จู่ๆ เพจ “ว้า” โชว์แสนยานุภาพ UWSA เมื่อครั้งสวนสนาม 2 ปีก่อนโดยไม่ให้เหตุผล

เพจชาติพันธุ์ว้านำภาพการสวนสนามของกองทัพ UWSA เมื่อเกือบ 2 ปีก่อนขึ้นมาโชว์อีกครั้งโดยไม่บอกเหตุผล พร้อมเขียนบรรยายชื่นชมกองทัพว่าไม่ยุ่งเกี่ยวกับการเมือง

ราว 9 โมงเช้าวันนี้ (17 พ.ย.) หรือ 09.30 น. ตามเวลาประเทศไทย เพจ Wa Nation society lifestyle ได้โพสต์ภาพชุดจำนวน 12 ภาพ เป็นภาพการสวนสนามของทหารกองทัพสหรัฐว้า (United Wa State Army : UWSA) เมื่อวันที่ 15 เมษายนปีที่แล้ว

ในเพจไม่ได้ให้เหตุผลถึงการนำภาพเหล่านี้มาโพสต์อีกครั้ง เพียงแต่เขียนคำบรรยาย ชื่นชมกองทัพว้าว่า มีหน้าที่ป้องกัน “ประเทศ” พัฒนาเศรษฐกิจ และหลีกไกลจากการเมือง


ภาพสวนสนามของกองทัพว้าในครั้งนั้นได้ถูกนำไปเผยแพร่ต่ออย่างกว้างขวาง จนกองทัพพม่าต้องออกมาปรามว่า สิ่งที่กองทัพว้าทำเปรียบเสมือนการท้าทายกองทัพพม่า แต่กองทัพว้าได้ปฏิเสธในภายหลังว่าไม่ใช่

เพจ Wa Nation society lifestyle แม้ไม่ใช่เพจใหญ่ โดยมีผู้ติดตามราว 4,500 คน แต่เป็นพื้นที่เผยแพร่เรื่องราว วัฒนธรรม และกิจกรรมต่างๆ ของกลุ่มชาติพันธุ์ว้า และเขตปกครองตนเองของว้า ที่ได้ถูกนำไปใช้อ้างอิงถึงอย่างต่อเนื่อง

“ว้า”หรือที่คนไทยรู้จักกันในนาม “ลัวะ” หรือ “ละว้า” เป็นกลุ่มชนชาติพันธุ์ขนาดใหญ่ และเก่าแก่ที่สุดในดินแดนตอนเหนือของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครอบคลุมพื้นที่ภาคเหนือของไทย ลาว รัฐฉาน และตะวันตกเฉียงใต้ของจีน

ช่วงการเผยแพร่อุดมการณ์ลัทธิคอมมิวนิสต์ลงมาในดินแดนตอนใต้ “ว้า” ในนามกองทัพว้าแดง ได้ติดอาวุธและเข้าร่วมปฏิบัติการกับพรรคคอมมิวนิสต์พม่า จนถึงวันที่ 17 เมษายน พ.ศ.2532 จึงได้แยกตัวออกมาสถาปนากองทัพสหรัฐว้า (UWSA) ขึ้น และทำสัญญาหยุดยิงกับรัฐบาลทหารพม่า

รัฐบาลพม่าได้ตอบแทนโดยมอบพื้นที่บริเวณชายแดนจีน ตรงข้ามกับเขตปกครองตนเองชนชาติไตและว้า กึ่งม้า จังหวัดหลินซาง มณฑลยูนนาน ให้กองทัพสหรัฐว้าครอบครอง


เขตปกครองตนเองว้า อยู่ทางใต้ของเขตปกครองตนเองโกก้าง และตอนเหนือของจังหวัดเชียงตุงกับเขตพิเศษหมายเลข 4 เมืองลา ครอบคลุมพื้นที่อำเภอป๋างซาง อำเภอโหป่าง อำเภอเมืองใหม่ อำเภอป๋างหวาย อำเภอนาพาน และอำเภอหมากหมาง โดยมีอำเภอป๋างซาง หรือปางคำเป็นเมืองหลวง

ระหว่างปี 2533-2540 ช่วงที่รัฐบาลทหารใช้นโยบาย 4 ตัด มาปราบปรามกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์ทั่วประเทศอย่างรุนแรง กองทัพพม่าได้ขอให้ว้าส่งกำลังทหารจากป๋างซาง ลงมาช่วยรบกับกองทัพไทใหญ่ ภาคตะวันออกของรัฐฉาน ตรงข้ามกับชายแดนไทย

กองทัพว้าเคลื่อนย้ายกำลังพลมาตั้งกองบัญชาการอยู่ในจังหวัดเมืองสาต (ตรงข้ามอำเภอเวียงแหง เชียงดาว และฝาง จังหวัดเชียงใหม่) เพื่อรบกับกองทัพไทใหญ่

เมื่อสถานการณ์สู้รบในพื้นที่คลี่คลาย กองทัพพม่าได้ตอบแทนด้วยการยกพื้นที่จังหวัดเมืองสาตให้เป็นเขตปกครองของว้าเพิ่มขึ้นอีก 1 แห่ง


รัฐธรรมนูญปี 2551 ของพม่า รับรองดินแดนทั้ง 2 พื้นที่ของว้าให้เป็นเขตพิเศษหมายเลข 2 ที่ปกครองโดยกองทัพสหรัฐว้า

แต่ว้าพยายามเรียกร้องกับรัฐบาลพม่าให้สถาปนาพื้นที่ของตนเองขึ้นเป็นรัฐชาติพันธุ์ลำดับที่ 8 โดยนอกจาก 2 พื้นที่ซึ่งมีอยู่ปัจจุบันแล้ว ยังให้รวมจังหวัดเชียงตุงเข้าไปด้วย เพราะถือว่าเคยเป็นดินแดนของว้ามาก่อนตั้งแต่อดีต

กองทัพว้าเป็นกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ที่ยังไม่ได้ลงนามในสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) กับรัฐบาลพม่า และเป็นแกนนำในการจัดตั้งองค์กรที่ชื่อ Myanmar Peace Commission and Federal Political Negotiation Consultative Committee หรือ FNPCC ที่รวมกองกำลังซึ่งยังไม่ได้เซ็น NCA อีก 6 กลุ่มเข้าด้วยกัน เพื่อให้เป็นตัวกลางในการเจรจากับรัฐบาลพม่า โดยไม่มีการแยกเจรจาเป็นรายกลุ่ม

FNPCC มีรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีนเป็นตัวกลาง ประสานงานให้มีการเจรจาสันติภาพ

ใน FNPCC นอกจากว้าแล้ว ยังมีกองทัพคะฉิ่น (KIA) กองทัพเมืองลา (NDAA) กองทัพโกก้าง (MNDAA) พรรคก้าวหน้ารัฐฉาน (SSPP/SSA) กองทัพตะอั้ง (TNLA) และกองทัพอารกัน (AA)


วันที่ 2 เมษายนปีนี้ คณะกรรมการเลือกตั้งพม่า (UEC) ได้ให้การรับรองพรรคชนชาติว้า (Wa National Party) ขึ้นเป็นพรรคการเมืองอย่างเป็นทางการ ถือเป็นพรรคการเมืองล่าสุดของพม่า อยู่ในลำดับที่ 93

อย่างไรก็ตาม การเลือกตั้งทั่วไปของพม่าทั้งในปี 2558 และล่าสุด เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2563 ที่ผ่านมา 4 อำเภอในพื้นที่ของว้า ได้แก่ ป๋างซาง นาพาน เมืองใหม่ และป๋างหวาย ไม่มีการเลือกตั้ง โดย UEC อ้างเหตุผลว่าไม่สามารถเข้าไปจัดการเลือกตั้งได้

ผลการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน ตัวแทนพรรคชนชาติว้า (WNP) ได้รับการเลือกเข้ามา 3 คน ได้แก่ อู หญี่ปะโล๊ะ เป็นสมาชิก Pyithu Hluttaw เขตอำเภอโหป่าง อู หย่านจ่อ เป็นสมาชิก State Hluttaw จากเขตเลือกตั้งที่ 1 อำเภอโหป่าง และ ดร.เอ็มส่อลัต เป็นสมาชิก State Hluttaw จากเขตเลือกตั้งที่ 2 อำเภอเมืองโต๋น จังหวัดเมืองสาต.