เอเอฟพี - เล ถิ บิค หง็อก หญิงชาวเวียดนามวัย 42 ปี กำลังเคลื่อนตัวผ่านทุ่งที่เต็มไปด้วยวัตถุระเบิดสมัยสงครามเวียดนามอย่างช้าๆ ขณะนำทีมเก็บกู้ระเบิดหญิงล้วนเข้ากำจัดระเบิดที่ยังไม่ทำงาน วัตถุระเบิดที่คร่าชีวิตผู้คนไปหลายหมื่น รวมทั้งลุงของเธอเอง
“ลุงเสียชีวิตจากระเบิด ความทรงจำเกี่ยวกับลุงยังคงหลอกหลอนฉันอยู่” เล ถิ บิค หง็อก กล่าวกับเอเอฟพีขณะกำกับดูแลการจุดระเบิดลูกปรายที่พบในพื้นที่ปิดล้อมใน จ.กว๋างจิ
พื้นที่มากกว่า 30 ล้านไร่ในเวียดนามยังคงเต็มไปด้วยวัตถุระเบิดที่ยังไม่ระเบิด ที่ส่วนใหญ่ถูกทิ้งลงมาจากเครื่องบินทิ้งระเบิดของสหรัฐฯ ในสมัยสงคราม
ชาวเวียดนามอย่างน้อย 40,000 คน เสียชีวิตจากอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับระเบิดเหล่านี้ ซึ่งเหยื่อมักเป็นเกษตรกรที่จุดระเบิดเข้าอย่างไม่ตั้งใจ คนเก็บเศษโลหะ หรือเด็กที่เข้าใจผิดว่าระเบิดเป็นของเล่น
จ.กว๋างจิ เป็นหนึ่งในจังหวัดที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุด ด้วยเป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งของเขตปลอดทหารที่เคยถูกแบ่งเขตเหนือ-ใต้
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา หง็อกทำงานเป็นผู้เก็บกู้ระเบิดให้แก่องค์การแม็ก (Mines Advisory Group-MAG) ที่ได้รับทุนจากสหรัฐฯ อังกฤษ และญี่ปุ่น
ในแต่ละวัน หง็อกเข้าขุดค้นวัตถุระเบิดที่ยังไม่ระเบิดในจังหวัดบ้านเกิดของเธอได้หลายสิบชิ้น และไม่ใช่เธอคนเดียวที่ทำหน้าที่นี้
เจิ่น ถิ แห่ง ผู้เก็บกู้ระเบิดหญิงอีกรายหนึ่งกล่าวว่า สามีของเธอได้รับบาดเจ็บจากกับระเบิดที่เกิดระเบิดขึ้นขณะออกไปทำงาน และเธอไม่ต้องการให้เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นกับคนอื่น
“สิ่งนี้เป็นแรงจูงใจให้ฉันทำงานนี้” เจิ่น ถิ แห่ง กล่าว
เมื่อพื้นที่ถูกเก็บกู้จนปลอดระเบิดแล้ว ที่ดินก็จะสามารถใช้ทำการเกษตรได้
ผู้ก่อตั้งองค์กร Roots of Peace ระบุว่า การเก็บกู้ระเบิด ปลูกพืชและฟื้นฟูขึ้นใหม่เป็นธุรกิจแห่งความสงบสุข ซึ่งองค์กรของเขาได้ช่วยเหลือผู้คนราว 3,000 คน ทำไร่พริกไทยบนพื้นที่ที่เคยเป็นทุ่งระเบิดมาก่อน
อดีตนายทหารที่พิการรายหนึ่ง กล่าวว่า การปลูกพืชทำให้เขามีชีวิตใหม่ เขาสูญเสียขาข้างหนึ่งจากการต่อสู้ให้แก่รัฐบาลเวียดนามใต้ และหลังสงครามเขาต้องเสียขาไปอีกข้างหนึ่งหลังระเบิดจุดชนวนขึ้นขณะที่เขาออกค้นหาเศษโลหะในโกดังอาวุธเก่าของสหรัฐฯ
“ผมนอนฝันร้ายถึงร่างกายที่ฉีกขาดจากระเบิด และเมื่อตื่นขึ้นมาก็พบว่าตัวเองยังมีชีวิตอยู่ขาดแค่เพียงขาสองข้าง” อดีตนายทหารกล่าว ขณะบังคับรถวีลแชร์ผ่านไร่พริกไทย
วัตถุระเบิดที่ยังไม่ระเบิดและระเบิดลูกปรายมากถึง 3 ล้านชิ้นยังคงฝังอยู่ใต้ผืนดินของเวียดนาม และเมื่อเดือนที่ผ่านมา อดีตนายทหารกล่าวว่า เขาพบลูกระเบิดฝังอยู่ในสวนหลังบ้านของเขา
การเก็บกู้ระเบิดทั้งประเทศอาจใช้เวลาถึง 100 ปี และมีค่าใช้จ่ายหลายพันล้านดอลลาร์ ตามการระบุของทางการ แต่สิ่งนั้นไม่ได้ขัดขวางความพยายามของหง็อกจากการทำงานเสี่ยงอันตรายนี้ ที่โดยปกติแล้วมักเป็นหน้าที่ของผู้ชาย ขณะที่ผู้หญิงมักทำงานเป็นคนงานตัดเย็บเสื้อผ้าหรือเกษตรกร
“งานนี้ไม่เกี่ยวกับเงิน แต่เกี่ยวกับการทำให้สถานที่แห่งนี้เป็นที่ที่ดีขึ้นและเป็นพื้นที่ที่ปลอดภัย” หง็อก กล่าว.
