เป็นเรื่องเป็นราวเป็นข่าวใหญ่โตกันพอสมควร กับกรณีความหยาบความโป๊ของหนังฮีโร่ที่ชื่อ “เด๊ดพูล” ก็ถกกันไปเถียงกันมา และจะไปโทษหนังก็คงไม่ได้ เพราะมันมาสไตล์นั้นอยู่แล้ว และถูกกำหนดเรตติ้งมาชัดเจนว่าเหมาะหรือไม่เหมาะกับคนดูผู้ชมกลุ่มไหนอย่างไรบ้าง
พูดกันอย่างให้เครดิต ก็ตามที่เป็นข่าวนั่นล่ะครับ คือ “เด๊ดพูล” มันได้กระพือไอเดียของค่ายหนังในฮอลลีวูดให้แจ่มจ้า โดยเฉพาะบรรดาค่ายที่มี “ฮีโร่-ซูเปอร์ฮีโร่” อยู่ในมือ ซึ่งพอเห็นความเจ๋งแบบไปได้สุดทางของ “เด๊ดพูล” แล้ว ก็อยากจะทำอย่างนั้นบ้าง พวกนักสังเกตการณ์ก็เลยออกมาฟุตเวิร์กกันว่า กลัวบรรดาพวกฉาบฉวย จะเข็นหนัง “เกรียนๆ แต่ห่วย” ไม่ได้ “เกรียน แต่ดี” เหมือนเด๊ดพูลออกมาอีกมากมาย
ไม่ว่าจะอย่างไร นั่นเป็นเรื่องของอนาคตครับ และสุดท้ายแล้ว งานเหล่านั้นจะออกมาดีหรือแย่ ก็คงได้รู้กันในกาลภายหน้า แต่ ณ นาทีนี้ ผมขอแนะนำการ์ตูนแอนิเมชันที่ไม่มีพิษภัย เด็กดูได้ ผู้ใหญ่ดูดี ซึ่งเป็นผลงานจากค่ายวอลต์ ดิสนีย์ เรื่อง “ซูโทเปีย” (Zootopia)
ความเด็ดขาดของหนังเรื่องนี้ที่เราได้เห็นกันมาหลายเดือนก่อนหน้า ก็คือการปล่อยหนังตัวอย่างที่ยั่วความอยากดูได้อย่างอยู่หมัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มุกตลกเกี่ยวกับท่าทางและพฤติกรรมของพวกสล็อธ (เจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียน) โดยส่วนตัว ผมดูกี่ครั้งก็ยังรู้สึกขำ ทึ่งในใจว่าเขาช่างทำหรือคิดแบบนี้ออกมาได้ นั่นยังไม่ต้องพูดถึงตัวเรื่องที่เริ่มตั้งแต่ชื่อเรื่องที่ก็คงจะล้อๆ กับวรรณกรรมขึ้นหิ้งอย่าง “ยูโทเปีย” (Utopia) ของ “โธมัส มอร์” ที่เป็นกระแสไม่เคยสร่างในแง่ของความฝันที่จะก่อร่างสร้างสังคมซึ่งอุดมด้วยความดีความงามตามแบบสังคมในอุดมคติ “นครสัตว์สวนสนุก” ในซูโทเปีย เอาเข้าจริงก็คล้ายภาพจำลองเล็กๆ ของเมืองในฝันของโทมัส มัวร์...และพอได้ดู “ซูโทเปีย” แล้ว ก็ได้พบกลิ่นอายแนวคิดแบบยูโทเปียค่อนข้างเด่นชัด แม้จะเป็นด้านที่ลดทอนความคาดหวังลงมาแล้วหันมองความเป็นจริงมากขึ้นก็ตามที
ความเด็ดขาดของหนังเรื่องนี้ที่เราได้เห็นกันมาหลายเดือนก่อนหน้า ก็คือการปล่อยหนังตัวอย่างที่ยั่วความอยากดูได้อย่างอยู่หมัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มุกตลกเกี่ยวกับท่าทางและพฤติกรรมของพวกสล็อธ (เจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียน) โดยส่วนตัว ผมดูกี่ครั้งก็ยังรู้สึกขำ ทึ่งในใจว่าเขาช่างทำหรือคิดแบบนี้ออกมาได้ นั่นยังไม่ต้องพูดถึงตัวเรื่องที่เริ่มตั้งแต่ชื่อเรื่องที่ก็คงจะล้อๆ กับวรรณกรรมขึ้นหิ้งอย่าง “ยูโทเปีย” (Utopia) ของ “โธมัส มอร์” ที่เป็นกระแสไม่เคยสร่างในแง่ของความฝันที่จะก่อร่างสร้างสังคมซึ่งอุดมด้วยความดีความงามตามแบบสังคมในอุดมคติ “นครสัตว์สวนสนุก” ในซูโทเปีย เอาเข้าจริงก็คล้ายภาพจำลองเล็กๆ ของเมืองในฝันของโทมัส มัวร์...และพอได้ดู “ซูโทเปีย” แล้ว ก็ได้พบกลิ่นอายแนวคิดแบบยูโทเปียค่อนข้างเด่นชัด แม้จะเป็นด้านที่ลดทอนความคาดหวังลงมาแล้วหันมองความเป็นจริงมากขึ้นก็ตามที
อย่างไรก็ดี ในขณะที่ “ยูโทเปีย” เป็นวรรณกรรมซีเรียสเครียดเคร่งและดำเนินเรื่องแบบหนักหน่วงชวนคิดจนหนักอึ้ง แต่ “ยูโทเปีย” นั้นก็เป็นการ์ตูน และธรรมชาติการ์ตูนก็ต้องเดินเครื่องด้วยเนื้อเรื่องที่สนุกสนานชวนติดตาม จะแฝงความคิดแฝงคติธรรมอะไรก็ตามแต่ แต่ความบันเทิงในการรับชมก็ยังเป็นปัจจัยหลัก และก็อย่างที่จะบอกครับว่า “ซูโทเปีย” เรื่องนี้ ไม่มีขาดตกบกพร่องในแง่ของความบันเทิงเลยแม้แต่น้อย
ในโลกที่แวดล้อมด้วยสัตว์นานาชนิด...หนังเดินเรื่องผ่านตัวละครหลักซึ่งเป็นกระต่ายสาวน้อยที่ชื่อ “จูดี้ ฮอบส์” ซึ่งมีความฝันมาตั้งแต่วัยเยาว์ว่าเธอจะต้องเป็นตำรวจให้ได้ และเมื่อวันนั้นมาถึง เธอก็ถูกส่งตัวไปยังมหานครสุดแสนทันสมัยที่มีชื่อว่า “ซูโทเปีย” แม้จะถูกเจ้าถิ่นกดทับด้วยการให้รับตำแหน่งตำรวจจราจร แต่สุดท้าย จูดี้ ฮอบส์ ก็สบช่องในการปฏิบัติภารกิจที่เธอใฝ่ฝันจริงๆ ด้วยการตามหาตัวผู้สูญหายรายหนึ่ง และในปฏิบัติการนี้ ก็ดั่งการผจญภัยที่ให้ทั้งความตื่นเต้นระทึกใจและพราวพรายด้วยมุมมองความคิดที่ส่งต่อไปยังคนดูผู้ชม
อย่างไรก็ดี ในขณะที่ “ยูโทเปีย” เป็นวรรณกรรมซีเรียสเครียดเคร่งและดำเนินเรื่องแบบหนักหน่วงชวนคิดจนหนักอึ้ง แต่ “ยูโทเปีย” นั้นก็เป็นการ์ตูน และธรรมชาติการ์ตูนก็ต้องเดินเครื่องด้วยเนื้อเรื่องที่สนุกสนานชวนติดตาม จะแฝงความคิดแฝงคติธรรมอะไรก็ตามแต่ แต่ความบันเทิงในการรับชมก็ยังเป็นปัจจัยหลัก และก็อย่างที่จะบอกครับว่า “ซูโทเปีย” เรื่องนี้ ไม่มีขาดตกบกพร่องในแง่ของความบันเทิงเลยแม้แต่น้อย
ในโลกที่แวดล้อมด้วยสัตว์นานาชนิด...หนังเดินเรื่องผ่านตัวละครหลักซึ่งเป็นกระต่ายสาวน้อยที่ชื่อ “จูดี้ ฮอบส์” ซึ่งมีความฝันมาตั้งแต่วัยเยาว์ว่าเธอจะต้องเป็นตำรวจให้ได้ และเมื่อวันนั้นมาถึง เธอก็ถูกส่งตัวไปยังมหานครสุดแสนทันสมัยที่มีชื่อว่า “ซูโทเปีย” แม้จะถูกเจ้าถิ่นกดทับด้วยการให้รับตำแหน่งตำรวจจราจร แต่สุดท้าย จูดี้ ฮอบส์ ก็สบช่องในการปฏิบัติภารกิจที่เธอใฝ่ฝันจริงๆ ด้วยการตามหาตัวผู้สูญหายรายหนึ่ง และในปฏิบัติการนี้ ก็ดั่งการผจญภัยที่ให้ทั้งความตื่นเต้นระทึกใจและพราวพรายด้วยมุมมองความคิดที่ส่งต่อไปยังคนดูผู้ชม
สิ่งที่ผมรู้สึกว่าหนังการ์ตูนเรื่องนี้มันล้ำๆ อยู่พอสมควร คือความกลมกล่อมมีมิติของตัวละคร ประเด็นเนื้อหา และตัวเรื่องซึ่งมันมีจุดพีคอยู่หลายขยัก บางจุดเหมือนจะจบแล้ว แต่ไม่จบ และไปต่อ ซึ่งพอไปต่อ มันกลับพีคมากขึ้น เรื่องมันเริ่มแค่การจับโจร แต่สุดท้ายมันพุ่งมาจับใจของเราได้ บางจังหวะเหมือนว่าเราจะเข้าใจอย่างถ่องแท้แล้ว และจบแล้ว แต่ไม่ใช่ และหนังยังไปต่อ เพื่อบอกเล่าอะไรบางอย่างอยู่กลายๆ ว่า โลกไม่ได้ร้ายหรือดี ขาวหรือดำ ขนาดนั้น มันมีความหลากหลายและสับสนปนเป “ยูโทเปีย” ที่ทุกคนดีงาม ทุกสิ่งดีงาม ก็เป็นเพียงความฝันในยูโทเปีย แต่ถึงที่สุด “ซูโทเปีย” นี่ล่ะที่ “จริงกว่า”
ไม่ว่าจะอย่างไร ภาพสังคมและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในหนัง “ซูโทเปีย” ก็คล้ายภาพสะท้อนอย่างปฏิเสธไม่ได้ของสังคมในยูโทเปีย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การกล่าวถึงคุณธรรมของผู้ปกครองที่ควรจะต้องประกอบไปด้วยสิ่งใดบ้าง รู้สึกว่าหนังจะเล่นกับเนื้อหาตั้งแต่ระดับปัจเจกหรือตัวบุคคลไปจนถึงระดับสังคมและสูงสุดก็คือผู้ปกครองบ้านเมือง ซูโทเปียได้หยิบยกเอาบางส่วนของยูโทเปียมาย่อยให้เคี้ยวง่าย เพื่อให้ผู้ชมโดยเฉพาะเด็กๆ รับประทานได้โดยง่าย
แนะนำสำหรับคุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองที่มีลูกหลานนะครับว่า ที่ผมพูดมาเรื่องยูโทเปียหรือซูโทเปียอะไรนั่น ผมเชื่อว่ามันเป็นเรื่องไอเดียบันดาลใจหรือที่มาที่ไปของหนังครับ เพื่อจะบอกว่าตัวหนังนั้นมันมีรากแก้วที่แข็งแกร่งในเชิงความคิดค้ำยันอยู่ ซึ่งตรงนี้ก็สุดที่ใครจะไขว่คว้าไปค้นหาอ่านหนังสือเพิ่มเติม และกล่าวสำหรับหนัง มันไม่มีน่ากลัวหรือกังวลว่าจะไม่เข้าใจ ยิ่งในระดับเด็กๆ นี่ ผมว่าเรื่องราวของกระต่ายน้อยนักฝันนี่ ดีพอจะนำพาความสนใจของเด็กๆ ได้ตลอดทั้งเรื่อง คาแร็กเตอร์ของเธอก็ดูน่ารัก เป็นมิตร และชีวิตแบบจูดี้ ฮอบส์ นี่ก็ถือเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับน้องๆ หนูๆ ได้ในหลายๆ ด้าน
จูดี้นั้นฝันจะเป็นตำรวจ แต่ที่น่าเจ็บปวดก็คือมันเป็นความฝันที่คนอื่นๆ ได้ยินแล้วก็ต้องหัวเราะหรือไม่ก็สบประมาท เพราะในประวัติศาสตร์แห่งมนุษยชาติ...อืมมม... ไม่ใช่สิ ในประวัติศาสตร์แห่งสัตว์โลกที่ผ่านมาหลายร้อยหลายพันปี ไม่เคยมีกระต่ายได้เป็นเจ้าหน้าที่ตำรวจมาก่อน แต่ในความคิดของจูดี้ สิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้น ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้ เรามักจะกลัวสิ่งที่เราไม่รู้จัก (หรือพูดอีกนัยก็คือสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้น) แต่เพราะจูดี้คือจูดี้ที่ชัดเจนในเส้นทางความฝันของตนเอง สุดท้ายเธอก็ได้สวมชุดตำรวจดั่งที่ฝัน
ความกลัวนั้นกลายเป็นอีกหนึ่งประเด็นที่ไม่เพียงกลัวสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นจนกักกั้นความฝันที่จะเป็นของใครต่อใคร แต่มันยังหมายถึงการกลัวในอะไรต่อมิอะไรอีกหลายอย่างที่หนังนำเสนอออกมา เช่น กลัวที่จะรักและเข้าใจในสัตว์ต่างพันธุ์อย่างสุนัขจิ้งจอก เพราะติดภาพลักษณ์เปลือกนอกไปเสียแล้ว ความแตกต่างหาใช่เรื่องน่ากลัว และทฤษฎีการเหมารวมว่า เมื่อเขาเป็นแบบนี้ เขาก็ไม่มีทางเป็นแบบอื่นไปได้
ด้วยเหตุนี้ นอกจากคิดถึงตัวเองนั้น แอนิเมชั่นของดิสนีย์เรื่องนี้ ยังมีแง่มุมที่พาน้องๆ หนูๆ ออกจากโลกของตัวเอง เพื่อ “ไปสู่” และ “มองดู” คนอื่นๆ หรือสังคมรอบข้าง ผมเห็นว่าเป็นปรัชญาที่ดีนะครับสำหรับประเด็นนี้ การเอาตัวเองเป็นศูนย์ของจักรวาล ดูจะเป็นปัญหาหนึ่งซึ่งผู้ใหญ่ยุคนี้ชอบบ่นให้เด็กๆ แต่ซูโทเปียจะปลูกความคิดเรื่องการมองเห็นคุณค่าชีวิตคนอื่นและประโยชน์ส่วนรวมลงไปในจิตใจของเด็กๆ ซึ่งหนังได้ทำให้เห็นเป็นตัวอย่าง ผ่านเรื่องราวของจูดี้ ฮอบส์เช่นกัน มันบอกกล่าวว่าการให้ค่าหรือไม่ให้ค่าแก่ใครคนใดคนหนึ่งเพียงเพราะชาติกำเนิดของเขานั้น เป็นสิ่งไม่ถูกต้อง เพราะไม่อย่างนั้น กระต่ายน้อยก็ไม่มีทางเป็นตำรวจได้ หรือสุนัขจิ้งจอกก็จะเป็นตัวร้ายอยู่วันยันค่ำ ขณะเดียวกัน คนดีๆ ก็ใช่ว่าเพราะเขามียศถาบรรดาศักดิ์หรือมีอำนาจ เพราะเบื้องหลังนั้น อาจไม่ใช่อย่างที่คิด
คงเหมือนหนังดิสนีย์ยุคหลังๆ ที่แตกต่างไปจากหนังดิสนีย์ยุคเก่าก่อนซึ่งมักจะออกไปในเชิงนิทานสอนใจ แต่ซูโทเปียเป็นความแยบยลแยบคายมากกว่านั้น มีด้านมืดด้านสว่างหรือกระทั่งสีเทาๆ ซัดเหวี่ยงกันไปมา ในลักษณะของงานที่ดีที่มีความสลับซับซ้อนของตัวละคร ตลอดจนเนื้อหาเรื่องราวที่หยิบเอามาตีความกันได้หลากหลายแง่มุม แต่ก็อย่างที่บอกครับ เหนืออื่นใดเลยก็คือ มันสนุกมากครับ!
ติดตามรับชมช่อง “Super บันเทิง” ได้ที่ Super บันเทิง live
ข่าวบันเทิง, ถูกต้อง, รวดเร็วฉับไว ทั้งไทย และเทศ http://www.superent.co.th
ติดตามความเคลื่อนไหวอินสตาแกรมดาราทั้งไทยและเทศตลอด 24 ชั่วโมงได้ที่ ซูเปอร์สตาแกรม
