MGR Online - ประชาคมชาวไทใหญ่ทั้งในและนอกรัฐชานประกาศงดงานรื่นเริงในเทศกาลต้อนรับปีใหม่ไต 13 ธันวาคมนี้ เหตุชาวบ้านในภาคเหนือกำลังเดือดร้อนหนักจากสงคราม "พม่า-3 กลุ่มติดอาวุธ" ทำคนนับแสนต้องไร้บ้าน ตายเจ็บอีกหลายร้อย
วันพุธที่ 13 ธันวาคม 2566 ที่จะถึงนี้ ซึ่งตรงกับวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 1 เป็นวันขึ้นปีใหม่ไต ศักราช 2118 ของชาวไทใหญ่ ซึ่งตามปกติแล้วชาวไทใหญ่และกลุ่มชาติพันธุ์ไตที่อยู่ตามที่ต่างๆ ทั้งในและนอกรัฐชาน มักจัดงานรื่นเริงเป็นการส่งท้ายปีเก่าและต้อนรับปีใหม่กันเป็นประจำทุกปี
แต่เนื่องจากปีนี้เป็นปีที่เกิดความตึงเครียดหนักในหลายจังหวัด ในภาคเหนือของรัฐชาน จากสงครามระหว่างกองทัพพม่ากับกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ 3 กลุ่ม ที่รวมตัวกันในนามพันธมิตรภาคเหนือ ทำให้ประชาคมชาวไทใหญ่ในทุกพื้นที่ต่างออกมาประกาศงดงานรื่นเริงและสันทนาการทุกชนิด ในเทศกาลปีใหม่ที่กำลังจะมาถึง
ตั้งแต่ปลายเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา คณะสงฆ์และคณะทำงานด้านภาษาและวัฒนธรรมไตของหลายเมือง หลายจังหวัดในรัฐชาน ไม่เฉพาะในภาคเหนือ มีจดหมายแจ้งข่าวถึงประชาชนทุกคนในพื้นที่ ระบุว่า เนื่องจากชาวบ้านในรัฐชานภาคเหนือต่างกำลังได้รับความเดือดร้อนหนักจากภาวะสงครามเกิดขึ้นต่อเนื่องมานานเกือบ 2 เดือนเต็ม ดังนั้นในเทศกาลปีใหม่ไตที่กำลังจะมาถึงในวันที่ 12-13 ธันวาคมที่จะถึงนี้ จะไม่มีงานรื่นเริง กิจกรรมสันทนาการ แต่ยังคงพิธีกรรมทางศาสนา ได้แก่ การทำบุญ เลี้ยงพระ ตลอดจนกิจกรรมทางวัฒนธรรมเอาไว้ เพื่อเป็นการสืบทอดประเพณีต่อไปให้รุ่นลูก รุ่นหลาน
เมืองที่มีการประกาศอย่างเป็นทางการออกมาแล้ว ได้แก่ เมืองหมอกไหม่ เมืองนาย เมืองเกงตอง ในจังหวัดลางเคอ เมืองเกซี เมืองกุ๋นเหง เมืองกึ๋ง เมืองลายค่า เมืองปางโหลง ในจังหวัดดอยแหลม อีกหลายเมืองในจังหวัดตองจี ภาคใต้ รวมถึงเมืองเชียงตุงในภาคตะวันออก
นอกจากในรัฐชานแล้ว เมื่อวันที่ 4 ธันวาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการวัฒนธรรมไตแดง ในอินดอจี จังหวัดโมญิน รัฐคะฉิ่น และคณะนักเรียนไทใหญ่ในจังหวัดเชียงราย ประเทศไทย ได้มีแถลงการณ์ออกมาเช่นกันว่า เทศกาลปีใหม่ไตที่จะจัดขึ้นในวันที่ 12-13 ธันวาคมที่จะถึงนี้ จะลดขนาดการจัดลงเหลือเพียงพิธีสงฆ์เท่านั้นโดยไม่มีการจัดกิจกรรมบันเทิง หรือสันทนาการใดๆ
ที่สหรัฐอเมริกา Shan American Community ได้เตรียมจัดเทศกาลส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ไตในวันที่ 16 ธันวาคม ในรัฐนิวเจอร์ซีย์ โดยจะมีการเลี้ยงอาหารกลางวันและขอรับเงินบริจาคเพื่อส่งมาช่วยเหลือชาวไทใหญ่ในภาคเหนือของรัฐชาน ที่กำลังได้รับความเดือดร้อนจากสถานการณ์สู้รบในพื้นที่
ส่วนที่ประเทศญี่ปุ่น Shan Community in Japan จะจัดเทศกาลส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ไตในวันอาทิตย์ที่ 10 ธันวาคม ที่ Ochiai Daiichi Chiiki Center กรุงโตเกียว โดยเชิญชวนชาวไทใหญ่ที่อาศัยอยู่ในประเทศญี่ปุ่น มาร่วมสวดมนต์ส่งแรงใจให้ชาวไทใหญ่ที่กำลังได้รับความเดือดร้อน และขอพรให้สถานการณ์สู้รบในภาคเหนือของรัฐชาน กลับคืนสู่ความสงบสูขโดยเร็ว
ตั้งแต่วันที่ 27 ตุลาคม 2566 จนถึงขณะนี้ กองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ 3 กลุ่ม ได้แก่ กองทัพโกก้าง (MNDAA) กองทัพตะอั้ง (TNLA) และกองทัพอาระกัน (AA) ได้เปิดปฏิบัติการ 1027 โจมตีและยึดฐานที่มั่นทหารพม่าในหลายพื้นที่ในภาคเหนือของรัฐชานภาคเหนือ ตั้งแต่เมืองหนองเขียว จังหวัดจ๊อกแม ขึ้นไปถึงเมืองหมู่เจ้ ชายแดนรัฐชาน-จีน และในเขตปกครองตนเองชนชาติโกก้าง ทำให้เกิดสงครามต่อเนื่องไปยังอีกหลายพื้นที่
ตลอดเวลาเกือบ 2 เดือนของการสู้รบในรัฐชาน ระหว่างกองทัพพม่ากับพันธมิตรภาคเหนือ ซึ่งไม่ใช่กองกำลังของชาติพันธุ์ไทใหญ่ ทำให้ชาวบ้านในพื้นที่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนไทใหญ่ได้รับความเดือดร้อน มีทั้งผู้เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บเป็นจำนวนมาก มีการประเมินตัวเลขเบื้องต้นว่านับแต่ปฏิบัติการ 1027 เริ่มขึ้น ชาวบ้านในภาคเหนือของรัฐชานเสียชิวิตไปแล้วมากกว่า 120 คน และได้รับบาดเจ็บอีกมากกว่า 130 คน บ้านเรือนประชาชนได้รับความเสียหายจากอาวุธหนักที่ทั้ง 2 ฝ่าย ยิงเข้าใส่กันอีกมากกว่า 210 หลัง
ชาวบ้านนับแสนคนต้องกลายเป็นผู้ไร้ที่อยู่อาศัย เพราะต้องทิ้งบ้านเรือน ไร่นา หนีไปหลบภัยจากสงครามในต่างบ้านต่างเมือง ทั้งในพื้นที่รัฐฉานภาคใต้และภาคตะวันออก รวมถึงข้ามไปลี้ภัยอยู่ในเขตมณฑลยูนนาน ของจีน.
