“โคลอี้ จ้าว” ผู้กำกับดีกรีออสการ์ที่คนในชาติไม่พูดถึงและโดนเซ็นเซอร์มากที่สุดในจีน

แม้ว่าชื่อของ “โคลอี้ จ้าว” จะสร้างประวัติศาสตร์ให้กับวงการภาพยนตร์และประเทศบ้านเกิด แต่กลับเป็นผู้กำกับมือรางวัลที่คนในชาติไม่ขอพูดถึง แถมยังโดนสั่งเซ็นเซอร์มากที่สุดในทุกแพลตฟอร์มของจีน

โคลอี้ จ้าว หญิงสาวจากปักกิ่ง ที่พาภาพยนตร์ Nomadland คว้า 2 รางวัลใหญ่ทั้ง ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม และ ผู้กำกับยอดเยี่ยม แถมยังสร้างประวัติศาสตร์เป็นผู้หญิงเอเชียคนแรกที่คว้ารางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยมจากเวทีออสการ์ไปครองได้ แต่สิ่งที่เธอได้รับจากบ้านเกิดเมืองนอนคือการถูกแบน ที่แม้แต่งานประกาศผลรางวัลออสการ์ก็ไม่มีการถ่ายทอดสด แถมยังไม่มีสื่อใหญ่ของจีนพูดถึงผู้กำกับหญิงวัย 39 ปีรายนี้เลย

แม้แต่ในโซเชียลมีเดีย ที่มีการพูดคุยถึงเรื่องรางวัลออสการ์ก็ดูเหมือนจะถูกจำกัดเช่นกัน อย่างเช่น Douban เว็บไซต์รีวิวภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียงของจีน ก็ไม่มีประเด็นเกี่ยวกับการประกาศรางวัลออสการ์ครั้งที่ 93 แม้แต่โซเชียลมีเดียที่เป็นแอคเคาท์ส่วนตัวอย่าง Weibo หรือ Wechat ก็ถูกเซ็นเซอร์อย่างหนัก

กู่ตา ไป่ฮัว อินฟลูเอนเซอร์ชื่อดังใน Weibo ของจีนที่มีผู้ติดตามกว่า 13 ล้านคน และมักจะคอยแปลข่าวจากรายการฝั่งอเมริกาเพื่อให้ชาวจีนที่ชื่นชอบได้ทราบข่าวอยู่เสมอ แต่เมื่ออัปโหลดวิดีโอที่ โคลอี้ จ้าว ขึ้นพูดหลังรับรางวัลออสการ์ พร้อมพาดหัวว่า “สปีชในงานอคาเดมี อวอร์ดส์” ข้อความดังกล่าวก็ถูกเซ็นเซอร์ และอีก 2 ชั่วโมงต่อมา วิดีโอของเขาก็ถูกลบทิ้ง ซึ่งเขาได้ออกมาโพสต์ภาพที่แคปหน้าจอไว้ที่มีข้อความจาก Weibo ว่า “วิดีโอดังกล่าวไม่ผ่านการพิจารณาจาก Weibo”

ขณะที่บล็อกเกอร์รายอื่น ที่เปิดเผยรายชื่อภาพยนตร์ที่ได้รับรางวัลออสการ์ในปีนี้ รวมถึงเรื่อง Nomadland ของ โคลอี้ จ้าว โพสต์ดังกล่าวก็ถูกห้ามเผยแพร่ , แชร์ หรือคอมเมนต์ แม้แต่การค้นหาคำว่า #Nomadland #93rd Oscars ก็ถูกเซ็นเซอร์ใน Weibo เช่นกัน พร้อมขึ้นข้อความแจ้งเตือนว่า “เนื่องด้วยกฎหมายข้อบังคับและนโยบายที่เกี่ยวข้อง ไม่พบหัวข้อนี้"

ใน WeChat บล็อกเกอร์ที่ชื่อว่า เทาเทา ได้เขียนบางอย่างตลอดช่วงเช้าเพื่อจะโพสต์ลงใน WeChat ของตนเอง แต่สุดท้ายก็ไม่สามารถเผยแพร่โพสต์ดังกล่าวได้ ซึ่งคาดว่าโพสต์ดังกล่าวน่าจะเกี่ยวกับภาพยนตร์ Nomadland ของ โคลอี้ จ้าว แต่สามารถโพสต์แสดงความยินดีกับ แอนโธนี ฮอปกินส์ ที่ได้รับรางวัลนักแสดงนำชายยอดเยี่ยมจากภาพยนตร์ The Father ได้

ตามรายงานยังระบุด้วยว่า มีผู้คนรวมตัวกันกว่า 30 คนที่บาร์เล็กๆแห่งหนึ่งเพื่อร่วมกันดูถ่ายทอดสดทาง YouTube โดยไปตั้งแต่เวลา 8.00 น. ในตอนเช้า เพื่อร่วมลุ้นและสนับสนุนผลงานของผู้กำกับชาวจีน แต่การฉายที่จัดโดยศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยนิวยอร์ก ไม่สามารถฉายได้จนกระทั่งเวลา 10.00 น. VPNของ เควิด เกอ ผู้จัดงานถึงจะกลับมาใช้ได้ตามปกติ

เควิน ได้บอกกับเพื่อนที่มารวมตัวว่า “โดนตัด VPN” นอกจากนั้นแม้แต่ WeChat ของเขาก็ถูกบล็อกหลังจากเขาเขียนบทความชื่นชมผู้กำกับหญิงรายนี้เมื่อวันอาทิตย์ก่อนงานประกาศผลรางวัลออสการ์

การปิดหูปิดตาประชาชนต่อความสำเร็จของ โคลอี้ จ้าว ช่างแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับครั้งก่อนที่เธอได้รับรางวัล Golden Globes ในฐานะผู้กำกับยอดเยี่ยมเมื่อเดือน ก.พ. ซึ่งครั้งนั้นผู้คนในโซเชียลมีเดียต่างออกมาแสดงความยินดี และยังสามารถค้นหาชื่อของเธอและข่าวของเธอได้ ซึ่งยังมีสถิติถูกค้นหามากที่สุด แม้แต่นักแสดงสาวชื่อดังอย่าง จางจื้อยี่ ก็เป็นนักแสดงคนแรกๆที่โพสต์ถึง โคลอี้ จ้าว โดยใช้ชื่อจริงของเธอซึ่งระบุว่า “ยินดีด้วย จ้าวถิง ตั้งตารอรางวัลออสการ์เลย”

ซ่งตานตาน แม่บุญธรรมของ โคลอี้ จ้าว ที่เป็นนักแสดงผู้มีชื่อเสียง ก็เคยออกมาเปิดเผยถึงความภูมิใจในความสำเร็จของลูกสาว โดยระบุว่า “เธอคือตำนานของครอบครัว..และเป็นแรงบันดาลใจอย่างมากมายให้กับเด็กๆชาวจีน”

แต่คำชมของแม่บุญธรรมที่เป็นนักแสดงดังก็ถูกชาวเน็ตโจมตีอย่างหนัก ว่าสั่งสอนลูกอย่างไรถึงได้รังเกียจแผ่นดินบ้านเกิดเมืองนอนตนเอง

ความเกลียดชังนี้เกิดขึ้นเนื่องจาก ความโด่งดังที่ได้รับรางวัลลูกโลกทองคำของ โคลอี้ จ้าว ทำให้มีคนตามไปขุดคุ้ยประวัติและบทสัมภาษณ์เก่าของเธอ ซึ่งบทสัมภาษณ์ที่เธอให้ไว้กับนิตยสารภาพยนตร์ Filmmaker เมื่อปี 2013 ที่ให้เธออธิบายถึง “จีน” แผ่นดินเกิดที่เธอใช้เวลาในช่วงวัยรุ่นอยู่ที่นั่นก่อนจะไปศึกษาต่อทั้งในอังกฤษและอเมริกา เธอก็ระบุว่า “จีนคือที่ที่เต็มไปด้วยสิ่งหลอกลวงจอมปลอมทุกหนทุกแห่ง” เมื่อบทสัมภาษณ์ดังกล่าวกลายเป็นไวรัลในจีน ส่งให้จากความรักและชื่นชมต่อเธอ กลายเป็นความเกลียดชังในความไม่รักชาติและเณรคุณบ้านเกิดเมืองนอน จนเกิดการสั่งแบนและไม่สนับสนุนผลงานของเธอในที่สุด