พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการสานสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทย กับ ญี่ปุ่น ทำให้ราชวงศ์ของ 2ประเทศ ไปมาหาสู่กันอย่างสม่ำเสมอ และส่งผลถึงประชาชนไทยที่รู้สึกใกล้ชิดกับประเทศญี่ปุ่นมาก
ญี่ปุ่นและไทยธำรงสัมพันธภาพอันอบอุ่นมานานยาวกว่า 600 ปี ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา จะมี “จุดสะดุด” อยู่เพียงก็แค่ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งกองทัพญี่ปุ่นยึดครองประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชีย แต่ประเทศไทยก็ถือว่าได้รับผลกระทบค่อนข้างจำกัด เมื่อเทียบกับจีนและเกาหลี ซึ่งถูกญี่ปุ่นรุกรานและยึดครองอย่างเกือบจะเบ็ดเสร็จ
หลังจากการแก้ไขปัญหาเงินกู้ยืมในสมัยสงครามได้สำเร็จลุล่วง ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2506 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศญี่ปุ่นอย่างเป็นทางการ โดยพระราชวงศ์ของญี่ปุ่นและประชาชนชาวญี่ปุ่นได้ถวายการรับเสด็จอย่างอบอุ่น
ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2507 เจ้าชายอากิฮิโต มกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย เจ้าหญิงมิชิโกะ พระชายา ได้เสด็จเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ เป็นการตอบแทน
พระเจ้าอยู่หัวจึงทรงมีความผูกพัน กับสมเด็จพระจักรพรรดิของญี่ปุ่น ตั้งแต่ยังเป็นมกุฎราชกุมาร หลังจากนั้น พระราชวงศ์ของประเทศทั้งสองได้แลกเปลี่ยนการเยี่ยมเยือนระหว่างกันอย่างสม่ำเสมอ ทั้งในระดับการเยือนอย่างเป็นทางการ และในฐานะพระราชอาคันตุกะส่วนพระองค์
การเดินทางเยือนครั้งสำคัญของราชวงศ์ไทยและญี่ปุ่น หลังจาก “ในหลวงรัชกาลที่ ๙” ได้ทรงริเริ่มปูทางความสัมพันธ์ เป็นต้นว่า
พ.ศ. 2532 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯพร้อม พล อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ นายกรัฐมนตรี เพื่อทรงร่วมพระราชพิธีพระบรมศพของสมเด็จจักรพรรดิ ฮิโรฮิโต
พ.ศ. 2533 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯพร้อม พล อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ นายกรัฐมนตรี เพื่อทรงร่วมพระราชพิธีราชาภิเษกของสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโต
พ.ศ. 2534 สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโต และ สมเด็จพระจักรพรรดินีมิชิโกะ เสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ โดยเป็นประเทศแรกที่ทรงเสด็จฯเยือนหลังขึ้นครองราชย์
พ.ศ. 2539 เจ้าชายอากิชิโน และพระชายา เสด็จเยือนประเทศไทย เพื่อทรงร่วมพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี
พ.ศ. 2541 เจ้าชายโทโมฮิโต เสด็จเยือนประเทศไทยเพื่อทอดพระเนตรเอเชี่ยนเกมส์
พ.ศ. 2542 เจ้าชายอากิชิโน และเจ้าหญิงคิโกะ พระชายา เสด็จเยือนประเทศไทยเพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ
พ.ศ.2543 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ไปร่วมงานพระราชพิธีฝังพระศพสมเด็จพระจักรพรรดิ นีโคจุน พระราชชนนีในสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโต
พ.ศ. 2549 สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโต และสมเด็จพระจักรพรรดินีมิชิโกะ เสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศไทยเพื่อทรงร่วมพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ข้อมูลของสถานเอกอัครราชทูตประจำญี่ปุ่นประเทศไทย พบว่า ทุก ๆ 1 - 2 ปี สมาชิกราชวงศ์ของไทยและญี่ปุ่น จะเดินทางเยือนซึ่งกันและกันมิได้ขาดสาย มิต้องพูดถึงการเดินทางเยือนของผู้นำประเทศและการท่องเที่ยวของประชาชน ซึ่งสะท้อนผ่านผลการสำรวจพบว่า ประชาชนคนไทยมีทัศนคติ “ชื่นชอบ” ประเทศญี่ปุ่น มากที่สุดในโลก ซึ่งเป็นผลมากความใกล้ชิดที่ “ในหลวง” ซึ่งริเริ่มขึ้น.
