ปี 2016 ญี่ปุ่นยังเผชิญความท้าทายหลายเรื่อง โดยเฉพาะการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำของโลก หรือ G-7 ขณะที่รัฐบาลยังคงต้องมุ่งแก้ปัญหาเศรษฐกิจที่ซบเซา และเตรียมพร้อมสำหรับการขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม ทั้งหมดนี้จะส่งผลต่อคะแนนนิยมในการเลือกตั้งวุฒิสภาในช่วงกลางปีนี้
เจ้าภาพประชุมG-7 งานช้างแห่งปี
งานใหญ่ที่สุดในปี 2016 สำหรับญี่ปุ่น คือ การเป็นเจ้าภาพการประชุมผู้นำชาติสมาชิกกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำของโลก หรือ G-7 ซึ่งจะมีขึ้นในวันที่ 26 และ 27 พฤษภาคม ในพื้นที่อิเซะ-ชิมะ ในจังหวัดมิเอะ ทางตะวันตกของญี่ปุ่น นี่จะเป็นครั้งแรกในรอบ 8 ปีที่การประชุมสุดยอด G-7จัดขึ้นในญี่ปุ่น
รัฐบาลญี่ปุ่นตั้งใจเลือกพื้นที่เกาะที่ค่อนข้างห่างไกลเป็นสถานที่จัดการประชุม เพื่อหวังกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่นและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวใหม่ ซึ่งจะทำให้พื้นที่ที่เงียบเหงาของญี่ปุ่นคึกคักขึ้นอย่างแน่นอน
การก่อการร้ายระหว่างประเทศจะเป็นประเด็นหลักของการประชุมสุดยอดครั้งนี้ บรรดาผู้นำกลุ่ม G-7 จะพยายามเพื่อให้ได้รับความร่วมมือจากประชาคมนานาชาติเพื่อสร้างเสถียรภาพในซีเรียและอิรักซึ่งดินแดนทั้งสองคือที่มั่นของกลุ่มติดอาวุธหัวรุนแรงรัฐอิสลาม
ทางการญี่ปุ่นยังต้องเตรียมพร้อมด้านข่าวกรองและการป้องกันการก่อการร้าย หลังจากเกิดเหตุโจมตีที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ทำให้การประชุมที่มีผู้นำชาติมหาอำนาจมารวมตัวที่ญี่ปุ่นครั้งนี้จะต้องใช้มาตรการรักษาความปลอดภัยที่เข้มงวดที่สุด
ชี้ชะตา “อาเบะโนมิกส์” ฟื้นเศรษฐกิจแดนอาทิตย์อุทัย?
ถึงแม้นโยบายเศรษฐกิจของนายกฯชินโซ อะเบะ จะสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวมายังญี่ปุ่นได้ท่วมท้น, บริษัทญี่ปุ่นกำไรถ้วนหน้าจากค่าเงินเยนที่อ่อนค่า และตลาดหุ้นญี่ปุ่นปรับตัวสูงเป็นประวัตการณ์ หากแต่เศรษฐกิจญี่ปุ่นยังมีความไม่แน่นอนอยู่มาก พิสูจน์ได้จากผลกระทบจากตลาดหุ้นจีนเมื่อปีที่แล้ว ส่งผลให้ตลาดหุ้นญี่ปุ่นดิ่งลงนานนับสัปดาห์
“อาเบะโนมิกส์” ทำให้เศรษฐกิจญี่ปุ่น “ดูเหมือน” จะแจ่มใสขึ้น แต่อัตราการฟื้นตัวกลับเชื่องช้าอย่างมาก ซ้ำพอมีสถานการณ์กระทบ เศรษฐกิจแดนอาทิตย์อุทัยก็ได้รับผลอย่างมาก ทำให้ประชาชนชาวญี่ปุ่นเริ่มสงสัยว่า “อาเบะโนมิกส์” เป็นของจริงหรือภาพลวงตากันแน่?
ปัญหาใหญ่ของญี่ปุ่น คือ ขาดแคลนแรงงาน ซึ่งความจริงแล้วคือ ผู้คนไม่อยากจะทำงาน เพราะบรรดาบริษัทต่างๆไม่ยอมขึ้นค่าจ้าง
ผลการสำรวจความมั่นใจของธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่นพบว่า บริษัทต่างๆที่รู้สึกว่ากิจการของตนเองมีจำนวนพนักงานไม่เพียงพอ โดยเฉพาะบริษัทขนาดเล็กระบุว่าขาดแคลนคนทำงานขั้นเลวร้ายที่สุดในรอบกว่า 10 ปี หากแต่เป็นเรื่องแปลกที่บริษัทต่างๆกลับไม่ยอมขึ้นค่าจ้างเพื่อจูงใจให้ผู้คนอยากทำงานมากขึ้น
ขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม ชี้ชะตารัฐบาล
ภารกิจที่สำคัญที่สุดของรัฐบาลนายกฯชินโซ อะเบะ ในปีนี้คือ การวางแผนขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่มเป็น 10% ตามกำหนดการในเดือนเมษายน ปี 2017 หลังจากเลื่อนมาแล้วครั้งหนึ่ง เบื้องต้นรัฐบาลได้ตกลงว่าจะยกเว้นการขึ้นภาษีสำหรับอาหารสด แต่ชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่ก็ยังกังวลถึงผลกระทบของการขึ้นภาษีอย่างมาก
รัฐบาลญี่ปุ่นยังได้นำระบบเลขประจำตัวประชาชน ที่เรียกว่า “มายนัมเบอร์” มาใช้อย่างเต็มตัวตั้งแต่เดือนมกราคม เพื่อเก็บข้อมูลรายได้และการเสียภาษีของประชาชน ท่ามกลางเสียงวิจารณ์เรื่องละเมิดสิทธิ์ส่วนบุคคล
รัฐบาลญี่ปุ่นยังต้องขอความเห็นชอบจากรัฐสภาโดยเร็ว เรื่องข้อตกลงว่าการค้าเสรีความเป็นหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก หรือ TPP ซึ่งญี่ปุ่น สหรัฐ และอีก 10 ประเทศได้บรรลุข้อตกลง TPP ในกรอบกว้างๆ เมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว และกำลังจัดเตรียมการให้รัฐมนตรีที่รับผิดชอบเรื่องข้อตกลง TPP ลงนามในข้อตกลงในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ปีนี้
รัฐบาลญี่ปุ่นอ้างว่าข้อตกลง TPP จะเพิ่มตัวเลขผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ หรือ GDP ของญี่ปุ่นขึ้นราว 14 ล้านล้านเยน หรือกว่าราว 4 ล้านล้านบาท
หากแต่ขณะเดียวกันข้อตกลง TPP ก็ถูกคัดค้านอย่างหนักจากเกษตรกร ซึ่งจะต้องเผชิญกับสินค้านำเข้าราคาถูกจากต่างประเทศ และหากรัฐบาลไม่เตรียมมาตรการช่วยเหลือที่เหมาะสม ไม่เพียงแต่จะสูญเสียคะแนนนิยมอย่างมาก แต่จะทำให้ภาคการเกษตรของญี่ปุ่นอาจต้องล่มสลายลง
เลือกตั้งวุฒิสมาชิก วัดคะแนนนิยม “อะเบะ”
ญี่ปุ่นจะจัดการเลือกตั้งวุฒิสมาชิกในช่วงกลางปีนี้ ซึ่งจะเป็นการเลือกตั้งระดับชาติครั้งแรกหลังจากที่มีการแก้กฎหมายการเลือกตั้ง โดยลดอายุของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งจาก 20 ปีเหลือ 18 ปี
การลดอายุของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งทำให้เยาวชน 2ล้าน 4 แสนคนจะได้เป็นผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งในการเลือกตั้งวุฒิสมาชิก นี่เป็นครั้งแรกใน 70 ปีในญี่ปุ่นที่มีการลดอายุของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง
นอกจากนี้จะมีการเลือกตั้งผู้ว่าการจังหวัด 6 จังหวัดในช่วงนั้นด้วย ขณะที่โอกินาวาจะจัดการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัดและการเลือกนายกเทศมนตรีเมืองกิโนะวัง ซึ่งเป็นที่ตั้งของฐานทัพอากาศฟุเต็มมะของนาวิกโยธินสหรัฐ
การเลือกตั้งในปีนี้ถือเป็นศึกวัดคะแนนนิยมของรัฐบาลนายอะเบะ หลังเผชิญประเด็นขัดแย้งมากมาย ทั้งการผลักดันชุดกฎหมายความมั่นคง, การขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม จนถึงความเชื่อมั่นในการฟื้นฟูเศรษฐกิจแดนอาทิตย์อุทัย.
