“โมเดลความยั่งยืนใหม่ของโลก” ปรับ-เปลี่ยนแนวคิด "สิ่งปลูกสร้าง-พลังงาน-การเงิน-เลี้ยงสัตว์"

ปีที่ผ่านมา เป็นปีที่เริ่มฟื้นโควิด-19 ซึ่งทำให้โลกมีโอกาสปรับเปลี่ยนไอเดียที่เกี่ยวข้องกับการบริหารความยั่งยืน มีเรื่องน่าสนใจเกิดขึ้น ตามรายงานการเผยแพร่ทางออนไลน์ของ sustainablebrands.com ในด้าน product-service-design-innovation ประจำปี 2022


จากการวิเคราะห์รางวัล World Changing Ideas Awards ที่จัดขึ้นเป็นปีที่หกของบริษัท Fast Company เพื่อยกย่องเชิดชู บริษัทและองค์กรที่จัดการกับปัญหาความซับซ้อนด้านความยั่งยืน ผ่านการใช้เทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ การออกแบบทางวิศวกรรม บทบาทของภาคการเงิน การศึกษาและการกุศลหรือสาธารณประโยชน์

Fast Company ได้คัดเลือกจากผู้เข้ารอบสุดท้ายที่นำส่งผลงานเกือบ 3,000 รายการจากทั่วโลก ในสาขาต่างๆ รวมถึงการขนส่ง อาหาร การเมือง เทคโนโลยี สุขภาพ การสร้างความเท่าเทียมและความยุติธรรมทางสังคมและเลือกผู้ชนะไว้จำนวน 39 รายในปี 2022


สิ่งที่น่าสนใจในลำดับต้นๆ เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของแนวคิดสำหรับพัฒนาโมเดลความยั่งยืนใหม่ ได้แก่

ประเด็นที่ 1 ด้านอาหาร มีการพัฒนาระบบที่ใช้ติดตามความสดของร้านค้าของชำได้ ข้อมูลในลำดับของใบเสร็จรับเงินของร้านขายของชำ เพื่อแจ้งเตือนของที่อาจเน่าเสียหรือใกล้หมดอายุผ่านแผ่นกระเบื้องเรืองแสง ที่สามารถติดไว้ที่ตู้เย็นหรือผนังครัว ซึ่งเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ เพราะลำพังสหรัฐอเมริกาเพียงประเทศเดียว มีสัดส่วนของการทิ้งอาหารจากร้านของชำถึง 30-40% ต่อปี คิดเป็นน้ำหนักนับแสนล้านปอนด์ ส่งผลต่อการเกิดปัญหาขยะจำนวนมหาศาลทุกวัน

ประเด็นที่ 2 โปรตีนเวย์ที่ปราศจากเนื้อสัตว์ เป็นประเด็นที่บริษัทสตาร์ทอัปทางเทคโนโลยีหันมาสนใจและสร้างสรรค์อาหารและเครื่องดื่มที่ปราศจากเนื้อสัตว์ ที่ได้รับรางวัลเป็นของบริษัท Perfect Day ตั้งอยู่ที่เบิร์กลีย์ ซึ่งอยู่ในรูปของชีส ไอศกรีม ผงโปรตีน ทำให้มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมลดลง เนื่องจากเป็นการผลิตโปรตีนจากนมแทนการเลี้ยงวัวในฟาร์ม จนสามารถลดการใช้พลังงานลงได้ 60% ลดการปล่อยมลภาวะ มลพิษจากสัตว์ได้ถึง 97% และลดการใช้น้ำได้มากถึง 99% เทียบกับการผลิตโปรตีนจากนมสัตว์ พัฒนาการความก้าวหน้าในส่วนนี้ยังครอบคลุมไปถึงการผลิตเนื้อหมูจากพืชแทนการใช้เนื้อหมูจากสัตว์ของบริษัท Impossible Foods ด้วย

ประเด็นที่ 3 ความยั่งยืนของอาคาร สิ่งก่อสร้าง พลังงานและสาธารณูปโภค ซึ่งมีพัฒนาการเพิ่มขึ้นในส่วนของการให้แสงสว่างที่ขับเคลื่อนด้วยน้ำในทะเล โดยบริษัท Edina สตาร์ทอัปด้านพลังงานหมุนเวียนในโคลัมเบีย ที่ได้ว่าจ้าง บริษัทครีเอทีฟ Wunderman Thompson และชาว Waayu ซึ่งเป็นชนพื้นเมืองทางตอนเหนือของโคลัมเบียให้ออกแบบ WaterLight ซึ่งเป็นโซลูชันการให้แสงสว่างที่ยั่งยืนแก่ชาวชุมชนประมาณ 759 ล้านคนในชุมชนต่างๆ ทั่วโลก และหลายแห่งตั้งอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลที่ไม่มีไฟฟ้าเข้าถึง โดยภายในอุปกรณ์พกพานี้จะใช้น้ำเค็มจะจุดประกายปฏิกิริยาไอออไนเซชัน ซึ่งผลิตพลังงานไฟฟ้าเพียงพอสำหรับสร้างแสงสว่างและชาร์จโทรศัพท์และวิทยุ และน้ำเค็มเพียงครึ่งลิตรสามารถผลิตไฟฟ้าได้นานถึง 45 วัน

นอกจากนั้น Lay's Factory Home Heating –นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์เบลเยียมได้หันไปใช้ทางเลือกในการทำความร้อนที่ยั่งยืนสำหรับพื้นที่พักอาศัยแห่งใหม่ในเมือง Veurne รวมทั้ง บริษัท เป๊ปซี่ โคล่าได้เสนอความร่วมมือระหว่างชุมชนที่อยู่ใกล้โรงงานมันฝรั่งทอด โดยนำไอระเหยจากการปรุงอาหารมันฝรั่งที่มากกว่า 20 ตันต่อชั่วโมงไปทำให้วงจรน้ำมีความร้อนขึ้นแทนที่ก๊าซธรรมชาติด้วยกระบวนการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ขณะเดียวกัน ก็ช่วยให้บริษัท เป๊ปซี่ โคล่าได้รับมูลค่าการชดเชยคาร์บอน โครงการนี้มีเป้าหมายจะส่งความร้อนในหม้อน้ำและน้ำประปาไปยัง 500 ครัวเรือนเมื่อโครงการเสร็จสิ้นในอีก 10 ปีข้างหน้า

ประเด็นที่ 4 การปรับเปลี่ยนวัสดุก่อสร้างและเคมีภัณฑ์ เช่น การใช้ไม้พิมพ์สามมิติที่ทำจากขยะขี้เลื่อย ในสหรัฐอเมริกามีแบรนด์ผลิตขี้เลื่อยเกือบ 100 ล้านตันในแต่ละปี หรือเท่ากับการทำลายต้นไม้ 30-40 ล้านต้นต่อปี โดยขี้เลื้อยส่วนใหญ่ถูกนำไปเผาหรือฝังกลบ การผลิตไม้พิมพ์สามมิติจากขี้เลื่อยนี้ มีความใกล้เคียงกับไม้จริงมาก สามารถสร้างไลน์ไม้ได้ตามสายพันธุ์ไม้ต่างๆ และเคลื่อนย้ายไปทำการพิมพ์เพื่อผลิตไม้ได้ในทุกสถานที่ จึงเป็นตัวที่ทดแทนห่วงโซ่อุปทานสำหรับการใช้ไม้จริง
นอกจากนั้น ยังมีการทำไม้ที่มาจากเศษข้าว ที่เป็นอาหารของเสียจากการผลิตอาหาร เพื่อผลิตเป็นวัสดุก่อสร้างใช้ทดแทนไม้จริง และลดการใช้น้ำยาทำความสะอาด ที่มาจากสารเคมีที่เป็นพิษ มีการริเริ่มนำน้ำมาสร้างเป็นสารเคมีที่ปลอดภัยสำหรับทำความสะอาดโดยเลียนแบบทางชีวภาพ ที่เกิดจากการทำงานของเอนไซม์ในตับ และทำการผลิตเป็นแม่พิมพ์ เพื่อออกมาเป็นน้ำยาทำความสะอาดในรูปแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

นอกเหนือจากเทคโนโลยีที่น่าสนใจดังกล่าวแล้ว พัฒนาการที่มีความต่อเนื่องมาจากอดีต ยังเกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการความยั่งยืนด้านสินค้าและชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งอุปกรณ์มือถือ คอมพิวเตอร์ ซึ่งยังคงต้องการการคิดริเริ่มในแนวใหม่เพื่อบริหารจัดการให้เพียงพอต่อไปในอนาคต