มวยไทย ธงปลาคาร์ฟ และวันเด็กชายญี่ปุ่น

♪やねよりた〜か〜い　 こいのぼり～♪ สูงสุดโบกพลิ้วเหนือหลังคา โคอิ โนโบริ ♪

สวัสดีครับผม Mr.Leon มาแล้ว ตอนที่ผมเป็นเด็กผมยังไม่รู้จักโลกกว้างมากนัก ไม่รู้จักประเทศไทย แต่มีสิ่งที่ทำให้ผมสังเกตเรื่องราวเกี่ยวกับประเทศไทยคือ ข้าวปั้นที่วางขายในร้านสะดวกซื้อแถวบ้านผมเขียนว่าข้าวที่นำมาทำข้าวปั้นเป็นข้าวที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่น 80% ผสมกับข้าวที่ผลิตจากประเทศไทย 20% แล้วมีเกมส์ต่อสู้สตรีทไฟท์เตอร์ (ญี่ปุ่น: ストリートファイター; อังกฤษ: Street Fighter) ที่มีตัวละครชาวไทยอยู่ในเกมส์ด้วย ทำให้ผมรู้จักคนไทย (ในเกมส์) ครั้งแรก ครับ นักมวยไทยชื่อสกัด แม้จะเป็นตัวร้ายแต่ต่อมาสกัดก็กลับใจเป็นคนดีได้ ถ้าเพื่อนๆ รุ่น 30-40 ปี น่าจะรู้จักเกมส์นี้นะครับ แหมพูดไปรู้อายุหมดเลยนะครับ นักมวยสกัดมีท่าไม้ตายคือ ไทเกอร์อัปเปอร์คัท ที่สวยงามมากและนั่นคือจุดเริ่มต้นที่ทำให้ผมรู้จักและสนใจเมืองไทย และชื่นชมวัฒนธรรมไทย ท่าชกมวยของสกัดในเกมส์ และคู่ต่อสู้อย่างริว คือท่วงท่าที่ถอดแบบมาจากมังกรกระโดด เป็นท่าเดียวกับปลาคาร์ฟกระโดดพุ่งตัวเพื่อเป็นมังกร จากตำนานเรื่องการขึ้นสู่ประตูมังกร (登竜門 : Touryuumon)

การขึ้นสู่ประตูมังกร หรือ การว่ายทวนน้ำตกของปลาคาร์ฟ (鯉の滝登り : koi no taki nobori) มีตำนานอ้างอิงมาจากสำนวนในประเทศจีน ที่มีความเชื่อสืบทอดมาแต่โบราณว่า ที่ต้นน้ำของแม่น้ำฮวงโห ช่วงที่กระแสน้ำมีความเชี่ยวกรากเป็นอย่างยิ่ง ปลาที่ว่ายทวนน้ำขึ้นไป จะถูกกระแสน้ำพัดตกลงมาตายหมดทุกตัว จะมีก็แต่เพียงปลาคาร์ฟเท่านั้น ที่สามารถว่ายทวนน้ำตกขึ้นไปได้ ปลาคาร์ฟที่ว่ายทวนขึ้นกระแสน้ำขึ้นไปถึงประตูมังกร (龍門 : ryuumon) จะกลายร่างเป็นมังกร และบินไปสู่สรวงสวรรค์ จึงเป็นตำนานความเชื่อที่ว่าปลาคาร์ฟเป็นปลาที่มีความทรหดอดทน เป็นสัญลักษณ์แห่งความสำเร็จในชีวิต ควรค่าแก่การเคารพยกย่อง ซึ่งเรื่องนี้คนญี่ปุ่นชอบและถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความโชคดีเท่าๆ ภาพภูเขาไฟฟูจิครับ จะสังเกตได้ว่าร้านอาบน้ำสาธารณะ น้ำพุร้อนหลายแห่งมักจะมีภาพเขียนปลาคาร์ฟว่ายทวนกระแสน้ำตกไว้ประดับตกแต่งด้วย

เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับธงปลาคาร์ฟและวันเด็กชายญี่ปุ่นด้วยครับ " โคอิ โนโบริ " ในภาษาญี่ปุ่น คำว่า โคอิ นั้นหมายถึงปลาคาร์ฟ ส่วนคำว่า โนโบริ หมายถึง ธง วันที่ 5/5 หรือ 5 พฤษภาคม เรียกว่า วัน tango (端午) หรือ วันเด็กผู้ชาย (Tango no sekku) เป็นวันที่แต่ละบ้านที่มีลูกชายจะประดับตุ๊กตานักรบซามูไร และธงปลาคาร์ฟให้กับบุตรชาย ชาวญี่ปุ่นมีการประดับธงปลาคาร์ฟ เพื่อแจ้งต่อเทพเจ้าบนสรวงสวรรค์ว่า มีบุตรชายถือกำเนิดในบ้านของตนแล้ว ขอให้เทพเจ้าปกป้องคุ้มครอง พร้อมกับเป็นการอธิษฐานให้บุตรชายของตน เติบโตขึ้นอย่างแข็งแรง และประสบความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ในอนาคต เช่นเดียวกับปลาคาร์ฟที่ว่ายทวนน้ำตกได้สำเร็จ

ธงปลาคาร์ฟในสมัยเอโดะ ทำจากกระดาษญี่ปุ่น วาดและใส่สีสันเป็นรูปปลาคาร์ฟ ต่อมาในสมัยราชวงศ์ไทโช (คศ.1912-1926) ได้ริเริ่มเปลี่ยนจากกระดาษมาเป็นผ้าฝ้าย เพื่อให้แข็งแรงทนทานขึ้น และประมาณกลางราชวงศ์โชวะ (ประมาณต้นทศวรรษ 1960 เป็นต้นมา ) ธงปลาคาร์ฟก็ถูกพัฒนามาใช้เส้นไยสังเคราะห์ถักทอ เพื่อให้มีสีสันสวยงามและคงทนยิ่งขึ้น ธงปลาคาร์ฟดั้งเดิม จะประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนที่อยู่บนสุด จะเป็นธงพู่ปลิว มี 5 สี ซึ่งแสดงถึงธาตุทั้ง 5 ชนิดรวมถึงวงล้อลูกธนู และถัดจากนั้นจะเป็นธงปลาคาร์ฟสีต่างๆ ตั้งแต่ 3 ตัวขึ้น และนำไปติดตั้งไว้เหนือหลังคาบ้านให้โบกพลิ้วปลิวไสวสวยงามมากครับ

♪やねよりた〜か〜い　 こいのぼり～♪ สูงสุดโบกพลิ้วเหนือหลังคา โคอิ โนโบริ ♪♪

เริ่มเข้าเดือนห้าแล้วต้นข้าวในทุ่งนาเริ่มออกรวงสีทอง อากาศดีไม่ร้อนมากนัก แสงแดดส่องกระทบรวงข้าว เราจะเห็นธงปลาคาร์ฟประดับประดาท่ามกลางธรรมชาติที่สวยงาม เป็นภาพที่น่าประทับใจมากๆ ครับ ส่วนบ้านหรืออพาร์ทเมนท์ในเมืองก็ประดับธงปลาคาร์ฟเล็กๆ ตามพื้นที่ที่อำนวยก็ดูน่ารักไปอีกแบบ ใครไปเที่ยวญี่ปุ่นช่วงนี้ลองสังเกตดูนะครับ ส่วนสถานที่ที่จัดงานธงปลาคาร์ฟอย่างยิ่งใหญ่และมีการประดับธงปลาคาร์ฟมากที่สุดของญี่ปุ่นอยู่ที่ จ. กุมมะครับ ใครสนใจวางแผนเดินทางได้เลยครับ

**********

สวัสดีครับ ผม Mr.Leon หนุ่มญี่ปุ่นหน้าอ่อนหัวใจหลั่นล้าร่ำเรียนด้านรัฐศาสตร์จาก ม.วาเซดะ แต่หลงเสน่ห์วัดวาชอบภูผาชอบทะเลไทย อยากชวนเพื่อนๆ มาร่วมวงเฮฮาแอบดูญี่ปุ่น รู้จักญี่ปุ่นหลากหลายมุมมองกับคอลัมน์ใหม่ Marunouchi cafe(ชื่อสถานที่ อยู่ในย่านธุรกิจแถวสถานีโตเกียว ให้อารมณ์ทำนองจิบกาแฟพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดกันนะครับ) และ บางสัปดาห์ก็จะมี คุณ Gekko ภรรยาสาวไทยของผม ที่มีโอกาสไปใช้ชีวิตเป็นแม่บ้านต่างแดนอยู่หลายปี มาร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ด้วย ใครอยากรู้อะไรก็ถามไถ่กันมาได้นะครับ แล้วพบกันทุกวันเสาร์ครับ!