“ลดขยะ-มลพิษจากกล่อง UHT” มจธ.พบวิธีแยกอะลูมิเนียม-กระดาษครั้งแรก

นักวิจัยจากมจธ.พบกรรมวิธีแยกอะลูมิเนียมบริสุทธิ์และกระดาษออกจากกล่อง UHT โดยวิธีการสกัดด้วย “โทลูอีน” สำเร็จเป็นรายแรก ชี้จุดเด่น “ง่าย ต้นทุนค่าพลังงานต่ำและไม่มีของเสียตกค้างในกระบวนการผลิต” ที่สำคัญสามารถนำไปรีไซเคิล
กล่อง UHT ที่บรรจุผลิตภัณฑ์นม และน้ำผลไม้ ฯลฯ นับเป็นขยะที่พบได้มาก หากกำจัดไม่ถูกวิธีจะกลายเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรคโดยเฉพาะไข่แมลงวัน และที่ผ่านมาการกำจัดกล่องUHTที่ใช้แล้ว เป็นเพียงการนำไปแปรรูปเป็นแผ่นกรีนบอร์ด หรือนำไปทำเป็นสิ่งประดิษฐ์อื่นๆ เช่น กระดาษสมุด หรือหมวกรีไซเคิล เป็นต้น แต่วิธีเหล่านั้นยังไม่สามารถลดปริมาณขยะจากกล่องUHTที่มีปริมาณเพิ่มมากขึ้นได้
นอกจากนี้ ร้านรับซื้อของเก่าจะไม่รับซื้อกล่องUHT เพราะไม่สามารถขายต่อให้กับโรงงานรีไซเคิลได้ เพราะส่วนประกอบของกล่อง UHT มีกระดาษ พลาสติก และอะลูมิเนียมฟอยล์รวมกันหลายชั้น ทำให้ไม่สามารถนำไปรีไซเคิลได้ แต่ล่าสุดคณะนักวิจัยจากบัณฑิตวิทยาลัยร่วมด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม (JGSEE) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) นำโดย ดร.บุญรอด สัจจกุลนุกิจ หัวหน้าโครงการวิจัย “กรรมวิธีการแยกอะลูมิเนียมและกระดาษ ออกจากกล่องบรรจุอาหารเหลวประเภทยูเอชที โดยใช้วิธีการสกัดด้วยตัวทำละลาย” เป็นวิธีการช่วยลดขยะและลดมลพิษจากกล่อง UHT ใช้แล้วได้สำเร็จเป็นรายแรก

ศ.ดร.นวดล เหล่าศิริพจน์ อาจารย์จากบัณฑิตวิทยาลัยร่วมด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม (JGSEE) เป็นหนึ่งในคณะผู้วิจัย เปิดเผยว่า จากส่วนประกอบของกล่อง UHT ที่นอกจากกระดาษและพลาสติกแล้ว ยังมีแผ่นอะลูมิเนียมในบรรจุภัณฑ์ที่มีมูลค่า หากเราสามารถแยกอะลูมิเนียมออกมาได้ก็จะสามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้อีก ซึ่งในปัจจุบันยังไม่มีการนำอะลูมิเนียมกลับมาทำอะไรได้นอกจากเผาทำลายทิ้งในโรงกำจัดขยะ เป็นที่มาว่าเป็นไปได้หรือไม่ที่จะสามารถเอาอะลูมิเนียมออกจากกล่องภายใต้โจทย์ที่ว่าต้องเป็นอะลูมิเนียมบริสุทธิ์เท่านั้น

“เริ่มจากหาวิธีการที่จะแยกอะลูมิเนียมออกจากกระดาษ เราจึงต้องหาตัวทำละลายที่เหมาะสมเพื่อมาละลายกาว สำหรับตัวทำละลายที่เหมาะสมนั้น เราได้เลือกนำมาศึกษาวิจัยหลายกลุ่มเพื่อหาสภาวะที่เหมาะสม พบว่าตัวทำละลายที่เหมาะสมที่สุดคือ กลุ่มที่มีสารประกอบจำพวก “โทลูอีน” เพราะมีคุณสมบัติเป็นตัวทำละลายกาวที่ติดอยู่ระหว่างกระดาษกับอะลูมิเนียมได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับตัวทำละลายในกลุ่มอื่นๆ จากการทดลองพบว่า เมื่อเราสามารถหาตัวทำละลายที่เหมาะสม ในระดับอุณหภูมิที่เหมาะสม และระยะเวลาที่เหมาะสมก็จะสามารถแยกอะลูมิเนียมที่บริสุทธิ์ออกจากกระดาษได้” ศ.ดร.นวดล อธิบาย

“ขั้นตอนทำไม่ยุ่งยาก ตัดกล่อง UHT ที่ใช้แล้วเป็นชิ้นๆ ใส่ลงถังรีแอคเตอร์ และใส่ตัวทำละลายที่เหมาะสมลงไป ต้มด้วยอุณหภูมิ 70-80 องศาเซลเซียส ใช้ระยะเวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง ก็สามารถแยกอะลูมิเนียมบริสุทธิ์ออกจากกระดาษได้ ซึ่งกระบวนการเพียงเท่านี้ สามารถทำให้อะลูมิเนียมบริสุทธิ์หลุดแยกออกจากกระดาษไปคนละชั้น ไม่ต้องยุ่งยากในการคัดแยกอีก”
“โดยอะลูมิเนียมบริสุทธิ์จะหลุดออกจากกระดาษและตกลงไปรวมกันอยู่ด้านล่างถัง ส่วนกระดาษจะลอยขึ้นด้านบนอย่างชัดเจน ขณะที่พลาสติกละลายไปกับตัวทำละลาย ซึ่งข้อดีของตัวทำละลาย “โทลูอีน” คือ มีจุดเดือดต่ำ เมื่อใช้แล้วสามารถระเหยทิ้งด้วยวิธีการควบแน่นและนำกลับมากลั่นใช้ได้เรื่อยๆ ทำให้กรรมวิธีที่ใช้นี้มีจุดเด่น คือ ง่าย ต้นทุนค่าพลังงานต่ำและไม่มีของเสียตกค้างในกระบวนการผลิตเพราะไม่ต้องใช้น้ำและทำในระบบปิด”
“โดยอะลูมิเนียมบริสุทธิ์ที่แยกออกมาได้นั้น สามารถนำไปใช้ต่อในภาคอุตสาหกรรมเพื่อทำประโยชน์อื่นๆ หรือขายให้กับโรงงานผลิตอะลูมิเนียมได้ ส่วนกระดาษก็สามารถนำไปเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตพลังงานในโรงงาน หรือสามารถนำไปทำประโยชน์อื่นๆ ได้อีก ซึ่งถือได้ว่าเป็นวิธีการกำจัดขยะที่ดีวิธีหนึ่ง แม้อาจดูง่ายๆ แต่ที่ผ่านมายังไม่มีใครทำ”
ศ.ดร.นวดล กล่าวว่า งานวิจัยบางอย่างไม่จำเป็นต้องใช้เทคนิคลึกหรือยาก การค้นพบวิธีการดังกล่าว จะส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม เพราะไม่ก่อให้เกิดขยะและมลพิษเพิ่มขึ้น เป็นวิธีที่มีประโยชน์สามารถใช้ซ้ำได้เรื่อยๆ และได้ราคาดีกว่าการนำไปเผาทำลายทิ้ง ทำให้งานวิจัยชิ้นนี้ได้รับการจดอนุสิทธิบัตรเรียบร้อยแล้ว
ถึงแม้ว่า “โทลูอีน” จะเป็นสารทำละลายกลุ่มหนึ่งที่ใช้กันในโรงงานอุตสาหกรรมทั่วไปโดยเฉพาะอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ แต่ที่ผ่านมายังไม่เคยมีใครใช้กรรมวิธีการแยกอะลูมิเนียมบริสุทธิ์และกระดาษออกจากกล่อง UHT โดยวิธีการสกัดด้วยตัวทำละลายดังกล่าว นอกจากกล่องUHT ที่บรรจุนม หรือน้ำผลไม้ต่างๆ แล้ว วิธีนี้ยังสามารถนำไปใช้แยกอะลูมิเนียมบริสุทธิ์ออกจากถุงบรรจุขนมขบเคี้ยวหรือถุงฟอยล์ ได้เช่นเดียวกัน