เครื่องร้อนก่อนวันนัด 1 ม.ค.2563 ที่ภาคีเครือข่ายห้างสรรพสินค้า ร้านสะดวกซื้อ พร้อมใจงดแจกถุงหูหิ้วพลาสติกให้กับลูกค้า เมื่อร้านสะดวกซื้อ Lawson 108 ลูกครึ่งสัญชาติญี่ปุ่นกับไทย อุ่นเครื่องสวนกระแส นำถุง Environment Care มาใช้แทน พร้อมพิมพ์ข้อความบอกไว้บนถุงว่า
“ถุงใบนี้ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม สามารถย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติด้วยแสงอาทิตย์ ความร้อน และออกซิเจน ภายใน 1.5 ปี”
หลังจาก Lawson 108 ตกเป็นข่าว (อ้างอิงจาก https://brandinside.asia/lawson-108-plastic-bag/สวนกระแส แจกถุงพลาสติกย่อยสลายได้ 1.5 ปี บริการลูกค้าแล้ววันนี้) เพื่อสร้างการรับรู้ถึงลูกค้าว่าสามารถใช้ถุงพลาสติกรักษ์โลกแทนได้ แต่ก็มีการตั้งข้อสังเกต ในเพจด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ReReef และ ลุงซาเล้งกับขยะที่หายไป รวมถึงมีข้อคิดเห็นที่ตั้งข้อสังเกตกันว่าถุงที่นำมาใช้ จะทำให้สลายตัวกลายเป็นไมโครพลาสติกที่อันตรายต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งยากต่อการกำจัดเข้าไปอีก
ทางเพจ Lawson 108 ได้ชี้แจงว่า ถุงพลาสติกรักษ์โลกที่นำมาใช้นั้น ผลิตจากพลาสติกไบโอแมท (BIOMAT) ซึ่งเป็นสารสกัดจากธรรมชาติ เช่น หัวเชื้อข้าวโพด และผ่านการทดสอบการย่อยสลายตามมาตรฐาน ASTM D5208 (Degradable) และการทดสอบ 3 ระดับตามมาตรฐาน ASTM D6954-04 คือการแตกตัวระดับโมเลกุล การย่อยสลายทางชีวภาพ และความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม
โดยปกติถุงย่อยสลายจะมีทั้งหมด 3 แบบ คือ
1.ถุงย่อยสลายแบบ OXO
2.ถุงย่อยสลายแบบไบโอ ไม่ 100%
3.ถุงย่อยสลายแบบไบโอ 100%
ซึ่งถุงพลาสติกที่ลอว์สัน108 กำลังใช้จะเป็นถุงในข้อที่ 2 คือ ถุงย่อยสลายแบบไบโอ ไม่ 100% คือเมื่อถุงที่ทิ้งหรือเก็บไว้อยู่ในสภาวะที่ทำให้เกิดการย่อยได้ เช่น อยู่ในที่อุณหภูมิสูงกว่า 40 องศา และมีจุลินทรีย์จากดิน (ถุงถูกทิ้งไว้) จะย่อยสลายใน 1.5 ปี แต่การย่อยจะย่อยเป็นฝุ่นที่มองไม่เห็น แต่ฝุ่นนั้นจะไม่ก่อให้เกิดผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ ดินสามารถนำไปใช้เพาะปลูกได้ต่อ หรือสัตว์กินเข้าไปก็ไม่ได้รับอันตราย
จากรายละเอียดดังกล่าว ถุงพลาสติกรักษ์โลกของร้านลอว์สัน108 จึงสามารถย่อยสลายตามธรรมชาติได้ภายใน 1.5 ปี จึงไม่ก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางธรรมชาติเหมือนถุงพลาสติกรุ่นก่อนหน้านี้
ล่าสุด เพจ CHULA Zero Waste ให้รายละเอียด ถุงย่อยสลายได้(ของแท้) แบบไหน ดังนี้
จากประเด็นที่ร้านสะดวกซื้อเจ้าหนึ่งที่จะเปลี่ยนมาแจกถุงพลาสติกย่อยสลายได้หลังจากวันที่ 1 มกราคม 2563 นี้
จากภาพในข่าว เรายังไม่พบสัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงการเป็นถุงพลาสติกชีวภาพที่ย่อยสลายได้ แต่กลับพบข้อความว่า “ถุงใบนี้ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม สามารถย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติด้วยแสงอาทิตย์ ความร้อน และออกซิเจน ภายใน 1.5 ปี” ซึ่งเป็นข้อความที่มักพบในถุงพลาสติกชนิด Oxo หรือเป็นถุงพลาสติกที่ทำจากพวกแป้งจากพืชผสมกับพลาสติกประเภท PE PP หรือ PS ทำให้สามารถแตกตัวออกมาเป็นไมโครพลาสติกได้ง่ายกว่าเดิม ส่งผลเสียต่อห่วงโซ่อาหาร และเป็นประเด็นที่ทั้งโลกกำลังตระหนักอยู่ในขณะนี้
สังเกตให้ดีอย่าให้ถูกหลอก ถุงย่อยสลายได้(ของแท้) ต้องมีคุณสมบัติดังนี้ 🤔
- แพง! ราคาต้องสูงกว่าถุงพลาสติกปกติอย่างชัดเจน(5-7เท่า) ทำให้ไม่ค่อยมีที่ไหนกล้าแจกแบบฟรี ๆ
- ผ่านมาตรฐาน compostable plastics ตามข้อกำหนดพลาสติกสลายตัวได้ เช่น ISO 17088 (สากล) หรือ ASTM D6400 (สหรัฐอเมริกา) หรือ EN 13432 (ยุโรป) หรือ มอก.17088-2555 (ไทย)
- มีสัญลักษณ์สลายตัวทางชีวภาพ (ตามภาพในโพสต์)
และที่สำคัญ ถุงพลาสติกชนิด oxo เป็นหนึ่งในพลาสติก 3 ประเภทที่ประเทศไทยจะยกเลิกการใช้ภายในปี2562 (เหลือเวลาอีกไม่ถึงสัปดาห์!) ดังนั้น จึงเป็นเรื่องน่าตกใจที่เกิดข่าวนี้ขึ้นท่ามกลางกระแสการลดใช้พลาสติกในปี 2563
ถ้าฝั่งห้างร้านไม่รู้จะทำอย่างไร แอบแวะมาดูสิ่งที่พวกเรา chula zero waste ทำในช่วง 3 ปีที่ผ่านมาก็ได้ เพราะเราเลือกที่จะให้ร้านค้าในมหาวิทยาลัยจำหน่ายถุงพลาสติกรีไซเคิลที่หนา ใช้ซ้ำได้หลายครั้งในราคา 2 บาท แทนที่จะเลือกแจกถุงย่อยสลายได้กับลูกค้า ไว้แอดจะมาไขข้อข้องใจให้ทุกคนรู้ในโพสต์ถัดไปนะ
พร้อมแนะนำให้อ่านเรื่องพลาสติก oxo เพิ่มเติมได้ที่ http://www.chulazerowaste.chula.ac.th/the-fact-of-environm…/
http://www.chulazerowaste.chula.ac.th/oxo-degradable-plast…/
