการเปิดฉากสงครามแปซิฟิก ซึ่งขยายวงเป็นสงครามโลกครั้งที่ 2

นายกรัฐมนตรีอะเบะจะเป็นนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นคนแรกที่เดินทางเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ขณะที่ยังดำรงตำแหน่ง หลังจากที่เมื่อเดือนพฤษภาคมปีนี้ ประธานาธิบดีโอบามาเดินทางเยือนเมืองฮิโรชิมาของญี่ปุ่นที่ถูกทิ้งระเบิดปรมาณูโจมตี ซึ่งเป็นการเยือนครั้งประวัติศาสตร์ในฐานะประธานาธิบดีสหรัฐคนแรกที่เดินทางเยือนฮิโรชิมาขณะที่ยังดำรงตำแหน่ง

สถานีโทรทัศน์ NHK ได้วิเคราะห์แผนเดินทางเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ของนายอะเบะว่า ผู้นำญี่ปุ่นเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ในช่วงเวลาเช่นนี้ แม้ว่าบางส่วนในญี่ปุ่นจะเรียกร้องให้เขาสงวนท่าทีก็ตาม แต่นายอะเบะต้องการส่งสาสน์ไปยังรัฐบาลใหม่ของสหรัฐฯที่นำโดยว่าที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ถึงความสำคัญของการเป็นพันธมิตรระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ เพราะนายทรัมป์เคยกล่าวในช่วงหาเสียงเลือกตั้งว่า ควรมีการทบทวนเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯกับประเทศพันธมิตรทั้งหลาย รวมถึงญี่ปุ่น

หลังจากที่ประธานาธิบดีโอบามาเยือนเมืองฮิโรชิมา นายโดนัลด์ ทรัมป์ ได้ถามผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ทวิตเตอร์ว่า ระหว่างการเยือนญี่ปุ่น ผู้นำสหรัฐฯได้พูดถึงการที่ญี่ปุ่นโจมตีเพิร์ล ฮาร์เบอร์หรือไม่? เพราะในการโจมตีครั้งนั้นมีชาวสหรัฐฯหลายพันคนเสียชีวิต จนจุดกระแสให้ผู้คนบางส่วนในสหรัฐฯเรียกร้องให้ผู้นำญี่ปุ่นเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์

หนังสือพิมพ์วอชิงตัน โพสต์ได้รายงานแผนของผู้นำญี่ปุ่นที่จะเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ ชี้ว่าถึงแม้ผู้นำญี่ปุ่นมีแนวคิดอนุรักษ์ในหลายเรื่อง แต่เมื่อถึงคราวที่ต้องตัดสินใจทางยุทธศาสตร์ นายอะเบะก็สามารถพลิกแพลงได้อย่างรวดเร็ว

ผู้นำญี่ปุ่นมุ่งหวังจะให้สหรัฐฯคงบทบาทในภูมิภาคเอเซียแปซิฟิกต่อไป เพื่อรับมือจากการคุกคามของจีนและเกาหลีเหนือ ถึงแม้ว่านายโดนัลด์ ทรัมป์จะประกาศว่าจะเลิกแทรกแซงกิจการภายนอกประเทศ และมุ่งฟื้นฟูความแข็งแกร่งของอเมริกาจากภายในประเทศก็ตาม

อย่างไรก็ตาม ผู้นำญี่ปุ่นย้ำว่าการเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในสงคราม ไม่ใช่เพื่อขออภัยต่อการที่ญี่ปุ่นโจมตีเพิร์ล ฮาร์เบอร์ เนื่องจากผู้นำญี่ปุ่นจำเป็นต้องคำนึงถึงปฏิกิริยาจากฝ่ายอนุรักษ์ในญี่ปุ่นที่จะวิพากษ์วิจารณ์ได้

ทั้งนี้ในการเยือนฮิโรชิมาของประธานาธิบดีโอบามา ผู้นำสหรัฐฯก็ไม่ได้ขออภัยต่อการที่สหรัฐฯโจมตีเมืองฮิโรชิมาด้วยระเบิดปรมาณู เพราะว่าโอบามาก็ต้องคำนึงถึงเหตุผลเดียวกันนี้ด้วยเช่นกัน

มีความเห็นบางส่วนในรัฐบาลสหรัฐฯว่า ควรเชิญนายกฯอะเบะร่วมพิธีรำลึกครบรอบ 75 ปีของการโจมตีเพิร์ล ฮาร์เบอร์ ซึ่งจะมีขึ้นในวันพุธที่ 7 ธันวาคมนี้ ทว่าเจ้าหน้าที่บางส่วนในรัฐบาลของประธานาธิบดีโอบามาเกรงว่าคำเชิญดังกล่าวอาจทำให้สหรัฐฯถูกมองว่ากำลังเรียกร้องให้ผู้นำญี่ปุ่นขออภัย ดังนั้นทั้งสองชาติจึงตกลงกันในท้ายสุดว่าจะให้นายกรัฐมนตรีอะเบะเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ ในปลายเดือนธันวาคมแทน ซึ่งในเวลานั้นประธานาธิบดีโอบามาจะเดินทางยังฮาวายเพื่อพักผ่อนในช่วงสิ้นปี.