น่าตกใจ! “อวนผี” หลุดทิ้งมหาสมุทรแต่ละปี คลุมสกอตแลนด์ได้ทั้งประเทศ

มีการประมาณการทั่วโลกที่เชื่อถือได้ครั้งแรก เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการจัดการประมงว่าสำคัญยิ่ง มาจากงานวิจัยที่ติดตาม “อวนผี” (ghost gear) ซึ่งก็คือเครื่องมือประมงต่างๆ เช่น ซากอวนแห อุปกรณ์ตกปลาที่สูญหาย โดยถูกปล่อยทิ้งเป็นขยะอยู่ในมหาสมุทร จนกลายเป็นกับดักที่ฆ่าวาฬ เต่า และสัตว์ทะเลอื่นๆ

จากงานศึกษาวิจัยนี้เป็นความพยายามในการทำความสะอาดมหาสมุทร พบว่าทุกๆ ปี มีอวนและเครื่องมือประมงจำนวนมหาศาลถูกทิ้ง หรือสูญหายอยู่ในทะเล โดยในจำนวนนี้ รวมถึงเครื่องมือประเภทลอบกว่า 25 ล้านชิ้น และตะขออีกกว่า 1.4 หมื่นล้านชิ้น ซึ่งเป็นอันตรายต่อสัตว์ทะเลอย่างมาก

เคลซีย์ ริชาร์ดสัน (Kelsey Richardson) นักวิทยาศาสตร์ทางทะเลและสังคม ได้ค้นพบปริมาณของเครื่องมือประมงที่สูญหายขณะทำงานในภูมิภาคหมู่เกาะแปซิฟิกให้กับองค์กรระหว่างรัฐบาล หน่วยงานกำกับดูแลที่รับผิดชอบการทำประมงที่นั่นกำหนดให้เรือต้องเป็นเจ้าภาพผู้สังเกตการณ์ซึ่งบันทึกการสูญเสียอุปกรณ์ตกปลา ข้อมูลและข้อค้นพบมีความพิเศษเฉพาะตัวและมีความเกี่ยวข้องเนื่องจากแสดงให้เห็นว่าเรือในทะเลสูญเสียตะขอ สายตกปลา เชือก และอวนบ่อยเพียงใด

จากการวิเคราะห์ข้อมูลการประมงระหว่างประเทศ เธอระบุอุปกรณ์ตกปลาหลักห้าประเภท ซึ่งรวมถึงอวนลากอวนซึ่งรวบรวมสายพันธุ์ต่างๆ เช่น หอยเชลล์และปลาลิ้นหมาจากพื้นทะเล และขอเกี่ยวยาวที่ใช้จับปลาคอด ปลาทูน่า และปลาขนาดใหญ่อื่นๆ ต่อมา เธอและเพื่อนร่วมงานได้เลือกเจ็ดประเทศทั่วโลกที่ตกปลาอย่างเข้มข้นด้วยอุปกรณ์ประเภทนี้

ในการหาปริมาณอุปกรณ์ที่สูญหาย ริชาร์ดสันได้จัดทำแบบสำรวจจาก 451 คนที่ทำงานบนเรือประมงในประเทศเหล่านั้น “ทุกคนคิดว่า 'คุณก็แค่ไปที่ท่าเรือและสัมภาษณ์ชาวประมง'” ริชาร์ดสันกล่าว “มันไม่ง่ายขนาดนั้น” กุญแจสำคัญคือการหาตัวแทนท้องถิ่นที่พูดภาษานั้น รู้จักชุมชนชาวประมง และมีแนวโน้มว่าจะได้รับความเชื่อถือ แบบสำรวจไม่ระบุชื่อ และเมื่อ Richardson ทบทวนคำตอบ เธอพบว่าผู้เข้าร่วมกำลังจะมาถึง ในสถานที่ซึ่งมีข้อมูลระดับภูมิภาคเกี่ยวกับการสูญเสียเครื่องมือประมงอยู่แล้ว คำตอบของการสำรวจสอดคล้องกับรายงานเหล่านั้น

การสำรวจพบว่าเรือประมงสูญเสียอุปกรณ์ประมาณ 2% โดยเฉลี่ยในแต่ละปี Richardson และเพื่อนร่วมงานของเธอรายงานใน Science Advances วันนี้ เพื่อหาจำนวนอุปกรณ์ที่แสดง ทีมงานคูณอัตราการสูญเสียด้วยการประมาณการทั่วโลกของจำนวนเรือประมงที่ใช้อุปกรณ์แต่ละประเภท โดยคำนึงถึงปัจจัยที่อาจส่งผลต่อการสูญเสีย เช่น ขนาดเรือและความถี่ในการไป ไปทะเล

ทีมงานประมาณการว่าในแต่ละปีมีตะขอเกี่ยวมากกว่า 13 พันล้านตัวและสายการประมง 16 ล้านกิโลเมตรหายไปจากเรือ “ตัวเลขน่าทึ่งมาก” ริชาร์ดสันกล่าว

ทีมนักวิจัยคาดว่า อุปกรณ์หรืออวนผีที่ถูกทิ้ง หรือสูญหายภายในหนึ่งปีนั้น มีปริมาณมากพอที่จะปกคลุมประเทศสกอตแลนด์ได้ทั้งหมด ส่วนสายเบ็ดทุกประเภทที่ใช้ในการตกปลา หากนำมาผูกต่อกัน ก็สามารถวนรอบโลกของเราได้ถึง 18 ครั้ง

ในงานศึกษานี้ นักวิจัยได้ทำการสำรวจข้อมูลจากชาวประมงที่มีการทำประมงเชิงพาณิชย์กว่า 451 กลุ่ม ในสหรัฐฯ โมร็อกโก อินโดนีเซีย เบลีซ เปรู ไอซ์แลนด์ และนิวซีแลนด์ โดยพบว่า เรือประมงขนาดเล็กทำอุปกรณ์ประมงสูญหายมากกว่าเรือใหญ่ และประมงอวนลากน้ำลึกทำอวนสูญหาย มากกว่าประมงอวนลากกลางน้ำ

ด้าน Dr. Denise Hardesty จากสถาบันวิจัย CSIRO เผยว่า สภาพอากาศย่ำแย่ เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้อวนสูญหายบ่อย หากอุปกรณ์ไม่ได้รับการติดตั้งอย่างแน่นหนา ก็สามารถหลุดลอยออกไปได้ หรือเกิดการพันเกี่ยวกับอุปกรณ์จากเรืออื่น ต่อมาก็ไปพันเกี่ยวกับสัตว์ทะเลจนเสียชีวิต

Hardesty กล่าวว่า วิธีการแก้ไข้ปัญหานี้ คือ รัฐบาลท้องถิ่นอาจจัดตั้งโครงการรับซื้ออุปกรณ์ประมงเก่าคืน ติดป้ายหรือแท็กไว้บนอวน หรือจัดตั้งจุดรับอวนคืนบริเวณท่าเรือ เพื่อนำอวนที่ใช้ไม่ได้แล้วไปกำจัดต่ออย่างถูกวิธี

ทั้งนี้ ทางกรีนพีซก็ได้ร่วมมือกับนักวิจัยและนักวิทยาศาสตร์จากทั่วโลก พยายามเสนอสนธิสัญญาทะเลหลวง (Global Ocean Treaty) ให้สหประชาชาติประกาศรับรองการกำหนดเขตปกป้องมหาสมุทรให้ได้อย่างน้อย 30% ของทั้งหมดด้วย ก่อนปี 2573 เพื่อปกป้องระบบนิเวศใต้ท้องทะเเล

ขณะที่ Richard Leck หัวหน้าโครงการด้านทะเลจาก WWF ออสเตรเลีย กล่าวว่า ตัวเลขเหล่านี้น่าตกใจมาก สนธิสัญญาเพื่อแก้ปัญหาขยะพลาสติกขององค์การสหประชาชาติ ซึ่งกำลังอยู่ระหว่างการปรึกษาหารือกันอยู่นั้น ควรรวมถึงปัญหาอวนผี เพื่อให้ผู้ที่ก่อมลพิษเป็นผู้รับผิดชอบ “ปัญหานี้กระทบทุกประเทศ อุปกรณ์ประมงเหล่านี้ล่องลอยไปทุกหนแห่ง และสามารถทำร้ายสัตว์ได้”

ข้อมูลอ้างอิง
https://www.science.org/.../astounding-amount-fishing
https://www.theguardian.com/.../new-study-reveals


Clip Cr.DW Documentary

ทุกๆปี อวนจับปลามากถึงหนึ่งล้านตันสูญหาย หรือถูกปล่อยทิ้งลงทะเล "อวนผี" เหล่านี้ยังคงฆ่าอย่างไม่เลือกหน้า สัตว์ทะเลหลายล้านตัวตายด้วยความเจ็บปวดทุกปี

ตาข่ายและตาข่ายบางส่วนหายไประหว่างที่เกิดพายุและอุบัติเหตุหรือติดอยู่กับซากเรือ อย่างไรก็ตามการทิ้งขยะอย่างผิดกฎหมายก็ทำให้จำนวนอวนผีเพิ่มขึ้นด้วย โดยที่ทะเลทำหน้าที่เป็นที่ฝังกลบราคาถูก